Czy nasza żywność jest bezpieczna? Sprawdź, co warto wiedzieć

W Europie sytuacja wygląda znacznie lepiej. System RASFF (Rapid Alert System for Food and Feed), czyli unijny system wczesnego ostrzegania o niebezpiecznej żywności, codziennie monitoruje produkty w obrocie i pozwala szybko wycofać te, które mogą stanowić zagrożenie. W Polsce nad bezpieczeństwem żywności czuwa m. in. Główny Inspektorat Sanitarny (GIS), Inspekcja Weterynaryjna i Państwowa Inspekcja Sanitarna.

7 czerwca obchodzić będziemy Światowy Dzień Bezpieczeństwa Żywności. Ta inicjatywa ONZ przypomina, że to, co jemy, ma bezpośredni wpływ na nasze zdrowie. Choć europejski system kontroli żywności jest jednym z najbezpieczniejszych na świecie, konsumenci wciąż muszą zachować czujność. Na co zwracać uwagę przy zakupach? Jak rozpoznać produkt dobrej jakości? Sprawdź, co warto wiedzieć, by jeść bezpiecznie.

Na co zwracać uwagę podczas zakupów?

Kupując żywność, warto kierować się zasadą ograniczonego zaufania. Oto kilka kluczowych zasad, które zwiększają bezpieczeństwo:

1. Sprawdzaj daty ważności

– „Należy spożyć do” dotyczy produktów łatwo psujących się (np. mięso, nabiał) i oznacza tzw. „termin przydatności do spożycia”.

– „Najlepiej spożyć przed” odnosi się do jakości – po tej dacie produkt może stracić smak lub konsystencję, ale nie musi być niebezpieczny.

2. Czytaj etykiety

Szukaj informacji o:

• kraju pochodzenia (np. mięsa, warzyw, owoców),
• rodzaju zastosowanych dodatków (E-numery),
• alergenach,
• warunkach przechowywania.

3. Unikaj produktów z podejrzanym składem

Im krótsza lista składników – tym lepiej. Ogranicz produkty zawierające sztuczne barwniki, konserwanty, wzmacniacze smaku (np. glutaminian sodu) oraz utwardzone tłuszcze roślinne.

4. Sprawdzaj wygląd i zapach żywności

Uszkodzone opakowania, nieprzyjemny zapach lub zmieniony kolor to wyraźny sygnał, że produkt może być nieświeży, nawet jeśli jego termin przydatności jeszcze nie minął.

Zasady bezpiecznego przechowywania i przygotowania żywności

Błędy w domowej kuchni to częsty powód zatruć pokarmowych. WHO promuje tzw. 5 kluczy do bezpiecznej żywności:

• utrzymuj czystość – myj ręce, sprzęt kuchenny i blaty.
• oddzielaj żywność surową od gotowanej – unikniesz krzyżowego zakażenia bakteriami.
• gotuj dokładnie – zwłaszcza mięso, ryby i jajka.
• przechowuj żywność w odpowiedniej temperaturze – lodówka (0–5°C), zamrażarka (poniżej -18°C).
• używaj bezpiecznej wody i świeżych składników.

Nieprzestrzeganie tych zasad może skutkować namnażaniem się bakterii, takich jak Salmonella, Listeria czy E. coli.

Czy pestycydy i dodatki do żywności są groźne?

Niektóre kontrowersje dotyczą obecności pestycydów i chemicznych dodatków w żywności. W Unii Europejskiej istnieją jednak bardzo surowe normy dopuszczalnych poziomów substancji chemicznych w produktach spożywczych. Każda substancja musi przejść ocenę bezpieczeństwa przez EFSA (Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności).

Co możesz zrobić?

wybieraj warzywa i owoce z certyfikatem ekologicznym,

zawsze myj dokładnie świeże produkty – najlepiej pod bieżącą wodą lub z dodatkiem sody,

obieranie warzyw i owoców może pomóc ograniczyć spożycie pestycydów.

Bezpieczna żywność to podstawa zdrowia – zwłaszcza dzieci, seniorów i osób z obniżoną odpornością. Warto pamiętać, że odpowiednia jakość jedzenia pomaga ograniczyć ryzyko nie tylko zatruć, ale też chorób przewlekłych, takich jak cukrzyca typu 2, nadciśnienie czy choroby serca.