Rząd przyjął projekt ustawy o asystencji osobistej osób z niepełnosprawnościami – rozwiązanie, które ma zrewolucjonizować system wsparcia w Polsce. Nowe przepisy, opracowane w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej pod kierunkiem pełnomocnika rządu ds. osób niepełnosprawnych Łukasza Krasonia, mają zapewnić realną pomoc w codziennym funkcjonowaniu i aktywizacji zawodowej.
To pierwszy tak kompleksowy projekt, który stawia na niezależność, samostanowienie i równe szanse osób z niepełnosprawnościami. Rada Ministrów przyjęła ustawę 28 października 2025 roku.
Nowy system wsparcia – dla większej niezależności i aktywności
Dzięki ustawie o asystencji osobistej osoby z niepełnosprawnościami będą mogły od 2027 roku korzystać z profesjonalnego wsparcia w codziennych czynnościach – od higieny i ubierania się po udział w pracy zawodowej czy życiu społecznym. Z usług asystentów skorzysta około 100 tysięcy osób, a pośrednio poprawi się jakość życia nawet pół miliona członków ich rodzin.
Projekt odpowiada na wieloletni brak systemowych rozwiązań w tym obszarze. Do tej pory większość obowiązków opiekuńczych spoczywała na rodzinach i bliskich, co ograniczało ich aktywność zawodową i społeczną.
Jak będzie działać system asystencji osobistej?
Nowe przepisy wprowadzają elastyczny i dopasowany do potrzeb model pomocy. Każda osoba z niepełnosprawnością będzie mogła skorzystać z asystencji od 20 do nawet 240 godzin miesięcznie – w zależności od stopnia niepełnosprawności i sytuacji życiowej.
Wsparcie będzie przyznawane na okres od roku do trzech lat, co zapewni ciągłość i stabilność pomocy. Beneficjenci sami zdecydują, kto i w jakim zakresie będzie ich wspierał – wybiorą zarówno podmiot świadczący usługę (np. powiat, organizację pozarządową), jak i samego asystenta.
Pierwsze wnioski o ustalenie prawa do asystencji będzie można składać od stycznia 2027 roku, a system ma zacząć działać w kwietniu tego samego roku.
Asystent osobisty – partner w niezależnym życiu
Asystent osobisty to nie opiekun ani terapeuta, ale osoba, która wspiera użytkownika w samodzielnym życiu. Pomaga w codziennych czynnościach – takich jak higiena, jedzenie, zakupy, wyjścia do pracy czy kontakt z urzędami – a po specjalnym instruktażu może również wykonywać czynności medyczne, np. podawać leki lub asystować przy cewnikowaniu.
Najważniejsze jest to, że osoba z niepełnosprawnością decyduje, w czym i kiedy potrzebuje pomocy. To właśnie ta zasada ma stanowić fundament nowego systemu – wsparcie „szyte na miarę”, które zwiększa samodzielność i poczucie sprawczości.
Zawód z misją i godnym wynagrodzeniem
Rządowy projekt przewiduje atrakcyjne warunki pracy dla asystentów osobistych. Ze względu na duże wymagania, wysoką dyspozycyjność i odpowiedzialność, przewidziano konkurencyjne wynagrodzenia, które mogą sięgać nawet 8 tysięcy zł brutto miesięcznie.
Celem jest przyciągnięcie najlepszych kandydatów, tak aby wsparcie było profesjonalne, stabilne i oparte na zaufaniu.
– Asystencja osobista to nie tylko pomoc, ale inwestycja w niezależność i aktywność osób z niepełnosprawnościami – podkreślają autorzy projektu z Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej.
Korzyści dla gospodarki i rynku pracy
Nowa ustawa to nie tylko krok w stronę równości społecznej, ale również impuls dla rynku pracy. Dzięki wsparciu asystentów wiele osób z niepełnosprawnościami będzie mogło wrócić do aktywności zawodowej lub ją podjąć po raz pierwszy.
Zyskają też ich bliscy – często zmuszeni dotąd do rezygnacji z pracy, by zapewnić opiekę członkom rodziny. W efekcie ustawa nie tylko poprawi jakość życia tysięcy osób, ale też zwiększy aktywność zawodową i wpływy do gospodarki.
Nowy standard wsparcia w Polsce
Ustawa o asystencji osobistej ma wyznaczyć nowy kierunek polityki społecznej w Polsce. Łączy ideę godności, niezależności i równości szans – wartości, które od lat stanowią fundament nowoczesnych systemów wsparcia w krajach UE.
Jej wprowadzenie to także realizacja Konwencji ONZ o prawach osób z niepełnosprawnościami, która podkreśla prawo do niezależnego życia i pełnego udziału w życiu społecznym.
– To projekt, który zmienia filozofię wsparcia. Nie chodzi o opiekę, lecz o partnerstwo i umożliwienie każdemu życia na własnych zasadach – podsumował pełnomocnik rządu ds. osób niepełnosprawnych Łukasz Krasoń.
Nowa ustawa to realna szansa na zmianę jakości życia osób z niepełnosprawnościami w Polsce. To także dowód, że aktywność i niezależność mogą być wspólnym celem – zarówno społecznym, jak i ekonomicznym.
Czytaj też:
Większa niezależność dla osób z niepełnosprawnościami. Wsparcie dla ich rodzin i opiekunów