Jak zrzucić zbędne kilogramy bez wsparcia lekami? Naukowcy: jeden prosty sposób

Naukowcy z University College London przeprowadzili „pierwsze w historii” badanie, które miało na celu porównanie zmiany masy ciała po spożyciu żywności ultraprzetworzonej (UPF) oraz żywności minimalnie przetworzonej (MPF). W obu przypadkach dieta była zgodna z brytyjskimi wytycznymi dotyczącym odżywiania, a badanie zostało przeprowadzone „w warunkach rzeczywistych” (uczestnicy przebywali w domu, a nie w laboratorium/szpitalu podczas badania).

Wysokoprzetworzona żywność nie pozwala się odchudzać

Badanie wykazało, żer spożywanie żywności ultraprzetworzonej może utrudniać próby utraty wagi, nawet jeśli dieta jest zgodna z krajowymi zaleceniami dotyczącymi zdrowego żywienia. Wyniki zostały opublikowane w Nature Medicine.

W badaniu wzięło udział 55 uczestników – część z nich najpierw była na diecie UPF przez osiem tygodniu, następnie przez cztery tygodnie stosowali swoją „normalną” dietę, po czym byli przez osiem tygodni na diecie MPF. Druga część uczestników odwrotnie – zaczęła od żywności minimalnie przetworzonej, a kończyła na ultraprzetworzonej. Obie diety były ułożone zgodnie z wytycznymi dotyczącym zawartości tłuszczu, tłuszczów nasyconych, białka, węglowodanów, soli i błonnika oraz ilości owoców i warzyw. Inaczej mówiąc, profil i wartość odżywcza oby diet były podobne.

Jak wyglądały przykładowe posiłki? Grupa UPF jadła batony śniadaniowe i gotową lasagne, natomiast grupa MPF płatki owsiane namoczone w mleku z jogurtem naturalnym i zrobione w domu spaghetti bolognese. Pod koniec stosowania tych diet, uczestnicy z drugiej grupy stracili na wadze średnio dwa razy więcej kilogramów niż ci z pierwszej.

Jak zaznaczają autorzy, wyniki ich badania wskazują, że wybieranie żywności minimalnie przetworzonej i przygotowywanie potraw w domu zamiast kupowania wysoko przetworzonej żywności lub gotowych posiłków, może dużo skuteczniej wspierać próby odchudzania się.

Osoby stosujące dietę UPF spożywały o 120 kalorii mniej niż przy swojej „zwykłej” diecie, straciły średnio 1 proc. swojej masy ciała w trakcie badania. Osoby stosujące dietę minimalnie przetworzoną spożywały o 290 kalorii mniej i traciły średnio 2 proc. swojej masy ciała, w tym znacznie więcej tkanki tłuszczowej. Naukowcy podkreślają, że w tym drugim przypadku w ciągu roku może to skutkować nawet 13 proc. redukcją masy ciała u mężczyzn i 9 proc. w przypadku kobiet.

„Kryzys związany z kosztami utrzymania wpłynął na wybory żywieniowe ludzi. Zdrowa żywność jest nawet dwa razy droższa niż przetworzona” – powiedział dr Adrian Brown, jeden z autorów badania.

„Przez dziesięciolecia wytyczne brytyjskiego rządu dotyczące tzw. zdrowego odżywiania pomijały kwestię przetwarzania żywności, zakładając, że żywność pełnowartościowa i produkty ultraprzetworzone mogą przynieść takie same korzyści zdrowotne. Teraz wiemy, że to nieprawda” – skomentował to badanie dla „The Guardian” Rob Percival, ekspert ds. odżywiania.

Przetworzona czy wysokoprzetworzona?

Przez długi czas określenia „żywność przetworzona” czy „wysokoprzetworzona” były umowne. Ale kilka lat temu Organizacja Narodów Zjednoczonych do spraw Wyżywienia i Rolnictwa (FAO) stworzyła klasyfikację NOVA i podzieliła produkty żywnościowe na cztery kategorie: żywność nieprzetworzona lub minimalnie przetworzona, przetworzone dodatki kulinarne, żywność przetworzona i żywność wysokoprzetworzona (ultraprzetworzona).

Żywność przetworzona (III kategoria) to wszelkie produkty sprzedawane w opakowaniach, puszkach lub butelkach, przechowywane w oleju, cukrze lub soli, poddane procesom konserwacyjnym, takim jak solenie, marynowanie, wędzenie i peklowanie.

"Składniki te przenikają do żywności, w związku z czym zachodzą procesy zmieniające jej charakter. Przetworzone produkty spożywcze zwykle zachowują podstawową tożsamość i większość składników oryginalnej żywności. Jednak po dodaniu nadmiernej ilości oleju, cukru lub soli stają się one niezbilansowane pod względem odżywczym" – wyjaśnia FAO.

Kategoria IV, czyli żywność ultraprzetworzona (wysokoprzetworzona) zawiera składniki „nigdy lub rzadko używane w kuchni” lub dodatki, których jedyną funkcją jest uczynienie produktu końcowego smaczniejszym lub atrakcyjniejszym. To wszelkie konserwanty zapobiegające pleśniom i bakteriom, emulgatory, sztuczne barwniki, środki spulchniające, wybielające, żelujące i glazurujące, dodatkowe porcje cukru, soli czy tłuszczy.

Żywnością wysokoprzetworzoną są m.in. produkty fast food, napoje gazowane i energetyczne, płatki śniadaniowe i jogurty z dodatkiem cukru, słodycze, ciastka, słone i słodkie przekąski, masowo produkowane pieczywo, margaryna, gotowe dania mięsne, serowe i makaronowe, pizza, nuggetsy, paluszki drobiowe i rybne.