Umiera ponad milion osób na świecie. MZ powołało zespół do walki z groźną chorobą

W Dzienniku Urzędowym MZ opublikowano zarządzenie w tej sprawie. W składzie zespołu znaleźli się eksperci ds. chorób zakaźnych, konsultanci krajowi, szefowie departamentów resortu zdrowia oraz Główny Inspektor Sanitarny.

Skład zespołu

Przewodniczącym zespołu został dr hab. n. med. Adam Nowiński, Kierownik Zakładu Epidemiologii i Organizacji Walki z Gruźlicą w Instytucie Gruźlicy i Chorób Płuc.

Członkami Zespołu są:

• prof. dr hab. Ewa Augustynowicz-Kopeć, Dyrektor Instytutu Gruźlicy i Chorób Płuc,
• dr n. med. Małgorzata Czajkowska-Malinowska, Konsultant krajowy w dziedzinie chorób płuc,
• dr n. med. Andrzej Pogorzelski, Konsultant krajowy w dziedzinie chorób płuc dzieci,
• prof. dr hab. Miłosz Parczewski, Krajowy konsultant w dziedzinie chorób zakaźnych,
• przedstawiciel Polskiego Towarzystwa Chorób Płuc,
• Główny Inspektor Sanitarny,
• przedstawiciel Departamentu Zapobiegania i Kontroli Chorób Zakaźnych w Głównym Inspektoracie Sanitarnym,
• przedstawiciel Narodowego Funduszu Zdrowia,
• przedstawiciel Mazowieckiego Centrum Leczenia Chorób Płuc i Gruźlicy,
• przedstawiciel Wielkopolskiego Centrum Pulmonologii i Torakochirurgii im. Eugenii i Janusza Zeylandów,
• przedstawiciel Kujawsko-Pomorskiego Centrum Pulmonologii w Bydgoszczy,
• przedstawiciel Małopolskiego Szpitala Chorób Płuc i Rehabilitacji im. Edmunda Wojtyły,
• przedstawiciel Departamentu Analiz i Strategii w Ministerstwie Zdrowia,
• przedstawiciel Departamentu Edukacji i Promocji Zdrowia w Ministerstwie Zdrowia,
• przedstawiciel Departamentu Lecznictwa w Ministerstwie Zdrowia,
• przedstawiciel Departamentu Polityki Lekowej i Farmacji w Ministerstwie Zdrowia
• przedstawiciel Departamentu Rozwoju Kadr Medycznych w Ministerstwie Zdrowia,
• przedstawiciel Departamentu Zdrowia Publicznego w Ministerstwie Zdrowia,
• przedstawiciel Departamentu Współpracy Międzynarodowej w Ministerstwie Zdrowia.

Sekretarzem będzie przedstawiciel Departamentu Zdrowia Publicznego w Ministerstwie Zdrowia, a prace będzie nadzorował Wojciech Konieczny, sekretarz stanu w Ministerstwie Zdrowia.

Jak czytamy w zarządzeniu, do zadań Zespołu należy opracowanie programu zapobiegania i zwalczania gruźlicy, zawierającego w szczególności:

• profilaktykę uniwersalną – zapobieganie zakażeniom prątkiem gruźlicy wśród społeczeństwa;
• profilaktykę selektywną – zapobieganie zakażeniom prątkiem gruźlicy wśród grup szczególnie narażonych;
• profilaktykę wskazującą – wsparcie i opieka zdrowotna dla osób chorych na gruźlicę;
• monitorowanie sytuacji epidemiologicznej dotyczącej gruźlicy;
• wsparcie transformacji szpitali gruźliczych i chorób płuc oraz unowocześnienie systemu monitorowania i leczenia gruźlicy.

Gruźlica zabija ponad milion osób rocznie

Gruźlica jest chorobą zakaźną wywoływaną przez bakterie – prątki gruźlicy. Rozprzestrzenia się drogą kropelkową. Najpowszechniejsze objawy gruźlicy to: długo trwający kaszel (któremu czasem towarzyszy krew), ból w klatce piersiowej, osłabienie, zmęczenie, gorączka, utrata wagi i nocne poty.

Choroba najczęściej atakuje płuca, może również zaatakować nerki, mózg, kręgosłup i skórę. Gruźlicę leczy się antybiotykami, nieleczona może doprowadzić do śmierci.

Wg danych Światowej Organizacji Zdrowia gruźlica wróciła na pierwsze miejsce wśród najbardziej śmiercionośnych chorób zakaźnych na świecie. W 2023 r. na gruźlicę zmarło 1,25 mln osób na całym świecie. Choroba wróciła na pierwsze miejsce wśród przyczyn zgonów spowodowanych jednym czynnikiem zakaźnym. Przez trzy lata gruźlica w statystykach była wyprzedzana przez COVID-19.

WHO szacuje, że 2023 r. na gruźlicę zachorowało około 10,8 mln osób – 6 mln mężczyzn, 3,6 mln kobiet i 1,3 mln dzieci. W 2022 r. zachorowań było 10,7 mln, rok wcześniej – 10,4 mln, a w 2020 r. – 10,1 mln.

W 2023 r. zarejestrowano w Polsce 4231 przypadków gruźlicy, w tym 4077 gruźlicy płuc.

– Gruźlica jest chorobą przewlekłą, którą należy leczyć kilkoma antybiotykami przez kilka miesięcy. Typowa terapia pacjentów z gruźlicą lekowrażliwą polega na podawaniu trzech lub czterech leków przez 6 miesięcy. Pacjent powinien przyjmować tabletki codziennie. Jeśli nie przyjmuje leków regularnie, opuszcza poszczególne dawki albo zabraknie mu leków, wtedy leczenie nie jest skuteczne i może dojść do oporności prątka gruźlicy. Drobnoustrój, który pierwotnie był wrażliwy na proste leki, przestaje być na nie wrażliwy i staje się patogenem lekoopornym albo wielolekoopornym – mówił dr Nowiński.

Specjalista jest koordynatorem programu pilotażowego leczenia gruźlicy wielolekoopornej w warunkach ambulatoryjnych. Program został uruchomiony w 2022 r. w reakcji na potencjalne problemy związane z konfliktem zbrojnym na Ukrainie.