W obliczu demograficznej implozji oraz rosnącej średniej długości życia – struktura naszego społeczeństwa zmienia się w tempie, które z każdym następującym rokiem wywierać będzie coraz większy wpływ na funkcjonowanie opieki długoterminowej w Polsce. Seniorzy coraz częściej pozostają samotni, kolejki do specjalistycznej opieki wydłużają się, a ich najbliżsi, z różnych przyczyn, mogą poświęcić im coraz mniej czasu. O tym i innych wyzwaniach, z jakim mierzyć się muszą już dzisiaj interesariusze w sektorze opieki długoterminowej będziemy dyskutować podczas szóstej edycji konferencji: „Opieka długoterminowa w Polsce – dzisiaj i jutro”, która odbędzie się w dniach 21 – 22 listopada 2024 roku w Warszawie w hotelu NYX.
Jak co roku uczestnikami tego wydarzenia będą przedstawiciele administracji państwowej i samorządowej, środowiska naukowego, zawodowego, organizacji non-profit i przede wszystkim liderzy sektora opieki długoterminowej. Tematyka konferencji obejmuje szereg wyzwań, poczynając od politycznych, przez zawodowe po finansowe i zarządcze.
Wyzwania demograficzne, jakich nie znaliśmy wcześniej
Konferencja rozpocznie się 21 listopada panelem „Wyzwania opieki długoterminowej w okresie demograficznej implozji” (Panel 1), gdzie uczestnicy zastanowią się nad możliwymi kierunkami polityki zdrowotnej, społecznej i senioralnej uwzględniającej postępujące zmiany w struktury demograficznej Polski. Według publikowanych prognoz oraz przy założeniu utrzymania się bardzo niskiego wskaźnika zastępowalności pokoleniowej, należy się liczyć, że do 2050 r. struktura demograficzna będzie się jedynie pogarszać.
Według Magdaleny Osińskiej-Kurzywilk, Prezes Zarządu Koalicji „Na Pomoc Niesamodzielnym”, dzisiaj stajemy przed wyzwaniami, jakich jeszcze nie mieliśmy w opiece długoterminowej.
– Naszym obowiązkiem jest zapewnić seniorom bezpieczeństwo i godne warunki życia, choć zmieniająca się struktura społeczna i kurczące się zasoby ludzkie w opiece długoterminowej będą za chwilę stanowić istotną barierę w rozwoju tego sektora. Nasze działania muszą koncentrować się na wypracowaniu modelu, który zapewni na kolejne lata nie tylko względną stabilność, ale pozwoli sprostać oczekiwaniom kolejnych generacji wchodzącym w okres senioralny – mówi.
Osińska-Kurzywilk podkreśla, że bez strategicznych zmian oraz bardziej efektywnego zarządzania zasobami ludzkimi, system opieki długoterminowej może niestety nie sprostać wyzwaniom najbliższych dekad.
W świetle starzejącego się społeczeństwa palącą kwestią pozostaje brak specjalistów z zakresu geriatrii. Zagadnienia te zostaną omówione podczas panelu dyskusyjnego „Jak rozwinąć i upowszechnić geriatrię w Polsce?”. Małgorzata Durka, Sekretarz Zarządu Koalicji, zauważa: – Jako społeczeństwo musimy zrozumieć, że geriatra to nie tylko lekarz delegowany dla seniorów. To przede wszystkim ekspert od kompleksowej opieki zdrowotnej, której potrzebują pacjenci w wieku senioralnym. Jeśli chcemy sprostać wyzwaniom, jakie stawia przed nami przyszłość, działania mające na celu rozwój i popularyzację geriatrii w systemie wydają się być konieczne.
W Polsce liczba geriatrów jest wciąż bardzo mała i ta sytuacja prędko się nie zmieni. Geriatrów jest nieco ponad 500, co stawia przed każdym rządem pytanie, jak już dzisiaj uzupełnić tę lukę, jednocześnie zachęcając kolejne pokolenia młodych lekarzy do wyboru tej specjalizacji.
Niedobory kadry pielęgniarskiej i opiekuńczej – potrzebujemy nowej polityki
Konieczna jest pogłębiona refleksja nad zagadnieniem, jakim jest przyszłość kadry medycznej i opiekuńczej w opiece długoterminowej. W panelach zatytułowanych: „Zawód pielęgniarki w opiece długoterminowej – dziś i jutro” oraz „Zawód opiekuna w opiece długoterminowej – dziś i jutro”, zaproszeni prelegenci skupią się nad znalezieniem rozwiązań, które z jednej strony pozwolą zatrzymać obecny personel w opiece długoterminowej, ale też przyciągnąć absolwentów do pracy w tym sektorze. Potrzebna jest nowa strategia oraz rozwiązania, aby zmotywować najmłodszą generację pielęgniarek i pielęgniarzy do podjęcia tej wymagającej pracy. Podobne wyzwania stoją przed zawodami opiekuńczymi.
– Jeśli nie podejmiemy odważnych działań już teraz, niedobór kadry medycznej i opiekuńczej w opiece długoterminowej może osiągnąć za 5-10 lat poziom krytyczny. Tylko wspólnym wysiłkiem możemy powstrzymać tę groźbę, tworząc warunki pracy, które będą zachęcać absolwentów szkół i uczelni do związania swojej kariery z tym jakże ważnym i ciągle niedocenianym obszarem polityki zdrowotnej i społecznej naszego państwa – mówi Beata Stepanow, Wiceprezes Zarządu Koalicji.
Od wielu lat eksperci związani z opieką długoterminową podkreślają jak kluczowe jest znaczenie stabilnych i długoterminowych rozwiązań w tym obszarze. Dlatego jednym z zagadnień, nad którymi zastanowią się uczestnicy konferencji będzie weryfikacja efektów dotychczasowej polityki prowadzonej za pomocą specustaw i programów wsparcia. Czy są one optymalnym narzędziem służącym do realizacji polityki w zakresie potrzeb opiekuńczych i medycznych?
Odpowiedzią na demograficzne wyzwania może być optymalizacja zasobów ludzkich. Odniosą się do tego tematu między innymi uczestnicy panelu „Wyzwania zarządcze i personalne w opiece długoterminowej”.
Jak zauważa Tomasz Michałek, Dyrektor Biura Zarządu Koalicji: Efektywne wykorzystanie zasobów ludzkich w opiece długoterminowej jest niezbędne, ponieważ w obliczu rosnącego zapotrzebowania na usługi opiekuńcze i medyczne, liczy się każda para rąk. Czas, gdy korzystaliśmy z nadmiaru osób chętnych do tej ciężkiej pracy, już się skończył. Dlatego musimy znaleźć rozwiązania na zwiększenie efektywności pracy zespołów medycznych i opiekuńczych, a także zadbać o ich zdrowie psychiczne, by mogli wykonywać swoją pracę bez narażania siebie na szybkie wypalenie zawodowe.
– Istotną rolę w tym obszarze mogą odegrać innowacyjne rozwiązania technologiczne i zarządcze, które zostaną zaprezentowane podczas konferencji – dodaje.
Czytaj też:
Prof. Samoliński: Polityka senioralna umarła za poprzednich rządów
Jakie cele, jakie kierunki zmian?
Konferencja nie ogranicza się jedynie do dyskusji, ale także przedstawia cele i wyznacza kierunki, w stronę których powinny zmierzać zmiany w opiece długoterminowej w Polsce. Program wydarzenia obejmuje szerokie spektrum zagadnień, od wyzwań związanych koniecznością wprowadzenia nowego modelu w segmencie wentylacji mechanicznej domowej, przez zapewnienie dalszego rozwoju w obszarze żywienia medycznego po konieczność reformy pielęgniarskiej opieki długoterminowej domowej, a także zmian w opiece paliatywnej i hospicyjnej. Te wszystkie obszary stanowią istotną, w kontekście dynamicznie zmieniających się potrzeb polskiego społeczeństwa, część szeroko pojętej opieki długoterminowej w Polsce.
W obliczu tak wielu wyzwań, Magdalena Osińska-Kurzywilk, Prezes Zarządu Koalicji, podkreśla jak ważna jest koordynacja. – Opieka długoterminowa wymaga współpracy rządu, samorządów oraz organizacji pozarządowych. Wierzę, że sektor opieki długoterminowej zasługuje na merytoryczną debatę, gdzie przynajmniej na chwilę możemy zapomnieć o politycznych podziałach i wspólnie przyczynić się do trwałej zmiany w podejściu do opieki nad osobami niesamodzielnymi, przewlekle chorymi, gdzie osoby starsze będą mogły liczyć na kompleksową opiekę, której rzeczywiście w danym etapie swojego życia potrzebują – mówi Osińska-Kurzywilk.
– W świetle zmieniającej się demografii i coraz większych wyzwań związanych z opieką długoterminową, takie wydarzenie, jak ogólnopolska konferencja Koalicji jest nie tylko potrzebne, ale wręcz niezbędne, aby przygotować nasze społeczeństwo oraz system na nadchodzące zmiany – dodaje.