Dr Bartłomiej Tomasik – radioterapeuta i adiunkt w Klinice Onkologii i Radioterapii – od dłuższego czasu zajmuje się badaniami nad stereotaktyczną radioablacją arytmii, biomarkerami odpowiedzi na promieniowanie jonizujące i mechanizmami naprawy DNA. Pracuje w finansowanym przez Unię Europejską konsorcjum STOPSTORM, którego głównym zadaniem jest standaryzacja radioterapii stereotaktycznej w leczeniu chorych z nawracającym częstoskurczem komorowym i zwiększenie dostępności tej metody leczenia. Mimo coraz szerszego stosowania radioterapii stereotaktycznej w leczeniu chorych z nawracającym częstoskurczem komorowym oraz dużej skuteczności tej metody mechanizmy działania radioterapii w tym kontekście pozostają niejasne. Badanie dr. Tomasika ma na celu zbadanie biologicznych podstaw poprawy właściwości przewodzenia mięśnia sercowego pod wpływem radioterapii.
Alternatywna hipoteza
Tradycyjny pogląd wskazuje na włóknienie wywołane radioterapią jako główny mechanizm wpływający na zmiany przewodnictwa serca. Natomiast pionierski projekt „Reprogramowanie przewodzenia w sercu indukowane przez radioterapię – perspektywa molekularna” wskazuje na włóknienie wywołane radioterapią jako główny mechanizm wpływający na zmiany przewodnictwa serca. Proponuje alternatywną hipotezę, zgodnie z którą radioterapia prowadzi do szybkiego, niezależnego od włóknienia, reprogramowania przewodnictwa serca. Mechanizm ten miałby być oparty na zaburzeniach metabolizmu mitochondrialnego oraz towarzyszących mu zmianach genetycznych i proteomicznych.
Eksperymenty in vitro, jak i in vivo
Plan badawczy obejmuje zarówno eksperymenty in vitro, jak i in vivo. Badania fazy in vitro będą prowadzone na żywych skrawkach mięśnia sercowego pobranych z ludzkich serc eksplantowanych w trakcie przeszczepu serca. Prace będą się koncentrować na analizie zmian elektrofizjologicznych i metabolicznych wywołanych napromienianiem. Celem jest identyfikacja molekularnych celów odpowiedzialnych za te zmiany oraz ich walidacja w kontekście tkankowym, co pozwoli na szczegółowe zrozumienie bezpośredniego wpływu promieniowania na tkanki serca. Faza in vivo obejmować będzie analizę próbek serc pacjentów, którzy przeszli radioterapię stereotaktyczną w leczeniu opornej tachykardii komorowej i u których wykonano później przeszczep serca.
To interdyscyplinarne badanie łączące kardiologię, onkologię, genetykę i biochemię będzie realizowane w nowo powstającym Centrum Kardioonkologii Doświadczalnej Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego we współpracy z:
- dr hab. Barbarą Kutryb-Zając z Katedry i Zakładu Biochemii GUMed
- dr hab. med. Piotrem Siondalskim z Katedry i Kliniki Kardiochirurgii i Chirurgii Naczyniowej GUMed
- dr hab. Jakubem Mieczkowskim z Międzynarodowej Agendy Badawczej Laboratorium 3P GUMed
- dr n. med. Michałem Bieńkowskim z Katedry i Zakładu Patomorfologii GUMed
- prof. Catriną Strell oraz prof. Patrickiem Micke z Department of Immunology, Genetics and Pathology, Uppsala University, Uppsala, Szwecja.
W ramach projektu planowane jest rozszerzenie zespołu badawczego.