Weszła w życie ważna zmiana dla pacjentów z cukrzycą

Stopa cukrzycowa to jedno z najpoważniejszych powikłań cukrzycy. Objawia się nawracającymi infekcjami, owrzodzeniem i innymi zmianami tkanek, a także brakiem czucia w obrębie stóp. Powikłanie dotyczy 10-15 proc. chorych na cukrzycę, jest trudne do leczenia i może doprowadzić do amputacji stopy.

Stopa cukrzycowa poważnym problemem w Polsce

Polska znajduje się w niechlubnej czołówce państw o wysokiej liczbie amputacji z powodu zespołu stopy cukrzycowej. Wg OECD wskaźnik z 2023 r. wysokich amputacji kończyn dolnych na 100 tys. mieszkańców w Polsce wyniósł 8,6. W Holandii było to 5,5, w Szwecji 3,4, a we Włoszech 2,5.

Dlatego w sierpniu w 2023 r. został uruchomiony pilotaż leczenia zespołu stopu cukrzycowej. Realizowany był w Samodzielnym Publicznym Zakładzie Opieki Zdrowotnej w Szamotułach, który wcześniej przeprowadził swój wewnętrzny pilotaż.

Efekt programu został oceniony jako „znaczny sukces terapeutyczny”. Dlatego do Ministerstwa Zdrowia kierowane były liczne pytania o dalsze losy programu.

MZ przedłuża program

Resort zdrowia ostatecznie zdecydował o przedłużeniu pilotażu. Co więcej, będzie go realizowało więcej ośrodków. Na stronie Rządowego Centrum Legislacji pojawiło się rozporządzenie w tej sprawie. Weszło w życie 18 stycznia.

Pilotaż będzie trwał do 31 stycznia 2026 r. Kwalifikacja nowych pacjentów zakończy się w czerwcu tego roku, a ewaluacja potrwa od lutego do kwietnia przyszłego roku.

Do ośrodka w Szamotułach dołączyło pięć kolejnych. Pilotażowy program leczenia stopy cukrzycowej będzie prowadzony przez następujące podmioty:

• Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Szamotułach,
• Instytut Medycyny Wsi im. Witolda Chodźki w Lublinie,
• Uniwersyteckie Centrum Kliniczne Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego w Warszawie,
• Szpital Uniwersytecki w Krakowie,
• Uniwersyteckie Centrum Kliniczne w Gdańsku.

W sumie będzie mogło wziąć udział 430 pacjentów. Jak informuje MZ, „będą leczeni w ramach połączonych świadczeń na oddziałach chorób wewnętrznych i chirurgii z pooperacyjną kontrolą procesu gojenia”.

Jakie są cele programu

W uzasadnieniu resort zdrowia pisze, że celem programu pilotażowego jest ocena organizacji, jakości i efektów opieki nad pacjentami z zespołem stopy cukrzycowej w ramach połączonych świadczeń na oddziałach chorób wewnętrznych i chirurgii z pooperacyjną kontrolą procesu gojenia.

Leczenie będzie prowadzone przez zespół, w skład którego wchodzą zarówno specjaliści z oddziału zabiegowego (chirurgia ogólna), jak i zachowawczego (chorób wewnętrznych), co w razie pozytywnego efektu może zagwarantować powszechność przyjętego rozwiązania.

MZ przytacza dane Narodowego Funduszu Zdrowia, z których wynika, że w 2018 r. koszt wszystkich wysokich amputacji u osób z cukrzycą wyniósł około 44 mln zł, a tzw. wtórne amputacje, czyli amputacje po interwencji naczyniowej, stanowią od 26,5 do 44,6 proc., co sprawia, że „efekt skutecznego zabiegu naczyniowego oraz znaczna suma finansowa przekazana na rewaskularyzację przez NFZ nie dają oczekiwanych wyników końcowych w postaci uchronienia kończyny przed amputacją”.