System wykorzystuje specjalne gogle, które pozwalają na trójwymiarową, interaktywną wizualizację danych medycznych pacjenta. Były to: zabieg ekstrakcji zęba zatrzymanego, wykonany we współpracy z lek. dent. Katarzyną Olek, specjalistą w zakresie chirurgii stomatologicznej oraz zabieg periodontologiczny z lek. dent. Maciejem Łopacińskim u pacjentki ze zdiagnozowanym zapaleniem przyzębia.
– W pierwszym przypadku zatrzymana ósemka była powodem częstych dolegliwości bólowych, w drugim zaś nieleczone schorzenie mogło prowadzić do utraty zębów- wyjaśnia prof. Małgorzata Skucha – Nowak, kierownik Zakładu Propedeutyki Stomatologii, prodziekana Wydziału Nauk Medycznych w Zabrzu.
Nowoczesna technologia pozwala na większą precyzję
Rzeczywistość rozszerzona, którą wykorzystano podczas zabiegu, to obraz świata, który widzimy, tyle że z naniesionymi elementami – w tym przypadku obrazem badania tomograficznego (CBCT), co pozwala na uzyskanie dokładnego, trójwymiarowego obrazu struktur szczękowo-twarzowych z uwzględnieniem nie tylko kości i zębów, ale również nerwów przy użyciu gogli Hololens 2. – AR nie przenosi nas więc do wirtualnej rzeczywistości (VR), lecz dodaje obiekty do obrazu rzeczywistości, w której się znajdujemy – podkreśla prof. Skucha – Nowak.
Technologia AR, zastosowana w CarnaLife Holo, pozwala lekarzom na zdecydowanie większą precyzję zarówno podczas planowania zabiegu chirurgicznego, jak i podczas samego jego przebiegu. – Holograficzny obraz 3D nakłada się na obraz naturalny i w ten sposób lepiej uwidaczniamy pole operacyjne, co pozwala z niezwykłą dokładnością przeprowadzić zabieg, np. nie naruszyć okolicznych tkanek i jak najbardziej ograniczyć inwazyjność interwencji chirurgicznej. Wraz z Zespołem wykorzystaliśmy tę technologię do planowania przedoperacyjnego, jak również śródoperacyjnego – dodaje prof. Małgorzata Skucha – Nowak.
Integracja technologii rozszerzonej rzeczywistości i wykorzystanie hologramów w planowaniu zabiegu pozwoliła lepiej dopasować procedury chirurgiczne. Na tym etapie można wstępnie powiedzieć, iż zastosowanie tego typu innowacyjnych rozwiązań może stanowić sposób, by skrócić procedurę kwalifikacji i planowania zabiegu, przy wprawnym posługiwaniu się narzędziem może potencjalnie skrócić czas zabiegu, co jest niezwykle istotne dla pacjenta stomatologicznego.
Czytaj też:
Najnowsze wytyczne, innowacyjne terapie: co nowego w polskiej kardiologii. Wieści z kongresu PTK
Brak właściwej higieny jamy ustnej
Niejednokrotnie przyczyną chorób przyzębia może być, oprócz czynników ogólnoustrojowych i miejscowych m. in. genetycznych, schorzeń ogólnych czy warunków anatomicznych brak właściwej – dla danej sytuacji klinicznej – higieny jamy ustnej, czyli odpowiedniego mycia zębów, które usuwają zalegające po posiłkach resztki pokarmowe oraz płytkę bakteryjną. – W jamie ustnej człowieka bytuje około 50 miliardów bakterii należących do 300 gatunków. Nie wszystkie biorą jednak udział w procesach chorobowych. Bakterie bytujące w jamie ustnej określa się mianem „oportunistycznych amfibiontów”, czyli mających tzw. dwoisty stosunek do swojego żywiciela – w tym przypadku człowieka. W pewnych warunkach mogą odgrywać rolę nieszkodliwych symbiontów, a w innych rolę patogenną – podkreśla prof. Skucha-Nowak.
Najczęściej w zaawansowanych przypadkach klinicznych schorzeń przyzębia konieczna jest wizyta u specjalisty periodontologa, który zdiagnozuje problem i wskaże optymalne sposoby leczenia. – Zabieg chirurgiczny w obrębie przyzębia, niestety, w wielu przypadkach, staje się koniecznością. Jest to związane np. z głębokością kieszonek przyzębnych, potrzebą usunięcia zalegającej poddziąsłowej płytki bakteryjnej wraz z jej toksynami i obumarłym nabłonkiem – wyjaśnia prof. Skucha – Nowak.
Wpływ na zdrowie całego organizmu
O stan jamy ustnej należy dbać właściwie od momentu urodzenia dziecka. Brak właściwej higieny jamy ustnej prowadzi bowiem do próchnicy, tworzenia się aft czy grzybicy. Z danych NFZ wynika, że próchnica jest chorobą pojawiającą się w pierwszym roku życia dziecka. Występuje u 35–50 proc dzieci między 2 a 3 rokiem życia. Zwiększa się do 56 – 60 proc. u 3,4 -latków. Niestety, niemal 90 proc. 12-latków w Polsce ma próchnicę, co potem przekłada się na poważne problemy w dorosłym życiu. Problemy jamy ustnej wpływają na stan całego organizmu w każdym wieku. Szczególnie powinny uważać kobiety w ciąży, by nie dopuścić do powstania stanu zapalnego w obrębie jamy ustnej, który może mieć negatywny wpływ na przebieg ciąży – dodaje ekspertka z SUM.
Szczególne problemy dotyczą też ostatnich zębów trzonowych, do których zaliczane są ósemki. Ich proces wyrzynania się, położenia w kości i specyficznej lokalizacji w okolicy kąta żuchwy oraz guza szczęki są niejednokrotnie przyczyną szeregu kłopotów dla pacjentów i pojawiają się wskazania, aby je chirurgicznie usunąć. – Oprócz wykorzystania rozszerzonej rzeczywistości w obszarze chirurgii stomatologicznej i periodontologii, wraz z Zespołem, pracujemy nad szerszym wykorzystaniem tej innowacyjnej technologii w innych dziedzinach m. in. stomatologii zachowawczej i endodoncji dzieci i dorosłych, protetyce, ortodoncji itd. – mówi prof. Skucha – Nowak.
Czytaj też:
Umiejętności fizjoterapeutów nie są wykorzystywane
Pionierskie rozwiązania w stomatologii
Śląski Uniwersytet Medyczny jest pionierem, jeśli chodzi o nowoczesne rozwiązania w stomatologii. Oprócz korzystania z metod rozszerzonej rzeczywistości od kilku lat wykorzystuje się wirtualną rzeczywistość (VR). „Wirtualny gabinet stomatologiczny” w całości zaprojektowany przez pracowników SUM i wdrożony w proces dydaktyczny kierunku lekarsko-dentystycznego Wydziału Nauk Medycznych w Zabrzu jest jedynym tego typu w Polsce nowoczesnym narzędziem edukacyjnym. Odzwierciedla autentyczny gabinet i realistyczne sytuacje kliniczne. – Student nabywa umiejętności z uwzględnieniem zasad ergonomii, poznaje zakres i czynności wymagane od lekarza dentysty, pozwala mu poznać jego możliwości oraz wybrać właściwe dla siebie rozwiązania. Wykorzystanie VR w procesie kształcenia studentów uczelni medycznych ma na celu: znacznie wcześniej niż dotychczas zapoznanie się z problemami klinicznymi, kształtowanie umiejętności krytycznego myślenia, nauki pracy w zespole, nabycia umiejętności kreowania innowacyjnych rozwiązań. Narzędzie to pozwala również na zwiększenie kreatywności studentów, skuteczności osiągania, a później weryfikacji zakładanych efektów uczenia się, skłonienie do samodzielnego poszukiwania rozwiązań problemów, z którymi spotkają się na swojej drodze zawodowej, a także na zmuszenie studentów do zweryfikowania swojej dotychczasowej wiedzy i umiejętności, co może pozwolić im na indywidualne określenie obszarów do uzupełnienia lub utrwalenia. (…) Wykorzystanie „wirtualnego gabinetu stomatologicznego” jako jednego z narzędzi dydaktycznych pozwala na samodzielność studentów i rozbudzanie ich kreatywności przy równoczesnym braku ryzyka dla chorego, w symulowanych warunkach klinicznych – wyjaśnia prof. Skucha – Nowak.