Dorośli też powinni się szczepić. Jest aż kilkanaście zalecanych szczepień

Trwa Europejski Tydzień Szczepień. Z tej okazji Główny Inspektor Sanitarny, jak wygląda w Polsce system szczepień.

System szczepień w Polsce

GIS zaznacza, że osoby przebywające na terenie RP są zobowiązane do poddania się szczepieniom ochronnym przeciwko chorobom zakaźnym, jak również do poddania się szczepieniom w sytuacjach szczególnych, tj. wskutek ogłoszenia stanu epidemii lub stanu zagrożenia epidemicznego. Natomiast na rodzicach lub opiekunach prawnych spoczywa odpowiedzialność za realizację obowiązku zaszczepienia dzieci.

Jesienią każdego roku Główny Inspektor Sanitarny podaje program szczepień ochronnych na kolejny rok. Program ten zawiera szczegółowy schemat stosowania poszczególnych szczepionek oraz wskazania do szczepień obowiązkowych i zalecanych. Dokument stanowi wytyczne dla lekarzy i innych pracowników medycznych, którzy realizują szczepienia.

Program Szczepień Ochronnych

Program Szczepień Ochronnych składa się z czterech części:

1. Szczepienia obowiązkowe.

• A. Szczepienia obowiązkowe dzieci i młodzieży według wieku – kalendarz szczepień.
  A.1. Wariant szczepień z użyciem szczepionki wysokoskojarzonej (DTaP-IPV-Hib).
• B. Szczepienia obowiązkowe osób narażonych w sposób szczególny na zakażenie w związku z przesłankami klinicznymi lub epidemiologicznymi.
• C. Szczepienia poekspozycyjne.

2. Szczepienia zalecane.

3. Informacje uzupełniające.

4. Ogólne zasady przeprowadzania i organizacji szczepień.

Aktualny Program Szczepień Ochronnych na rok 2025 został ogłoszony 31 października 2024 r.

Szczepienia ochronne chronią nie tylko dzieci

Szczepienia dorosłych są tak samo ważne jak szczepienia dzieci. W przypadku wielu chorób zakaźnych nieuodpornieni dorośli są narażeni na zachorowania i powikłania w większym stopniu niż dzieci. Dodatkowo, w przypadku osób starszych, zmiany związane ze starzeniem się układu odpornościowego wraz z upływem czasu powodują, że organizm jest coraz bardziej podatny na choroby, np. zakażenia pneumokokowe, grypę, czy półpasiec.

W przypadku takich chorób jak błonica, tężec czy krztusiec, odporność nabyta poprzez szczepienia zrealizowane w przeszłości zmniejsza się z upływem czasu po podaniu ostatniej dawki szczepionki. Dlatego wskazane są dawki przypominające. W przypadku innych chorób (np. krztuśca) dorośli mogą łagodnie chorować lub jako bezobjawowi nosiciele narażać swoje dzieci i wnuki, które jeszcze nie wykształciły odpowiednich mechanizmów obronnych.

Osoba dorosła powinna sprawdzić swój stan uodpornienia. Historia szczepień zapisana w książeczce szczepień i/lub karcie uodpornienia pozwala ocenić, jakie szczepienia otrzymaliśmy w przeszłości, czy podano wszystkie wymagane dawki, i jeżeli to konieczne, uzupełnić brakujące szczepienia.

W Polsce szczepienia obowiązkowe, bezpłatne realizowane są do 19 roku życia.

Zalecane szczepienia dla dorosłych

GIS wymienia, jakie są zalecane szczepienia w przypadku dorosłych:

• szczepienie przeciw WZW B (wszyscy nieszczepieni, 3 dawki),
• szczepienie przeciw grypie (raz w roku, na początku sezonu grypowego, 1 dawka),
• szczepienie przeciw COVID-19 (wszyscy nieszczepieni, szczepienie podstawowe+ wymagane dawki przypominające),
• szczepienie przeciw błonicy, tężcowi i krztuścowi szczepionką dTap z obniżoną zawartością antygenów błonicy i krztuśca (dawka przypominająca co 10 lat),
• szczepienie MMR przeciw odrze, śwince i różyczce (wszyscy nieszczepieni, 1 lub 2 dawki),
• szczepienie przeciw ospie wietrznej (wszyscy, którzy nie chorowali i nie byli szczepieni, 2 dawki),
• szczepienia przeciw półpaścowi (osoby starsze oraz osoby dorosłe o zwiększonym ryzyku zachorowania na półpasiec, 2 dawki),
• szczepienie przeciw kleszczowemu zapaleniu mózgu (3 dawki, dawka przypominająca co 3 do 5 lat),
• szczepienie przeciw meningokokom grupy B (2 dawki) oraz meningokokom grupy grupy A, C, W, Y (1 dawka),
• szczepienie przeciw WZW A (wszyscy nieszczepieni, 2 dawki),
• szczepienie przeciw pneumokokom (szczepionka skoniugowana, 1 dawka),
• szczepienie przeciw RSV (osoby w 60. roku życia i starsze oraz osoby w wieku 50–59 lat ze zwiększonym ryzykiem zachorowania na chorobę wywoływaną przez RSV, kobiety w ciąży, 1 dawka).