Rynek produktów nikotynowych rozwija się w zawrotnym tempie. Obok tradycyjnych papierosów pojawiają się urządzenia elektroniczne, podgrzewacze tytoniu i kolejne warianty e-papierosów, które producenci przedstawiają jako zdrowsze i mniej szkodliwe zamienniki. Podczas briefingu prasowego z okazji Światowego Dnia Rzucania Palenia dr n. med. Paweł Grzesiowski podkreślił jednak, że to tylko „stare pułapki w nowych formach”. Mechanizmy uzależnienia są identyczne, a ryzyko zdrowotne – wciąż poważne.
Polska należy do grupy państw o najwyższej liczbie lat życia utraconych z powodu chorób i zgonów wynikających z używania tytoniu. Eksperci przypominają, że walka z nałogiem jest trudna, ale możliwa, zwłaszcza jeśli pacjent otrzyma odpowiednie wsparcie. Dr Magdalena Cedzyńska, kierująca Telefoniczną Poradnią Pomocy Palącym przy Narodowym Instytucie Onkologii, zwróciła uwagę, że uzależnienie ma dwa oblicza: biologiczne i psychologiczne. Leczenie farmakologiczne może pomóc w redukcji głodu nikotynowego, ale równie ważna jest praca nad zmianą nawyków i sposobami radzenia sobie ze stresem czy nudą. Poradnia oferuje pacjentom profesjonalną pomoc, motywację i dobór właściwych metod rzucania palenia.
Jednym z najważniejszych akcentów wydarzenia była prezentacja nowych plakatów przygotowanych przez Andrzeja Pągowskiego. Artysta, autor kultowej kampanii „Papierosy są do dupy”, powrócił do charakterystycznego stylu, tym razem kierując przekaz do młodych użytkowników e-papierosów. Plakaty operują mocnym, emocjonalnym językiem i mają skłonić odbiorców do rozmowy o prawdziwych konsekwencjach sięgania po nikotynę. – Chciałem pokazać, że niezależnie od formy – tradycyjny papieros czy modne urządzenie elektroniczne – mechanizm uzależnienia pozostaje ten sam – podkreślił artysta.
Światowy Dzień Rzucania Palenia obchodzony jest w Polsce w trzeci czwartek listopada. To symboliczna okazja, by wspomnieć nie tylko o szkodliwości produktów tytoniowych, lecz także o możliwości zmiany. Każdy dzień może być dobry, by podjąć decyzję o rzuceniu, a korzyści zdrowotne pojawiają się niemal natychmiast: po kilku godzinach stabilizuje się tlenowanie organizmu, po kilku tygodniach poprawia się wydolność oddechowa, a po miesiącach zmniejsza się ryzyko chorób układu krążenia.
Kampania „Nowe formy – stare pułapki”, realizowana przez Główny Inspektorat Sanitarny, jest kontynuacją działań rozpoczętych przy okazji Światowego Dnia Bez Tytoniu. Jej celem jest dotarcie do młodzieży, rodziców i nauczycieli z rzetelną wiedzą o produktach nikotynowych oraz obalenie mitów dotyczących ich rzekomego bezpieczeństwa. GIS udostępnia pakiet materiałów edukacyjnych, takich jak broszury, scenariusze lekcji i prezentacje, które mogą być wykorzystywane w szkołach i lokalnych społecznościach. Dr Grzesiowski podkreślił, że udział uznanego artysty ma pomóc dotrzeć do odbiorców bardziej skutecznie niż typowe materiały informacyjne.
Eksperci zwracają uwagę, że wzrost popularności nowych form nikotyny wśród młodych ludzi staje się poważnym problemem zdrowia publicznego. Dane wskazują, że co czwarty nastolatek w wieku 15–18 lat pali regularnie, a ponad 20% uczniów w wieku 13–15 lat używa e-papierosów. Uzależnienie w tak młodym wieku prowadzi do szybkiej adaptacji mózgu do nikotyny, zwiększa ryzyko chorób psychicznych, zaburzeń koncentracji, problemów z pamięcią i obniża próg uzależnień od innych substancji.
Organizatorzy kampanii podkreślają, że rzucanie palenia jest procesem, który wymaga zarówno wsparcia specjalistów, jak i odpowiedniej edukacji społecznej. Zmiana jest możliwa – pierwszy krok polega na decyzji o poprawie jakości życia, a kolejne na korzystaniu z dostępnych narzędzi: pomocy lekarskiej, terapii, wsparcia psychologicznego oraz programów edukacyjnych. Kampania GIS ma przypominać, że nikotyna – niezależnie od formy – zawsze pozostaje substancją uzależniającą i szkodliwą, a jej konsekwencje zdrowotne mogą być długotrwałe.