Lekarze o reformach MZ: niespójne, doraźne, nie odpowiadają rzeczywistym potrzebom

Rządząca od grudnia 2023 r. koalicja obiecała przeprowadzić wiele reform w systemie ochrony zdrowia w Polsce. Część zmian udało się przeprowadzić, część jest w trakcie, a część wciąż nie została zrealizowana, co stało się możliwą przyczyną dymisji minister zdrowia Izabeli Leszczyny.

Teraz zmiany prowadzone przez obecną ekipę oceniło środowisko lekarskie, czego wyrazem stanowisko przedstawione na stronie Naczelnej Izby Lekarskiej. Nie jest to przychylna opinia.

Prezydium Naczelnej Rady Lekarskiej wyraża głębokie zaniepokojenie stanem, w jakim znajduje się aktualnie system ochrony zdrowia. Dotychczasowe propozycje reform przedstawiane przez Ministerstwo Zdrowia, kierunki działań oraz zapowiedzi medialne wydają się niespójne, doraźne, a w dodatku nie w pełni odpowiadają rzeczywistym potrzebom systemu – czytamy w oświadczeniu,

Od wielu lat brakuje kompleksowej strategii reform, poprzedzonej rzetelną analizą, która określałaby cele, etapy wdrażania i skutki zmian dla pacjentów, personelu medycznego i placówek ochrony zdrowia – podkreśla samorząd lekarski.

Lekarze wyliczają braki w reformach

NRL zaznacza, że wiele apeli płynących ze strony środowiska lekarskiego do Ministerstwa Zdrowia pozostaje bez odpowiedzi, albo – mimo przychylności dla nich – ostatecznie nie podlega realizacji na skutek skierowania do dalszych uzgodnień i prac w ramach zespołów roboczych.

„Szczególnie rozczarowujące są działania w obszarze bezpieczeństwa zawodowego lekarzy i innych pracowników ochrony zdrowia. Pomimo tragicznych zdarzeń i deklaracji ze strony Ministerstwa Zdrowia o konieczności wdrożenia pakietu zmian prawnych wzmacniających ochronę personelu medycznego, nie wdrożono potrzebnych zmian, takich jak: jak ściganie z urzędu wszelkich przejawów agresji wobec personelu medycznego czy objęcie lekarzy wykonujących zawód taką samą ochroną jak funkcjonariuszy publicznych niezależnie od miejsca i formy prawnej, w jakiej wykonują zawód” – wyraża rozczarowanie samorząd.

„Niezrealizowany pozostaje postulat samorządu lekarskiego dotyczący ograniczenia stosowania sankcji karnych wobec pracowników medycznych – w tym lekarzy – za nieumyślne czyny przeciwko życiu i zdrowiu popełnione w związku z udzielaniem świadczeń zdrowotnych. Tzw. klauzula wyższego dobra, o której środowisko lekarskie mówi od lat, pozostaje jedynie postulatem, mimo że jej wprowadzenie stanowiłoby istotny krok w kierunku poprawy bezpieczeństwa prawnego medyków i budowania kultury zgłaszania zdarzeń niepożądanych” – piszą lekarze.

NRL wymienia dalej, że brakuje spójnej polityki w zakresie kształcenia kadr medycznych, koncepcji finansowania ochrony zdrowia domaga się uchylenia przepisów, które przewidują możliwość nabywania uprawnień do wykonywania zawodu lekarza i lekarza dentysty w Polsce w trybach uproszczonych.

Tego domaga się samorząd

NRL wymienia na koniec listę działań. Lekarze oczekują:

• Przedstawienia jasnej, wieloletniej strategii reformy ochrony zdrowia obejmującej organizację i finansowanie udzielania świadczeń, opartej na solidnych podstawach merytorycznych oraz aktualnych danych demograficznych i epidemiologicznych.
• Natychmiastowego wdrożenia rozwiązań poprawiających poziom ochrony personelu medycznego.
• Rozszerzenia na wszystkich pracowników medycznych ochrony prawnej, jaka przysługuje funkcjonariuszom publicznym, niezależnie od miejsca i formy wykonywania zawodu.
• Wdrożenia rozwiązań prawnych ograniczających odpowiedzialność karną lekarzy w przypadku czynów popełnionych nieumyślnie, gdzie lekarzowi nie można przypisać rażącego niedopełnienia standardów – tzw. klauzula wyższego dobra.
• Uproszczenia zasad refundacji leków i zdjęcia z lekarzy odpowiedzialności za oznaczenie poziomu refundacji. Ministerstwo Zdrowia zobowiązało się do realizacji tego postulatu na piśmie już w lutym 2018 roku w porozumieniu kończącym protest lekarzy rezydentów.
• Zagwarantowania jakości kształcenia medycznego, w tym odpowiednich standardów, wymogów kadrowych i infrastrukturalnych dla uczelni.
• Likwidacji tzw. uproszczonych trybów dostępu do zawodu lekarza i lekarza dentysty, w których dostęp do leczenia pacjentów uzyskują osoby, których dyplom i program kształcenia nie podlega uprzedniej weryfikacji pod kątem zgodności z minimalnymi wymogami obowiązującymi w Unii Europejskiej.
• Podjęcia skutecznej walki z dezinformacją w ochronie zdrowia i promowaniem pseudonaukowych metod leczenia, a także ukrócenia działalności osób wykonujących świadczenia zdrowotne niemających do tego uprawnień i umiejętności lub wręcz podszywających się pod lekarzy.
• Uregulowania zasad wykonywania świadczeń z zakresu tzw. medycyny estetycznej, w tym kwalifikacji personelu medycznego niezbędnych do wykonywania określonych procedur przy zapewnieniu bezpieczeństwa osobom, które korzystają z tych świadczeń.
• Podjęcia skutecznej walki z niekontrolowaną działalnością firm oferujących dostęp do leków na receptę w ramach tzw. receptomatów, w tym także poprzez wypracowanie standardów teleporad i egzekwowanie ich przestrzegania.
• Wprowadzenia mechanizmów ograniczających dostęp do leków psychotropowych, tak aby trafiały one jedynie do osób, których stan zdrowia uzasadnia stosowanie tych leków.
• Wdrożenia centralnej e-rejestracji, która nadal nie funkcjonuje jako powszechny i w pełni zintegrowany system.
• Skutecznego nagłaśniania programów profilaktycznych, jasnej i zrozumiałej oraz szerokiej komunikacji na temat świadczeń dostępnych dla pacjentów.
• Uregulowania problemów związanych z finansowaniem świadczeń, ich wyceną oraz zapewnieniem pełnego dostępu do świadczeń profilaktycznych i stomatologicznych.