Stan medycyny paliatywnej w Polsce. MZ wyjaśnia i przedstawia dane
Poseł PiS Marek Matuszewski w sierpniu wystosował interpelację do ministra zdrowia dotyczącą stanu opieki paliatywnej w Polsce. Zapytał o sprawy finansowe i kadrowe.
Jak wygląda stan opieki paliatywnej w Polsce?
„W Polsce wskaźniki demograficzne są alarmujące. Szybko postępujące starzenie się społeczeństwa wymaga podjęcia intensywnych działań na rzecz zwiększenia dostępności do świadczeń opieki paliatywnej oraz usprawnienia jej funkcjonowania. NIK ocenia, że system opieki paliatywnej i hospicyjnej nie zapewnia dostępu do odpowiedniej jakości świadczeń wszystkim pacjentom, którzy potrzebują takiej opieki. Przede wszystkim lista chorób kwalifikujących do niej jest wąska” – napisał poseł.
Zadał resortowi zdrowia dwa pytania. Pierwsze dotyczyło waloryzacji świadczeń w tym zakresie o wskaźnik inflacji, drugie – działań MZ mających zachęcić lekarzy i pielęgniarki do pracy w hospicjach.
W imieniu Ministerstwa Zdrowia odpowiedział wiceszef resortu Jerzy Szafranowicz. Zaznaczył, że „medycyna paliatywna znajduje się na liście priorytetowych dziedzin medycyny".
Pieniądze na opiekę paliatywną
Odpowiadając na pytanie dotyczące finansów, Szafranowicz zaznaczył, że w planie finansowym NFZ na obecny rok zapisano 157,56 mld zł, czyli o 15,45 proc. więcej niż na poprzedni. Fundusz "sukcesywnie podnosi ceny jednostek rozliczeniowych w poszczególnych rodzajach świadczeń, systematycznie odbywa się także aktualizacja wycen świadczeń gwarantowanych".
Dalej wiceminister zaznacza, że w 2024 roku dokonano kluczowych zmian związanych z finansowaniem świadczeń w opiece paliatywnej i hospicyjnej. Poza zniesieniem od 1 kwietnia br. limitów w zakresie opieki domowej, stacjonarnej i ambulatoryjnej, Ministerstwo Zdrowia poleciło także pilne wprowadzenie przez NFZ nowych taryf dla świadczeń gwarantowanych z zakresu opieki paliatywnej i hospicyjnej.
„Wprowadzenie w życie od 1 lipca br. zwiększonych taryf świadczeń wiąże się z dodatkowymi środkami w wysokości 213,07 mln zł, co odpowiada zwiększeniu ponoszonych kosztów w tym zakresie, w stosunku dorocznej wartości świadczeń za rok 2022 – o 14,9 proc”. – pisze Szafranowicz.
Podsumowuje, że Ministerstwo Zdrowia zapewniło waloryzację świadczeń z zakresu opieki paliatywnej i hospicyjnej m.in.o wskaźnik inflacji od 1 lipca.
Opieka paliatywna w Polsce – liczba personelu
W części odpowiedzi poświęconej liczbie personelu wiceminister pisze, „że mając na uwadze konieczność wzrostu liczby specjalistów z dziedziny medycyny paliatywnej, która jest podyktowana stałym wzrostem zapotrzebowania na świadczenie lecznicze, rehabilitacyjne, pielęgnacyjne i opiekuńcze, związane ze starzeniem się społeczeństwa i chorobami cywilizacyjnymi, Minister Zdrowia podejmuje liczne działania mające na celu wykształcenie odpowiedniej liczby specjalistów. Przedstawia też dane dotyczące kadry lekarskiej i pielęgniarskie”.
Wylicza, że w Polsce jest aktualnie 637 lekarzy posiadających specjalizację z medycyny paliatywnej (stan na czerwiec 2024 roku), a 631 lekarzy wykonuje zawód i zaznacza, że na przestrzeni ostatnich lat obserwuje się stały wzrost liczby specjalistów w tej dziedzinie, prezentując tabelę z liczbami obejmującymi okres od 2010.
Widać w niej, że przykładowo w 2019 r. było 526 lekarzy specjalistów, z których 523 wykonywało zawód. W roku 2013 było to odpowiednio 321 i 319.
Aktualnie w trakcie szkolenia specjalizacyjnego z medycyny paliatywnej jest 145 osób, z czego 139 osób realizuje szkolenie w trybie pozarezydenckim, a 6 w trybie rezydentury. Liczba miejsc szkoleniowych wynosi aktualnie 301 miejsc (stan na dzień 23.08.2024 r.) – informuje Szafranowicz.
Wiceminister przedstawił też dane dotyczące liczby pielęgniarek ze specjalizacją w dziedzinach pielęgniarstwa mających zastosowanie w opiece paliatywnej i hospicyjnej. Na koniec ubiegłego roku było ich 7 775, z czego 3 074 dotyczyło pielęgniarstwa opieki paliatywnej, a 4 701 pielęgniarstwa pediatrycznego.
Natomiast całkowita liczba (na koniec 2023 r.) pielęgniarek, które ukończyły kursy specjalistyczne w wybranych zakresach pielęgniarstwa dedykowanych dla opieki paliatywnej i hospicyjnej oraz mających zastosowanie w opiece paliatywnej i hospicyjnej to 60 109.