Pryszczyca blisko Polski. Czy choroba jest groźna dla ludzi? GIS wyjaśnia

Główny Inspektor Sanitarny informuje, że w marcu 2025 r. na Węgrzech i w Słowacji potwierdzono ogniska pryszczycy u bydła. Są to jednocześnie kolejne ogniska na terenie Unii Europejskiej, po tym, które w styczniu wystąpiło w Niemczech u wołów domowych. „Te zdarzenia stanowią alert o zasięgu międzynarodowym ze względu na fakt, że pryszczyca jest chorobą wysoce zaraźliwą, która powoduje ogromne straty w przemyśle mięsnym oraz hodowli” – podkreśla urząd.

GIS w związku z wystąpieniem nowych przypadków pryszczycy przedstawia najnowsze informacje, wyjaśnia też, czy ta choroba jest groźna dla ludzi.

Czy pryszczyca jest groźna dla ludzi?

Pryszczyca jest zakaźną i wysoce zaraźliwą chorobą wirusową zwierząt parzystokopytnych domowych oraz dzikich. Chorują najczęściej krowy, świnie, kozy, owce. Wirus, który jest wysoce zakaźny dla zwierząt, charakteryzuje się dużą odpornością w środowisku i łatwo szerzy się niezależnie od warunków atmosferycznych.

Ludzie mogą ulec zakażeniu, ale zachorowania u ludzi występują sporadycznie, a ich przebieg jest łagodny – wyjaśnia GIS. Ludzie zarażają się w wyniku bezpośredniego kontaktu z chorym zwierzęciem wydalającym wirusa, jak również spożywając surowe skażone patogenem mięso, zawierające wirusy niepasteryzowane mleko i niepasteryzowane przetwory mleczne. Choroba nie zagraża życiu ludzi i nie powoduje poważnych powikłań.

Okres inkubacji zakażenia u ludzi wynosi 2-12 dni, średnio 3-4 dni. Objawy obejmują zmiany pęcherzykowe na błonach śluzowych jamy ustnej, na skórze dłoni/stopach, ale także gorączkę, ból gardła, bóle głowy. Przebieg choroby jest łagodny i kończy się wyzdrowieniem w ciągu 1-2 tygodni. Nie zgłoszono przypadków przenoszenia się choroby z człowieka na człowieka.

U ludzi, w szczególności u dzieci, objawy choroby mogą być podobne do wirusowej choroby dłoni, stóp i ust (zwanej też chorobą bostońską lub enterowirusowym pęcherzykowym zapaleniem jamy ustnej dłoni, stóp i ust).

Czy zakażenie trzeba zgłaszać?

W Polsce zgłaszanie przypadków zachorowań na pryszczycę u ludzi jest obowiązkowe na podstawie przepisów ustawy z dnia z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi oraz wydanym na jej podstawie rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 10 grudnia 2019 r. w sprawie zgłaszania podejrzeń i rozpoznań zakażeń, chorób zakaźnych oraz zgonów z ich powodu – wyjaśnia GIS.

Jak minimalizować ryzyko zakażenia?

Zapobieganie pryszczycy polega na weterynaryjnym monitoringu biernym i czynnym zdrowia populacji bydła i świń oraz zwalczaniu ognisk choroby w przypadku jej wystąpienia poprzez eliminację zakażonych zwierząt.

Prowadzi się również nadzór epidemiologiczny w środowisku osób narażonych na zakażenie wirusem pryszczycy. W przypadku wystąpienia objawów choroby należy zgłosić się do lekarza.

Indywidualna profilaktyka polega na stosowaniu środków ochrony osobistej oraz wzmożonej higieny podczas kontaktu ze źródłami zakażenia, którymi mogą być w szczególności:

• zwierzęta chore lub po przechorowaniu,
• wydaliny i wydzieliny zwierząt chorych,
• surowe mięso, niepasteryzowane mleko i jego przetwory,
• pomieszczenia pobytu zwierząt chorych,
• środki transportu chorych zwierząt,
• odpady biologiczne.