Powstała Karta Praw Chorego na Otyłość

Otyłość to choroba, której istnienie jest podważane nie tylko przez część społeczeństwa, ale nawet przez niektórych przedstawicieli środowiska medycznego. Interpretacja choroby otyłościowej w kontekście defektu estetycznego przynosi wiele szkód pacjentom. Pozostawieni sami sobie, samotni w systemie opieki zdrowotnej, bez leczenia, opieki i wsparcia, skazani są na rozwój otyłości i powikłań zagrażających ich zdrowiu i życiu. W trosce o los pacjentów powstała Karta Praw Chorego na Otyłość. To dokument, który porządkuje prawa pacjentów zgodne z aktualną wiedzą medyczną. Po co powstał ten dokument i co oznacza w praktyce dla pacjenta?

Otyłość została uznana przez Światową Organizację Zdrowia za chorobę już 60 lat temu. Populacja chorych na otyłość w Polsce stale rośnie. Chorzy na otyłość stanowią już aż 33 proc. społeczeństwa¹. To przesądziło o inicjatywie Polskiego Towarzystwa Leczenia Otyłości (PTLO), które we współpracy z Instytutem Praw Pacjenta i Edukacji Zdrowotnej (IPPiEZ) w ramach ogólnopolskiej kampanii edukacyjnej „Porozmawiajmy szczerze o otyłości” opracowało Kartę Praw Chorego na Otyłość. Mecenasem projektu jest firma Novo Nordisk.

– Polskie Towarzystwo Leczenia Otyłości stoi na straży pacjentów, skupia się na edukacji i szerzeniu wiedzy o otyłości. Nie mogliśmy czekać i biernie przyglądać się sytuacji chorych na otyłość. Zależało nam na przyspieszeniu procesu edukacji pacjentów i całego środowiska medycznego. Opracowany dokument to kompendium podstawowej wiedzy z zakresu praw pacjenta i postępowania z chorym na otyłość – wyjaśnia prof. dr hab. Paweł Bogdański, Prezes Polskiego Towarzystwa Leczenia Otyłości.

Leczenie otyłości – teoria vs rzeczywistość

Choroba otyłościowa jest jedną z nielicznych chorób, której diagnostyka jest dość prosta. Objawy tej choroby widać bowiem gołym okiem. Narzędziem diagnozującym stopień zaawansowania choroby jest m.in. kalkulator BMI (Body Mass Index). Lekarz powinien obliczyć BMI pacjenta podczas wizyty oraz ustalić, czy nie ma powikłań otyłości. Po diagnozie powinien nastąpić dobór odpowiedniej terapii.

Pamiętajmy! Pierwszym krokiem zawsze powinna być konsultacja z lekarzem. Mapa i lista ośrodków zajmujących się leczeniem otyłości znajduje się na stronie: www.ootylosci.pl/specjalisci/.

Leczenie choroby otyłościowej, tak jak innych chorób, powinno się odbywać zgodnie z obowiązującymi standardami i wytycznymi. W praktyce wygląda to jednak zupełnie inaczej. Chorzy w gabinetach lekarskich spotykają się z brakiem zrozumienia. Wielu lekarzy powtarza stygmatyzujące mity, że wystarczy schudnąć, a osiągnąć można to w prosty sposób: jedząc mniej i zwiększając ilość aktywności fizycznej. Niestety bardzo często komentarze i tzw. dobre rady są dalekie od poszanowania godności pacjenta i tak ważnej w tej grupie chorych empatii. Aż 40 proc. badanych chorych na otyłość pacjentów spotkało się z niewłaściwym traktowaniem ze strony przedstawicieli ochrony zdrowia².

Karta Praw Chorego na Otyłość w praktyce

Celem powstania Karty Praw Chorego na Otyłość jest budowanie jakości, bezpieczeństwa i dobrych praktyk w opiece zdrowotnej nad chorymi na otyłość, poszanowania ich godności oraz przeciwdziałania dyskryminacji w relacjach pomiędzy chorym na otyłość a lekarzem.

Karta Praw to dokument kierowany zarówno do przedstawicieli opieki zdrowotnej: lekarzy, pielęgniarek i położnych, jak i do pacjentów. Dokument zawiera katalog 23 szczegółowo i przystępnie opisanych praw przysługujących pacjentowi. Do najważniejszych należą:

• – prawo do ochrony zdrowia i życia,
• – prawo do poszanowania godności osobistej i okazywania szacunku,
• – prawo do poszanowania integralności fizycznej i psychicznej,
• – prawo do poczucia bezpieczeństwa swojej osoby,
• – prawo do samodecydowania,
• – prawo do poszanowania swojej prywatności,
• – prawo do poszanowania wyznawanych wartości moralnych i kulturowych,
  
• – zakaz przemocy, nieludzkiego i poniżającego traktowania.

– To kolejny krok ku zmianie podejścia i poprawienia losów chorych na otyłość. Dzisiaj dzięki Karcie Praw pacjenci mogą z większą śmiałością, ale zarazem świadomością, powołując się na ten dokument, domagać się właściwej opieki lekarskiej – podkreśla prof. Bogdański. – Ważną rolę odgrywa także edukacja lekarzy pierwszego kontaktu oraz specjalistów. Wierzę, że dzięki Karcie środowisko medyczne stanie się bardziej wyczulone na przestrzeganie praw pacjenta. Lekarze są autorytetami dla chorych i to z ich rekomendacją liczą się najbardziej. Aż 42 proc. pacjentów uważa lekarzy za najwiarygodniejsze źródło informacji o leczeniu otyłości³.

– Wierzę, że sformalizowanie praw chorego na otyłość przełoży się na poprawienie diagnostyki tej choroby. Chcielibyśmy też, aby Karta Praw Chorego na Otyłość realnie wpłynęła na zmianę złych trendów, które dzisiaj wskazują, że w 2035 roku połowa mieszkańców naszego globu będzie się mierzyła z otyłością⁴– komentuje Igor Grzesiak z Instytutu Praw Pacjenta i Edukacji Zdrowotnej.

STOP krzywdzącym mitom

Chorzy na otyłość uważają, że dokument nie tylko przyczyni się do poprawy diagnostyki i leczenia choroby oraz poszanowania ich godności. Wierzą też, że szerokie nagłaśnianie problemu pomoże zatrzymać falę nieprzychylnych komentarzy i niezrozumienia, z jakimi mierzą się na co dzień. Osoby z otyłością cierpią z powodu stygmatyzacji. W Polsce 45 proc. osób z otyłością deklaruje, że osobiście doświadczyło zwracania uwagi na ich masę ciała, a 35 proc. spotkało się z przemocą słowną związaną z otyłością.

Cały katalog praw pacjenta dostępny jest na stronie kampanii „Porozmawiajmy szczerze o otyłości”: https://ootylosci.pl/karta-praw-chorego-na-otylosc/.