Edukacja zdrowotna to interdyscyplinarny przedmiot mający rozwijający wiedzę, umiejętności i postawy prozdrowotne w pięciu wymiarach: fizycznym, psychicznym, społecznym, środowiskowym i cyfrowym. Akcent przeniesiono z teorii na kompetencje: rozpoznawanie zagrożeń, podejmowanie decyzji zdrowotnych, krytyczną analizę informacji i dbanie o dobrostan swój oraz innych.
Program ma odpowiadać na realne problemy populacyjne: narastające zaburzenia zdrowia psychicznego, spadek aktywności fizycznej, otyłość, uzależnienia (w tym cyfrowe) i dezinformację.
Czego dziecko ma się realnie nauczyć
Cele główne to:
- zmniejszenie ryzyka chorób, uzależnień i szkód wynikających z dezinformacji;
- wzmacnianie zachowań prozdrowotnych i umiejętności monitorowania stanu zdrowia;
- przygotowanie do ról społecznych i relacji opartych na szacunku, empatii i odpowiedzialności.
Kompetencje praktyczne:
- pierwsza pomoc (w tym „pierwsza pomoc emocjonalna”),
- planowanie posiłków i aktywności, higiena i samobadanie,
- rozpoznawanie sytuacji zagrożenia, bezpieczne korzystanie z ochrony zdrowia,
- krytyczna analiza informacji zdrowotnych i higiena cyfrowa,
- komunikacja, wyznaczanie granic, rozwiązywanie konfliktów.
Gdzie, kiedy i kto będzie uczyć, czy to obowiązkowe
Nowy przedmiot „edukacja zdrowotna” startuje w roku szkolnym 2025/2026. Nauczany będzie w wymiarze 1 godziny tygodniowo w klasach IV–VIII oraz przez 2 lata w szkołach ponadpodstawowych. W klasie VIII zajęcia potrwają maksymalnie do końca stycznia. Będzie to przedmiot nieobowiązkowy; rodzic (lub pełnoletni uczeń) może zrezygnować do 25 września. Bez ocen i wpływu na promocję.
Edukacja zdrowotna prowadzona będzie przez nauczycieli WDŻ, biologii/przyrody, WF, psychologów szkolnych oraz osoby z wykształceniem medycznym z przygotowaniem pedagogicznym. Przed startem przedmiotu mają odbyć się spotkania informacyjne.
Co mają zyskać?
Uczniowie:
realne umiejętności dnia codziennego (od zdrowego śniadania po wezwanie pomocy),
większą odporność na presję, przemoc, manipulację i dezinformację,
wczesną identyfikację problemów zdrowia psychicznego i prostą ścieżkę do pomocy.
Rodzice:
merytorycznego partnera w rozmowach o zdrowiu, dojrzewaniu i bezpieczeństwie,
wgląd w program i prawo decydowania o udziale,
System ochrony zdrowia:
prewencję pierwszego kontaktu – mniej błahych, „edukacyjnych” wizyt, więcej właściwych samopomiarów,
lepiej poinformowanych pacjentów (prawa, IKP, różnice lek–suplement),
szansę na wcześniejsze wychwytywanie epizodów depresyjnych, zaburzeń odżywiania i przemocy.
Rekomendacje dla praktyki (POZ, pediatria, zdrowie publiczne)
Włączenie gabinetu w szkolny kalendarz zdrowia: krótkie wizyty edukacyjne dla klas (np. samobadanie skóry, ciśnienie, zasady antybiotykoterapii).
Uzgodnienie „ścieżki szybkiej reakcji”: kontakt szkoła–POZ/psycholog/poradnia, jasne kryteria pilności (depresja, samouszkodzenia, przemoc).
Ważne – przygotowanie kadr i współpraca
Nowa edukacja zdrowotna ma stanowić systemowe narzędzie profilaktyki. Ma wprowadzać dzieci w świadome korzystanie z ochrony zdrowia i uczyć realnych nawyków, które mogą przełożyć się na wymierne korzyści zdrowotne całej populacji.
Kluczem będzie jakość realizacji: przygotowanie kadr, współpraca ze środowiskiem medycznym i konsekwencja w budowaniu mostów między szkołą, domem a systemem ochrony zdrowia.
Czytaj też:
Edukacja zdrowotna. Duchowni protestują przeciwko demoralizowaniu dzieci. Ministerstwo odpowiada