W Ministerstwie Zdrowia szefowa resortu Izabela Leszczyna i wiceminister Katarzyna Kacperczyk podsumowały pół roku polskiej prezydencji w Radzie UE i dokonania polskiej ekipy w obszarze zdrowia. Prezydencja zakończyła się 30 czerwca, najwięcej wydarzyło się w sprawach związanych ze zdrowiem psychicznym dzieci i młodzieży oraz bezpieczeństwem lekowym.
Wiceminister Kacperczyk na wstępie podkreśliła, że w staraniach polskiej strony uczestniczyło bardzo wiele osób – Nie byłam w tym sama, czułam wsparcie organizacji pozarządowych i mediów – powiedziała.
Przypomniała, że mottem polskiej prezydencji było „Bezpieczeństwo Europy”, w tym także bezpieczeństwo zdrowotne.
Polska wyznaczyła sobie na ten czas dwa główne zadania. Pierwszym było umieszczenie w unijnej agendzie kwestii zdrowia rozumianego nie tylko jako system, ale także jako strategia i bezpieczeństwo. – Szereg wydarzeń dotyczyło tego bezpieczeństwa zdrowotnego. Efektem promowania tego zagadnienia był list 11 państw unijnych dotyczący zapewnienia finansowania strategicznej struktury – zaznaczyła.
Drugi element to pacjent w centrum uwagi. Jak zaznaczyła wiceminister, agenda unijna w tej sprawie jest dopiero przygotowywana, nie było wcześniej głębokiej współpracy w tym temacie. – Myślę, że nam się udało – powiedziała. – Ten kompromis pokazuje, że następuje zmiana narracji w kierunku zdrowia pacjenta – dodała.
Kacperczyk wymieniła następnie najważniejsze dokonania polskiej prezydencji w czterech obszarach.
Zdrowie psychiczne dzieci i młodzieży
Wiceminister zaznaczyła, że Unia Europejska nie podejmuje żadnych działań, jeżeli nie ma mandatu od państw członkowskich. Trzeba to sformułować w konkluzjach Rady. – I tak był nasz cel. Wcześniej nie było to w centrum uwagi – podkreśliła.
Komisja Europejska otrzymała mandat do przeprowadzenia badania w poszczególnych krajach, które wykaże związek między treściami serwisów społecznościowych i nowymi technologiami a zdrowiem psychicznym młodzieży. – Będzie to naprawdę poważne wyzwanie. Na podstawie tego raportu zostaną przygotowane standardy i zalecenia – zaznaczyła Kacperczyk i wyraziła przekonanie, że proces zostanie uruchomiony jeszcze w tym roku.
– Wszyscy ministrowie zdrowia w UE są zatroskani zdrowiem psychicznym dzieci. Musimy znaleźć klucz do młodych ludzi. Wyrosło pokolenie, dla którego świat wirtualny jest światem podstawowym – podkreśliła minister Leszczyna.
Kacperczyk dodała, że istniejące dotychczas przepisy dotyczące bezpieczeństwa cyfrowego były zbyt abstrakcyjne, dlatego zaistniała konieczność ich ewaluacji pod kątem skuteczności i wpływu poszczególnych podmiotów na zdrowie psychiczne dzieci i młodzieży.
– Mamy gwarancję, że temat nie zejdzie z agendy. Będziemy tego pilnować, powinny się tym zajmować kolejne prezydencje – zaznaczyła.
Cyfrowa transformacja opieki zdrowotnej
Jak zgodnie podkreślały Leszczyna i Kacperczyk, cyfryzacja opieki zdrowotnej to duża rewolucja i duża zmiana w UE. To m.in. zabezpieczenie interesów i danych pacjenta, a także dostępność do danych wtórnych.
Problemem jest jednak ujednolicenie systemów w państwach UE, bo każde ma innych i bardzo różnych dostawców usług. – Polska jest w naprawdę dobrym miejscu, jesteśmy dobrze przygotowani do wdrażania systemu EHDS – zapewniała minister zdrowia i dodała, że trwa proces przeglądania i m.in. likwidowania małych rejestrów cyfrowych, które nie wnoszą żadnych istotnych danych medycznych.
Bezpieczeństwo lekowe
Trzeci obszar polskich działań to Pakiet Farmaceutyczny i szerzej – bezpieczeństwo pacjentów. To bezpieczeństwo to m.in. dostępność lekowa w dwóch wymiarach: do samych leków i dostępność cenowa.
– Ważnym elementem było stworzenie dobrych i konkurencyjnych warunków do produkcji leków. Spójne warunki finansowania, budowanie strategicznej autonomii i zdolności Unii do budowania bezpieczeństwa, także lekowego – wymieniała Kacperczyk.
– To także Akt o Lekach Krytycznych. Chcieliśmy, aby oba te dokumenty (Pakiet i Akt) pojawiły się jednocześnie – dodała.
Przyznała, że w przypadku Pakietu Farmaceutycznego negocjacje były trudne, bo po drugiej stronie były nie tylko rządy, ale też sfera biznesowa. – To były wielowymiarowe negocjacje z udziałem wielu uczestników. To pierwsza taka poważna reforma od 20 lat. Kilka państw próbowało, im się nie udało, a nam tak – podkreślała Kacperczyk i dodała, że polska ekipa w ciągu pół roku zamknęła wszystkie kluczowe kwestie, co pozwoliło stworzyć pakiet kompromisowy, który był następnie przedmiotem rozmów z ministrami zdrowia poszczególnych państw.
– Reforma, która została zapisana łącznie na 1500 stronach, oznacza m.in. szybszy i tańszy dostęp do leków generycznych dla pacjentów w całej UE – dodała Leszczyna.
– Udało nam się skrócić okres ochronny w przypadku strategicznych leków, to bardzo ważne dla pacjentów. Nowy mechanizm pozwala na to, aby państwo mogło wezwać podmiot do złożenia wniosku refundacyjnego, a w przypadku niedostarczenia leku w odpowiednim czasie firma traci okres ochronny – wyjaśniała Kacperczyk.
– Rozpoczęliśmy negocjacje z parlamentem europejskim. Siłą naszego mandatu jest to, że nasze stanowisko zostało przyjęte przez wszystkich ministrów zdrowia – podkreślała wiceminister.
Zdrowie publiczne i profilaktyka
Czwartym elementem była profilaktyka. W dużej mierze dotycząca polityki antynikotynowej. Wiceminister zaznaczyła, że unijna dyrektywa tytoniowa nie nadąża za zmianami na rynku e- papierosów i pochodnych produktów. M
Minister Leszczyna podkreśliła, że Polska wdrożyła już zakaz sprzedaży jakichkolwiek papierosów elektronicznych dla osób mających mniej niż 18 lat.
Liczby
Na koniec wiceminister Kacperczyk zaprezentowała liczby związane z pracami podczas polskiej prezydencji w obszarze zdrowia:
- 31 spotkań roboczych w Brukseli,
- 10 wydarzeń wysokiego szczebla,
- 52 unijne narady,
- 74 spotkania koordynacyjne UE,
- 20 spotkań dwustronnych ministrów.
Czytaj też:
Pacjenci i eksperci czekali na to od dawna. Ważna zmiana dotycząca badań genetycznych