Prof. Gil, nowy prezes PTK: Skończmy z dostosowywaniem europejskich zaleceń do polskich warunków

Katarzyna Pinkosz, „Wprost”: „Polska kardiologia – europejskie standardy” – to Pana hasło jako Prezesa Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego (PTK). A konkretnie jak to miałoby wyglądać?

Prof. Robert J. Gil: Nie powinno się powoływać polskich grup eksperckich, które będą opracowywały tzw. polskie kryteria, jeśli chodzi o stosowanie leczenia u chorych. Musimy przestrzegać kryteriów europejskich: jeśli wytyczne Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego zakładają, że u pacjenta po zawale serca powinniśmy dążyć do stężenia cholesterolu LDL poniżej 55 mg/dl, to w naszych kryteriach włączenia do programu lekowego musi występować taka sama wartość, a nie np. 100 mg/dl.

Jeśli Europejskie Towarzystwo Kardiologiczne jednoznacznie stwierdza, że flozyny są równie skuteczne u pacjentów z niewydolnością serca z zachowaną frakcją wyrzutową, to również ta grupa pacjentów powinna być w ten sposób leczona, a nie jedynie osoby z niewydolnością serca i zredukowaną frakcją wyrzutową, bo „na więcej nas nie stać”. Jeśli nie stać nas na więcej, to powiedzmy, że nas nie stać; nie twórzmy jednak „polskich wytycznych”.

Czyli – standardy muszą być takie same w Polsce jak w innych krajach?

Muszą być takie same. Jeśli lekarz nie zaproponuje pacjentowi z niewydolnością serca i zachowaną frakcją wyrzutową flozyn, to pogarsza jego rokowanie. Brak liberalizacji programu leczenia hiperlipidemii powoduje, że tylko niewielki procent pacjentów w Polsce może korzystać z nowoczesnych leków, co pogarsza ich rokowanie. Skończmy dostosowywanie europejskich zaleceń do polskich warunków.

Polska jest w Europie, dlaczego mamy tworzyć inne zalecenia, inne kryteria leczenia?

Rok temu Polskie Towarzystwo Kardiologiczne przedstawiło „Dekalog niezaspokojonych potrzeb polskiej kardiologii”. Część z nich została już zrealizowana, ale obejmując funkcję Prezesa PTK, pokazał Pan nowy „dekalog”. To program, który chciałby Pan zrealizować w ciągu 2 lat?

Tak; uważam, że są to rzeczy, które należy zmienić. W moim „dekalogu” znalazło się m.in. szybkie wprowadzanie nowych leków (m.in. w niewydolności serca, w kardiomiopatiach), a także nowych terapii nielekowych. Bardzo ważna jest też liberalizacja zasad włączenia pacjentów do programu leczenia hiperlipidemii i połączenie go z programem KOS-Zawał; pacjenci po zawale serca powinni automatycznie być włączani do programu leczenia hiperlipidemii. Bardzo zależy mi też na stworzeniu narodowego programu leczenia chorych ze wstrząsem kardiogennym oraz po nagłym zatrzymaniu krążenia, a także na stworzeniu systemu diagnostyki genetycznej na potrzeby kardiologii w Polsce. Chciałbym też zbudować mocniejszą pozycję PTK, m.in. poprzez stworzenie biura eksperckiego. PTK powinno być pierwszym, do którego wszystkie rządowe agendy będą zwracać się z prośbą o opinię i konsultację.

Do tego „dekalogu” dodałbym jeszcze jeden ważny punkt, a właściwie strategię – „kardiologia dla pokoleń”. Uważam, że nie możemy przez cały czas „gasić pożarów” – to znaczy tylko leczyć chorych. Oczywiście, to jest bardzo ważne, musimy jednak większy nacisk położyć na działania zabezpieczające przed wybuchem pożaru, czyli dużo więcej uwagi poświęcić dzieciom i młodzieży, zachęcać do aktywności fizycznej, a nie akceptować zwolnienia z WF. Mamy bardzo dobry system bilansów zdrowia dziecka, czy jednak ktoś przegląda je i wyciąga wnioski dla polityki zdrowotnej, projektowania wydatków?

Polacy mają większe ryzyko zachorowania na miażdżycę, większe ryzyko zawału serca niż mieszkańcy Francji czy Niemiec – Europejskie Towarzystwo Kardiologiczne uznaje Polskę za kraj wysokiego ryzyka sercowo-naczyniowego. To się zmieni?

Myślę, że tu jest jeszcze bardzo dużo do zrobienia.

Uważam, że państwo powinno wiele zmienić, jeśli chodzi politykę cen artykułów spożywczych. Produkty zdrowe powinny być tańsze, a te, które nam szkodzą – bardzo drogie.

Temu miało służyć np. wprowadzenie podatku cukrowego.

Tak, ale podatek cukrowy obejmował zbyt mały zakres produktów. Druga sprawa – na co te środki są pożytkowane, co każdy z nas ma z podatku cukrowego? Owszem, jest program KOS-Bar, dotyczy on jednak bardzo niewielkiej liczby osób. Tym programem nie poradzimy sobie z problemem otyłości.

Jestem kardiologiem interwencyjnym, bardzo lubię wykonywać zabiegi, kocham moją pracę, to moja pasja, ale jestem realistą: nawet gdybym pracował 24 godziny na dobę, to nie wyleczę wszystkich. I wszyscy kardiolodzy interwencyjni nie wyleczą wszystkich pacjentów. A przecież zdarzają się powikłania, komplikacje, albo pacjent jest w takim stanie, że nie kwalifikuje się do tak ciężkiego zabiegu. Wielu tych ciężkich stadiów można by uniknąć, gdyby wcześniej, w sposób mądry zainwestować w profilaktykę. A działania prozdrowotne należy prowadzić już od przedszkola.

Wiemy, co jest zdrowe dla serca, ale nie zawsze udaje nam się wprowadzić wszystkie zasady w życie. A czy Panu udaje się dbać o serce?

Przyznam, że nie do końca, choć staram się to robić. Faktem jest, że dużo pracuję, wierzę w to, co robię, chcę pomagać pacjentom, zmieniać na lepsze medycynę, a przez to życie wielu ludzi. I uważam, że dam radę, co nie do końca jest słuszne. Na szczęście mogę powiedzieć, że mam dobre nawyki: nigdy nie paliłem papierosów, przez 12 lat trenowałem dżudo, byłem członkiem kadry narodowej, mistrzem Polski; to spowodowało, że mam pewne nawyki: kocham ruch, uwielbiam chodzić, biegać, zmęczyć się. Nie robię tego niestety regularnie i nie z taką częstotliwością, z jaką bym chciał. Staram się ograniczać słodycze, jem regularnie i raczej mniej niż więcej. Muszę powiedzieć też, że mam taki garnitur, który od czasu do czasu zakładam i… wiem, co muszę zrobić ze swoją wagą. Wtedy… intensyfikuję swoje działania.