Słońce a leki. Unikaj tych niebezpiecznych połączeń

Nadmierna ekspozycja na słońce to nie tylko ryzyko poparzeń, uszkodzeń skóry czy – w dłuższej perspektywie – większe niebezpieczeństwo rozwoju nowotworów skóry. Promieniowanie UV może także powodować reakcje fototoksyczne i fotoalergiczne u osób, które chwilę wcześniej przyjęły niektóre leki.

Słońce i leki – niebezpieczne połączenie

Niektóre leki, przyjmowane doustnie lub w postaci zastrzyków, zawierają składniki, które mogą powodować nadwrażliwość na światło, czego efektem mogą być oparzenia słoneczne, wysypka lub inne niepożądane skutki uboczne. Są dwa rodzaje reakcji.

Reakcja fototoksyczna (częściej występująca) może wystąpić u każdego pacjenta zażywającego dany lek. Pojawia się w ciągu kilku godzin od momentu ekspozycji na słońce. Powstaje w wyniku uwalniania energii przez substancje chemiczne będące w kontakcie ze skórą, w wyniku czego dochodzi do uszkodzenia komórek i rozwój ostrej reakcji zapalnej. Objawy pojawiają się w miejscach mających kontakt ze słońcem. Mogą to być obrzęki, rumienie, pęcherze, w skrajnych przypadkach długotrwałe przebarwienia lub zmiany liszajowate.

Reakcja fotoalergiczna występuje u osób mających predyspozycje do alergii. Pojawia się później, dobę, a nawet kilka dni po ekspozycji na słońce. Zmiany na skórze przypominają te charakterystyczne dla alergii – pokrzywka, zmiany grudkowate i silny świąd.

Z tym lekami uważaj

Istnieje wiele grup leków, które mogą powodować nadwrażliwość na słońce. Należą do nich między innymi:

• antybiotyki (cyprofloksacyna, doksycyklina, lewofloksacyna, ofloksacyna, tetracyklina, trimetoprim),
• leki przeciwgrzybicze (flucytozyna, gryzeofulwina, worykanazol),
• leki przeciwhistaminowe (cetyryzyna, difenhydramina, loratadyna, prometazyna, cyproheptadyna),
• leki obniżające poziom cholesterolu (simwastatyna, atorwastatyna, lowastatyna, prawastatyna),
• leki moczopędne (diuretyki tiazydowe: hydrochlorotiazyd, chlortalidon, chlorotiazyd; inne diuretyki: furosemid i triamteren),
• niesteroidowe leki przeciwzapalne (ibuprofen, naproksen, celekoksyb, piroksykam, ketoprofen)
• środki antykoncepcyjne doustne,
• leki przeciwdepresyjne i przeciwpsychotyczne (amitryptylina, imipramina, czy dezipramina),
• leki stosowane w leczeniu łuszczycy i przeciwgrzybicze (metoksalen, trioksalen),
• leki stosowane w cukrzycy typu 2 (glipizyd, glibenklamid, metformina).

Jak unikać niepożądanych reakcji? Kilka najważniejszych zasad:

• będąc na zewnątrz, szukaj cienia, szczególnie między godziną 10:00 a 14:00,
• noś koszule z długim rękawem, spodnie, okulary przeciwsłoneczne i kapelusz z szerokim rondem, aby ograniczyć ekspozycję na słońce,
• regularnie i zgodnie z zaleceniami stosuj krem z filtrem przeciwsłonecznym o szerokim spektrum działania.