Nowe wytyczne w leczeniu cukrzycy. Rekomendacje diabetologów

W grudniu Amerykańskie Stowarzyszenie Diabetologiczne (American Diabetes Association, ADA) opublikowało zaktualizowane „Standardy opieki w cukrzycy”. Wytyczne zaczęły obowiązywać od nowego roku.

Wskazówki dla lekarzy wielu specjalizacji

Autorzy wytycznych podkreślają, że cukrzyca to złożona, przewlekła choroba wymagająca ciągłej opieki medycznej z kompleksowymi strategiami redukcji ryzyka wykraczającymi poza kontrolę glikemii. „Dziedzina opieki nad cukrzycą szybko się zmienia, ponieważ wciąż pojawiają się nowe badania, technologie i metody leczenia, które mogą poprawić zdrowie i samopoczucie osób chorych na cukrzycę” – piszą amerykańscy diabetolodzy.

„Standardy opieki w cukrzycy” ADA określają kluczowe elementy opieki nad cukrzycą, ustalają cele leczenia i dostarczają narzędzi do oceny jakości opieki, a wszystko to ma na celu poprawę opieki nad cukrzycą i wyników leczenia w różnych populacjach. Jak piszą ich autorzy, te zalecenia podlegają corocznemu przeglądowi i są weryfikowane przez zespół naukowy ADA a także kierownictwo kliniczne.

Zalecenia są skierowane do lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej, endokrynologów, pielęgniarek, współpracowników lekarzy, farmaceutów, dietetyków, specjalistów ds. edukacji w zakresie cukrzycy. Dają także wskazówki specjalistom opiekującym się osobami z cukrzycą i zajmującym się jej powikłaniami, to m.in. kardiolodzy, nefrolodzy, lekarze pogotowia, interniści, pediatrzy, psychologowie, neurolodzy, okuliści i podiatrzy.

Co znalazło się w zaleceniach?

W standardach podkreśla się znaczenie badań przesiewowych opartych na przeciwciałach w kierunku wykrywania przedobjawowej cukrzycy typu 1 u osób z historią rodzinną tej choroby lub w inny sposób obarczonych ryzykiem.

W sekcji dotyczącej zapobieganiu cukrzycy typu 2 podkreślono rolę zdrowego snu, stawiając go na równi z innymi zachowaniami związanymi ze stylem życia, czyli aktywnością fizyczną i odpowiednią dietą.

Osoby z cukrzycą powinny być kierowane na badanie stomatologiczne co najmniej raz w roku.

Lekarze powinni dokonywać oceny niepełnosprawności chorego już podczas pierwszej wizyty, a ocena spadku funkcji ruchowych lub innych powinna zostać wykonywana podczas każdej kolejnej wizyty. Wyraźnie zaznaczono, aby mężczyźni z cukrzycą lub stanem przedcukrzycowym powinni zostać przebadani pod kątem zaburzeń erekcji, a kobiety powinny być pytane o zdrowie seksualne, szczególnie te, które doświadczają depresji lub stanów lękowych oraz te z nawracającymi zakażeniami dróg moczowych.

Doprecyzowane zostały zasady związane z badaniem przesiewowym w celu wykrycia ryzyka wystąpienia lub rozwoju marskości wątroby i choroby stłuszczeniowej wątroby związanej z zaburzeniami metabolicznymi.

Ważną zmianą w zaleceniach jest rozważenie stosowania systemów ciągłego monitora glikemii u dorosłych z cukrzycą typu 2 stosujących leki obniżające poziom glukozy inne niż insulina. W tej części przedstawiono korzyści płynące takiego rozwiązania wynikające z badań klinicznych i badań z praktyki klinicznej. Wyraźnie zaznaczono też korzyści ze stosowania tych urządzeń wśród kobiet z cukrzycą ciążową.

W zaleceniach dotyczących neuropatii, retinopatii i pielęgnacji stóp diabetolodzy podkreślają rolę częstszych badań okulistycznych, odradzają stosowanie opioidów w leczeniu bólu neuropatycznego ze względu na potencjalne działania niepożądane i zaznaczają, aby w przypadku osób mających historię powikłań kończyn dolnych i utratę czucia ochronnego zalecać porzucenia palenia, ewentualnie kierować je do poradni pomagających walczyć z nałogiem.

W przypadki dzieci i młodzieży zaleca się położenie nacisku na zasady zdrowego odzywania, ograniczenia siedzącego trybu życia, odradzanie używania waporyzatorów, papierosów elektronicznych i marihuany oraz oferowaniu pomp insulinowych chorym na cukrzycę typu 1.