W Szamotułach z sukcesem leczą stopę cukrzycową. Czy MZ będzie dalej finansować program?

W sierpniu ubiegłego roku został uruchomiony pilotaż leczenia zespołu stopu cukrzycowej. Powodem jego rozpoczęcia jest bardzo wysoki wskaźnik amputacji u pacjentów ze stopą cukrzycowej w Polsce.

Stopa cukrzycowa poważnym problemem w Polsce

Program jest realizowany w Samodzielnym Publicznym Zakładzie Opieki Zdrowotnej w Szamotułach, który wcześniej przeprowadził swój wewnętrzny pilotaż. Ostatnie kwalifikacje do leczenia w ramach programu miały miejsce w lipcu, a okres ewaluacji będzie trwać do stycznia-lutego 2025 r. Koniec programu zaplanowany jest na kwiecień 2025 r.

Stopa cukrzycowa to jedno z najpoważniejszych powikłań cukrzycy, a Polska znajduje się w niechlubnej czołówce państw o wysokiej liczbie amputacji z tego powodu. Wg OECD wskaźnik z 2023 r. wysokich amputacji kończyn dolnych na 100 tys. mieszkańców w Polsce wyniósł 8,6. Dla porównania – w Holandii było to 5,5, w Szwecji – 3,4, a we Włoszech – 2,5.

O dalsze losy pilotażu zapytał poseł Norbert Pietrykowski w interpelacji skierowanej do Ministerstwa Zdrowia. W pytaniu odniósł się do wyników pilotażu przeprowadzonego w Szamotułach przedstawionych przez dr. Piotra Liszkowskiego, który kierował zespołem odpowiedzialnym za program.

Pilotaż zakończył się sukcesem

„Wspomnianym pilotażem objęto łącznie 296 chorych, z czego 193 pacjentów zakwalifikowanych zostało do leczenia stacjonarnego (w ramach hospitalizacji), a 103 pacjentów – do leczenia w warunkach ambulatoryjnych. Wszyscy hospitalizowani pacjenci po zakończonym pobycie zostali wypisani do domu z zaleceniami dalszego leczenia ambulatoryjnego, co wskazuje na znaczny sukces terapeutyczny” – zaznacza poseł Pietrykowski.

Pietrykowski wymienia, że oprócz aspektu klinicznego pilotaż wykazał także istotne korzyści finansowe. Koszt amputacji wynosi ponad 53 tys. zł, nie licząc innych kosztów, a budżet Narodowego Funduszu Zdrowia związany z amputacjami to 170 mln zł rocznie. Tymczasem pilotaż wykazał, że leczenie stopy neuropatycznej wyniosło 28 tys. zł, a angiopatycznej – 50 tys. zł.

„Te kwoty są niższe od kosztów samej amputacji. A jeśli weźmiemy pod uwagę wymienione dodatkowe koszty – praktycznie 3-4-krotnie niższe od ponoszonych. Tym samym, ostrożnie szacując, budżet mógłby zaoszczędzić ok. 85 mln rocznie z tytułu uchronienia pacjentów przed koniecznością zabiegu dużej amputacji” – pisze poseł.

Dlatego zapytał, czy Ministerstwo Zdrowia planuje dalsze finansowanie pilotażowego programu leczenia zespołu stopy cukrzycowej i czy resort pracuje nad wypracowaniem jednolitych procedur leczenia zachowawczego zespołu stopy cukrzycowej?

MZ odpowiada

W imieniu MZ odpowiedział wiceszef resortu Jerzy Szafranowicz. Przypomniał, że celem pilotażu jest ocena organizacji, jakości i efektów opieki nad świadczeniobiorcami z zespołem stopy cukrzycowej w ramach połączonych świadczeń na oddziałach chorób wewnętrznych i chirurgii z pooperacyjną kontrolą procesu gojenia, a szacowana maksymalna liczba pacjentów objętych programem to 200 osób, ale ostatecznie objętych zostało 155.

Wskaźnikami realizacji programu pilotażowego, jak podkreśla wiceminister, są:

• pełne wygojenie rany – odsetek pacjentów zakwalifikowanych do programu, u których w ciągu 5 miesięcy od hospitalizacji doszło do pełnego wygojenia rany,
• pełne wyziarninowanie bez wygojenia rany – odsetek osób hospitalizowanych, u których w okresie 5 miesięcy od hospitalizacji doszło do pełnego wyziarninowania i wypłycenia rany, tzn. brak jakichkolwiek kieszonek w ranie, ale nie doszło do pełnego wynaskórkowania,
• wysoka amputacja – odsetek pacjentów zakwalifikowanych do programu, u których w ciągu 5 miesięcy od hospitalizacji doszło do amputacji goleniowej lub udowej kończyny dolnej,
• rehospitalizacja – odsetek świadczeniobiorców zakwalifikowanych do programu, u których w ciągu 5 miesięcy od hospitalizacji wystąpiła konieczność ponownej hospitalizacji z powodu zmian w obrębie tej samej stopy,
• ocena satysfakcji świadczeniobiorców ze sprawowanej opieki na podstawie ankiet.

Szafranowicz zaznaczył, że proces ewaluacji pilotażu zakończy się 17 kwietnia przyszłego roku, wtedy też wyniki zostaną poddane ocenie przez Narodowy Fundusz Zdrowia.

Na jej podstawie minister zdrowia może zdecydować o „podjęciu działań zmierzających do implementacji przetestowanych w programie pilotażowym rozwiązań do systemu opieki zdrowotnej”.

Program w Szamotułach może być przedłużony

Szafranowicz poinformował jednocześnie, że ośrodek w Szamotułach złożył wniosek o przedłużenie o rok czasu realizacji programu. Powodem korzystne wyniki dotychczasowych działań, a w szczególności:

• uchronienie kończyn przed amputacją,
• poprawa zdrowia i wydłużenie życia pacjentów ze stopą cukrzycową,
• ograniczenie niepełnosprawności,
• przywrócenie na rynek pracy.

Wniosek ten rozpatrzy minister zdrowia po ocenie skutków finansowych przedłużenia pilotażu, dokonanej przez prezesa Agencji Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji.