Zaawansowana praktyka pielęgniarska. Co zmieni się w opiece nad pacjentem?

W obliczu dynamicznych zmian demograficznych i organizacyjnych w ochronie zdrowia odbyło się wspólne posiedzenie Prezydiów Naczelnej Rady Lekarskiej oraz Naczelnej Rady Pielęgniarek i Położnych. Spotkanie poświęcone było przyszłości

systemu opieki zdrowotnej w Polsce, ze szczególnym uwzględnieniem roli zawodów medycznych w zapewnieniu pacjentom ciągłej, bezpiecznej i wysokiej jakości opieki.

Jednym z kluczowych tematów rozmów była zaawansowana praktyka pielęgniarska (advanced nursing practice – APN), która w wielu krajach stanowi już integralny element nowoczesnych systemów ochrony zdrowia.

Czym jest zaawansowana praktyka pielęgniarska

APN zakłada poszerzenie kompetencji wybranej grupy pielęgniarek, posiadających tytuł magistra oraz odpowiednią specjalizację. Zgodnie z przedstawionymi założeniami, pielęgniarki pracujące w ramach APN miałyby realizować zadania wymagające wysokiego poziomu wiedzy klinicznej, doświadczenia i samodzielności, jednak zawsze w ramach zespołowego modelu opieki.

Dyskusja nad APN w Polsce formalnie nabrała tempa po zarządzeniu Ministra Zdrowia z 1 kwietnia, na mocy którego powołano zespół do określenia obszarów zaawansowanej praktyki pielęgniarskiej.

Stanowisko środowiska lekarskiego

Prezes Naczelnej Rady Lekarskiej Łukasz Jankowski podkreślił, że środowisko lekarskie nie sprzeciwia się idei APN. Wręcz przeciwnie – jest ona postrzegana jako jeden z elementów nowoczesnej organizacji opieki zdrowotnej.

Zaznaczył jednak, że wprowadzanie APN nie może prowadzić do zastępowania lekarzy ani obniżania jakości świadczeń w imię oszczędności. Kluczowe znaczenie ma współpraca i właściwe wykorzystanie kompetencji wszystkich zawodów medycznych, bez tzw. „felczeryzacji” medycyny.

Perspektywa pielęgniarek i położnych

Prezes NRPiP Mariola Łodzińska wyjaśniła, że APN nie jest koncepcją konkurencyjną wobec lekarzy. Ma ona pełnić rolę wsparcia dla pacjentów, zwłaszcza w obszarach takich jak podstawowa opieka zdrowotna, edukacja zdrowotna czy koordynacja opieki.

Zaawansowana praktyka pielęgniarska ma dotyczyć wyłącznie pielęgniarek o najwyższych kwalifikacjach i stanowić naturalną ścieżkę rozwoju zawodowego, odpowiadającą na rosnące potrzeby zdrowotne społeczeństwa.

Pacjent w centrum systemu

Obie strony zgodnie podkreśliły, że nadrzędnym celem zmian organizacyjnych w ochronie zdrowia powinno być dobro pacjenta. Model oparty na współpracy lekarzy, pielęgniarek, położnych oraz innych zawodów medycznych może poprawić dostępność świadczeń, zwiększyć efektywność opieki i lepiej odpowiadać na wyzwania starzejącego się społeczeństwa.

Szczególną rolę APN może odegrać w edukacji pacjentów, profilaktyce oraz lepszym przygotowaniu do wizyty lekarskiej, m.in. w ramach tzw. gabinetów przedlekarskich.

Dialog jako fundament zmian

Spotkanie NRL i NRPiP pokazało, że dialog między samorządami zawodów medycznych jest możliwy i potrzebny. Wspólne wypracowanie zasad funkcjonowania zaawansowanej praktyki pielęgniarskiej może stać się ważnym krokiem w kierunku budowy spójnego, bezpiecznego i efektywnego systemu ochrony zdrowia w Polsce.

Jak podkreślił prezes NRL, tylko system oparty na wzajemnym uzupełnianiu kompetencji i partnerskiej współpracy może skutecznie odpowiadać na współczesne potrzeby zdrowotne pacjentów.