Terapie cyfrowe w polskim zdrowiu. Eksperci: mogą przynieść wiele korzyści, ale pod jednym warunkiem

W Senacie odbyło się posiedzenie Parlamentarnego Zespołu ds. Badań Naukowych i Innowacji w Ochronie Zdrowia, poświęcone przyszłości terapii cyfrowych w Polsce. Te innowacyjne narzędzia są już stosowane m.in. w kardiologii. Eksperci zastanawiali się, jak powinny zostać wprowadzane do polskiego systemu ochrony zdrowia, uregulowane prawnie i refundowane przez NFZ.

Kardiologia już korzysta

Prof. Marcin Grabowski z I Katedry i Kliniki Kardiologii WUM zaznaczył, że polska kardiologia już dziś korzysta z rozwiązań cyfrowych.– Od lat zdalnie monitorujemy pacjentów z niewydolnością serca, mamy transmisję EKG z karetek pogotowia. Nasi pacjenci korzystają z aplikacji edukacyjnych, które wspierają ich w osiąganiu celów terapeutycznych i zmniejszają ryzyko powikłań – powiedział. Podkreślał, że aplikacje medyczne mogą poprawiać parametry kliniczne – ciśnienie, cholesterol czy glikemię – i w efekcie zmniejszać ryzyko hospitalizacji oraz wydłużać życie chorych.

Konieczne jest jednak stworzenie jasnej definicji „leków cyfrowych” oraz ich miejsca w polskim prawie.

To powinno stać się częścią systemu

Przewodnicząca zespołu, senator Agnieszka Gorgoń-Komor, zaznaczyła, że rozwiązania cyfrowe zwiększają dostępność i bezpieczeństwo terapii, poprawiają przestrzeganie zaleceń i powinny stać się naturalną częścią systemu.

– Cyfryzacja to odpowiedź na sytuację, w której mamy coraz więcej pacjentów, a coraz mniej środków. Terapie cyfrowe sprawiają, że pacjent zmienia nawyki i efektywniej korzysta z przepisanych terapii. To eliminacja strat czasu i szybszy powrót do zdrowia – powiedziała.

– Cyfrowe terapie mogą zapewnić pacjentom większą dostępność, bezpieczeństwo i lepsze dostosowanie do zaleceń lekarskich. To jest przyszłość, którą musimy oswoić tu i teraz – dodała.

Prezes NIL: brak cyfrowych terapii to ryzyko dla pacjentów

W wydarzeniu brał udział także prezes Naczelnej Rady Lekarskiej Łukasz Jankowski, który zaznaczył, że potrzebna jest transparentna ścieżka walidacji, certyfikacji i refundacji. Przypomniał, że w Niemczech lekarze mogą już przepisywać certyfikowane aplikacje, które wspierają medyków, fizjoterapeutów czy psychiatrów w nadzorze nad pacjentami. W Polsce należy zadbać o podobne rozwiązania – z jednoczesną ochroną pacjentów przed niezweryfikowanymi narzędziami.

Podkreślił, że brak uregulowanej ścieżki wprowadzania cyfrowych terapii w Polsce stwarza ryzyko dla pacjentów. – Obecnie mamy pacjentów, którzy rezygnują z psychoterapii, bo rozmawiają z czatem GPT i uważają, że to jest medycznie uzasadnione – mówił. Ostrzegał również przed aplikacjami lifestyle’owymi i zdrowotnymi, które mogą szkodzić pacjentom, jeśli nie są odpowiednio certyfikowane i zwalidowane.

Bardzo wiele korzyści

Dr Grzegorz Byszewski z firmy Roche stwierdził, że technologie cyfrowe mogą stać się realnym narzędziem w walce z nierównościami w dostępie do ochrony zdrowia. – Polacy są bardzo gotowi i chętnie korzystają z technologii cyfrowych. Według OECD aż 90 proc. ma dostęp do elektronicznych rekordów zdrowotnych – podkreślał.

Anna Gołębicka z Centrum im. Adama Smitha zwróciła natomiast uwagę na potencjał terapii cyfrowych w zwiększaniu efektywności pracy lekarzy i zmniejszaniu kosztów systemowych. Z kolei Barbara Misiewicz-Jagielak z Polpharmy podkreśliła rolę sztucznej inteligencji i nowych technologii w badaniach i produkcji farmaceutycznej.

Naczelna Rada Lekarska na swojej stronie wymienia najważniejsze korzyści z wprowadzenia terapii cyfrowych. To m.in.:

• wygoda dla pacjenta i medyków,
• lepsza adherencja do zaleceń lekarskich,
• ciągły monitoring pacjentów przewlekle chorych,
• bezpieczeństwo dzięki zdalnym formom opieki,
• efektywność systemu – mniej zbędnych wizyt i niższe koszty.

Jednak, jak podkreśla NRL, potrzebne są jasne regulacje, które pozwolą wprowadzać do praktyki klinicznej tylko sprawdzone i skuteczne narzędzia, przy pełnym udziale lekarzy w procesie walidacji.