O reformie szpitali, e-rejestracji i bezpłatnych lekach. Minister zdrowia też o planach

Jak zaznaczyła Izabela Leszczyna, rok 2024 w Ministerstwie Zdrowia był pełen intensywnych działań. – Zaczęliśmy od programu „Świadoma, Bezpieczna Ja”- podkreśliła minister Leszczyna. – W ponad 1300 aptekach w 70 proc. powiatach jest obecnie dostępna antykoncepcja awaryjna, a bezpłatny program in vitro to duma całego rządu – wyliczała.

In vitro, szansa dla pacjentów onkologicznych i bezpłatne szczepienia

Dzięki programowi in vitro Polska awansowała w Europejskim Atlasie Polityk Leczenia Niepłodności z 42. miejsca w 2021 r. na 19. W ciąży jest już ponad 6750 kobiet w ciąży, a 20 000 par, które marzą o dzieciach, przystąpiło do programu. Również dzięki programowi onkopłodność 429 pacjentów i pacjentek chorujących na raka zabezpieczyło już płodność.

Dzięki zniesieniu barier wiekowych na badania prenatalne w 2024 roku ponad 25 proc. więcej kobiet w ciąży skorzystało z tej diagnostyki – to aż 180 tys. przyszłych mam.

W celu zabezpieczenia zdrowia kobiet w ciąży i ich dzieci w pierwszych tygodniach życia, udostępniono bezpłatne szczepienia przeciw krztuścowi. Ze szczepienia, które przysługuje między 27. a 36. tygodniem ciąży, skorzystało już 29 tys. kobiet.

Do konsultacji ma wkrótce trafić rozporządzenie o nowych standardach opieki okołoporodowej, które wprowadzą m. in.: edukację przedporodową od momentu stwierdzenia ciąży, w tym o szczepieniach zalecanych czy profilaktyce wtórnej raka piersi u kobiet w ciąży, a także szczegółowy plan porodu.

Zniesione limity w opiece paliatywnej i hospicyjnej i wsparcie dla POZ

Zniesione zostały limity w opiece paliatywnej i hospicyjnej. Zwiększono wyceny świadczeń w tych zakresach o 213,07 mln zł. W planach ministerstwa jest zmiana koszyka świadczeń gwarantowanych w zakresie kryteriów kwalifikacji pacjentów m. in. w perinatalnej opiece paliatywnej.

Aby ułatwić dostęp do lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej (POZ) w małych miejscowościach, ministerstwo zdrowia przekazało ponad 1 mld zł na inwestycje, które wesprą te placówki.

Podobny konkurs ogłoszony zostanie w styczniu 2025 dla ambulatoryjnej opieki specjalistycznej (AOS).

Bezpieczeństwo lekowe

Jednym z priorytetów resortu jest bezpieczeństwo lekowe. Przygotowana została listę polskich leków, za które pacjenci zapłacą mniej (10 proc. lub 15 proc. – jeśli zarówno substancja czynna, jak i lek są wytwarzane w Polsce). Powstał też projekt pierwszej Krajowej Listy Leków Krytycznych – jest to spis tych preparatów, których, zdaniem ekspertów, nie może zabraknąć w sytuacjach kryzysowych. – Będziemy chcieli zaangażować UE do wsparcia finansowego produkcji takich leków” – zapowiedziała minister Leszczyna.

Już wkrótce receptę na bezpłatne leki dla osób starszych i młodzieży (65+ i 18-) będzie mógł wystawić każdy lekarz POZ i specjalista w ramach umowy z NFZ albo prywatnie.

Sejm uchwalił już nowelizację ustawy w tej sprawie. Na mocy nowych przepisów farmaceuci będą mogli wystawiać recepty na wszystkie szczepienia refundowane dla dorosłych. Zmiany ułatwią dostęp m. in. do szczepień przeciw grypie i pneumokokom.

W obliczu ryzyka potencjalnych uzależnień ograniczono dostęp do opioidów sprzedawanych w tzw. receptomatach i w ramach teleporad. Minister Izabela Leszczyna wyjaśniła, że obecnie osobista wizyta u lekarza jest obowiązkowa przed wystawieniem recepty na: fentanyl, morfinę, oksykodon, marihuanę oraz wyciągi i nalewki farmaceutyczne. Jest jeden wyjątek od tej zasady – gdy jest to kontynuacja leczenia, a receptę wystawia lekarz POZ.

Dla zdrowia psychicznego, odpowiednie warunki leczenia

Przyszłość psychiatrii to model opieki środowiskowej. Dlatego przeznaczono na jej rozwój 1,2 mld zł. Kolejne 3 mld zł trafi do szpitali psychiatrycznych z całodobową opieką stacjonarną. Środki te zostaną przeznaczone na cele, które stworzą pacjentom w kryzysie psychicznym odpowiednie warunki leczenia. – Obecnie w wielu przypadkach nie zabezpieczają koniecznego i oczekiwanego przez pacjentów poziomu komfortu i intymności – stwierdziła minister zdrowia. Konkurs dla tych placówek przedłużono do końca stycznia 2025 r.

Pilotaż Centrów Zdrowia Psychicznego został przedłużony do połowy przyszłego roku: Zespół ds. zmian systemowych w tych placówkach, wspólnie z przedstawicielami środowiska CZP, ma wypracować jak najlepsze rozwiązanie, które pozwoli rozszerzyć działalność Centrów Zdrowia Psychicznego na cały kraj.

Przywrócone zostało działanie telefonu zaufania dla dzieci i młodzieży (116 111). Dziecko i rodzic dziecka w kryzysie zdrowia psychicznego mogą zwrócić się o pomoc w każdej chwili. Telefon działa 7 dni w tygodniu przez 24/h. Specjalista wesprze nie tylko rozmową, ale też pokieruje, gdzie należy się udać po dodatkową pomoc.

Centralna e-rejestracja i ratownictwo medyczne

Jednym z kluczowych zadań Ministerstwa Zdrowia jest stworzenie centralnej e-rejestracji. Do pilotażu centralnej e-rejestracji zgłosiło się już 150 podmiotów, które realizują świadczenia kardiologiczne lub wykonują badania profilaktyczne – mammografię i cytologię. Spośród nich 39 podmiotów zintegrowało już systemy informatyczne z systemem P1.

W 2024 r. nakłady na zespoły ratownictwa medycznego były o 15 proc. wyższe niż w 2023 r. W tym czasie wzrosły też nakłady na szpitalne oddziały ratunkowe – o 29 proc. W tym roku ministerstwo zdrowia podjęło też szereg inicjatyw dofinansowujących ratownictwo medyczne, m. in. SOR. Minister Leszczyna zapowiedziała nowelizację ustawy o Państwowym Ratownictwie Medycznym (PRM), która usprawni pracę ratowników medycznych.

Rozwój kadr medycznych i reforma szpitalnictwa

200 mln zł przeznacza ministerstwo zdrowia na rozwój kadr medycznych m. in. dla lekarzy, kadry opieki długoterminowej, fizjoterapeutów i farmaceutów w celu poszerzania ich kompetencji. Centra Kształcenia tworzyć będą jedno Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego.

Minister Izabela Leszczyna zapewniła, że prace nad reformą szpitalnictwa będą kontynuowane. „Chcemy dostosować struktury oddziałów szpitalnych do potrzeb pacjentów. Osiągniemy to dzięki nowej sieci szpitali” – podkreśliła i wskazała, że w tej reformie bardzo ważna jest też racjonalizacja zarządzania kadrami medycznymi, aby szpitale były uszyte na miarę potrzeb mieszkańców i nie musiały rywalizować o lekarzy. „Będziemy restrukturyzować nierentowne szpitale” – zapowiedziała.

Krajowy Plan Odbudowy na zdrowie

Ze środków Krajowego Planu Odbudowy na zdrowie zostanie przeznaczonych blisko 18 mld zł. Na modernizację szpitali – 9,2 mld zł, w szczególności: na modernizację podmiotów w Krajowej Sieci Onkologicznej (5,2 mld zł) i szpitale powiatowe (1,3 mld zł). 2,7 mld zł wydane zostaną na modernizację ośrodków w Krajowej Sieci Kardiologicznej i rozwój szpitali ogólnych. Na transformację cyfrową do szpitali i Centrum e-Zdrowia trafi łącznie 4,3 mld zł, natomiast na zwiększenie liczby kadr medycznych – 3,1 mld zł. Na inwestycje w naukę zaplanowano 1,1 mld zł.

Kolejne nabory w poszczególnych obszarach są planowane na 2025 r. Wszystkie reformy i inwestycje w ramach Krajowego Planu Odbudowy powinny się zakończyć 30 czerwca 2026 r.