Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego PZH–PIB opublikował najnowsze wydanie swojego dorocznego raportu na temat kondycji zdrowotnej Polaków. Dokument "Sytuacja zdrowotna ludności Polski i jej uwarunkowania – 2025" to bogate źródło informacji na temat długości życia Polaków, ich chorób i zaburzeń najpoważniejszych zagrożeń zdrowotnych oraz sposobu odżywiania. Dane dotyczą roku 2023.
W pierwszej kolejności warto przyjrzeć się zmianom dotyczącym długości życia.
Jak wynika z raportu NIZP, liczba ludności Polski zmniejszała się od 2009 r., a w końcu 2023 r. wynosiła 37 637,1 tys. osób. Ludność Polski jest przeciętnie młodsza niż ludność większości krajów Unii Europejskiej, ale jak wynika z prognozy Eurostatu, ta korzystna dla Polski różnica będzie stopniowo zanikać i w połowie obecnego wieku, zarówno mediana wieku, jak i odsetek osób w wieku 65 lat i więcej, będą w Polsce wyraźnie wyższe, niż przeciętne dla ogółu krajów Unii.
Długość życia się zwiększyła
Autorzy raportu piszą na wstępie, że po latach pandemii COVID-19, kiedy nastąpiło zasadnicze pogorszenie stanu zdrowia Polaków, podstawowe wskaźniki charakteryzujące sytuację zdrowotną w znacznym stopniu powróciły do okresu sprzed pandemii, a często przyjęły bardziej korzystne wartości.
W 2023 r. oczekiwana długość życia mężczyzn wynosiła 74,7 roku i była dłuższa o 0,6 roku, niż w poprzedzającym pandemię 2019 r. a w przypadku mężczyzn w wieku 65 lat była dłuższa o 0,1 roku. Długość życia kobiet wynosiła 82,1 roku i była dłuższa o 0,3 roku niż w 2019 r. (w wieku 65 lat, podobnie jak u mężczyzn, była dłuższa o 0,1 roku).
Długość życia polskich mężczyzn i kobiet jest krótsza niż przeciętna dla krajów Unii Europejskiej, odpowiednio o 4,1 i 1,9 lat i są to mniejsze różnice niż w 2019 r., kiedy wynosiły odpowiednio 4,4 i 2,1 lat.
Jak to wygląda w województwach?
Autorzy raportu zaznaczają, że we wszystkich województwach oczekiwana długość życia mężczyzn i kobiet w 2023 r. była już większa niż w 2019 r. Różnice między poszczególnymi województwami, zarówno wśród mężczyzn jak i kobiet, przed pandemią w 2019 r. jak i po pandemii w 2023 r. są bardzo podobne.
W przypadku mężczyzn w obu latach najkrótszą długością życia charakteryzowali się mieszkańcy województwa łódzkiego natomiast najdłuższą woj. małopolskiego i podkarpackiego i różnica między tymi skrajnymi województwami jest w obu latach podobna (około 3 lat).
Jak wyglądają konkretne dane? W 2023 r. najdłużej żyli mężczyźni w:
- woj. małopolskim (76,2 roku),
- woj. podkarpackim (76,1 roku),
- woj. opolskim (75,3 roku).
Najkrócej w:
- woj. łódzkim (72,5 roku),
- woj. świętokrzyskim (73,9 roku),
- woj. warmińsko-mazurskim (74 lata).
Analogicznie w przypadku kobiet zarówno w 2019 jak i 2023 r. najdłuższą długością życia cieszyły się mieszkanki woj. podkarpackiego i podlaskiego a najkrótszą woj. śląskiego, łódzkiego i kujawsko-pomorskiego.
Najdłuższa prognozowana długość życia kobiet w 2023 r.:
Najkrótsza prognozowana długość życia kobiet w 2023 r.:
- woj. śląskie (81,1 roku),
- woj. łódzkim (81,2 roku),
- woj. kujawsko-pomorskie (81,3 roku).
Mężczyźni najdłużej żyją w Sopocie, a kobiety w Tatrach
Jak wyglądała oczekiwana długość życia w 2023 w poszczególnych powiatach? Raport NIZP wskazuje, zróżnicowanie długości trwania życia mieszkańców tych jednostek jest większe niż w przypadku województw.
W dwuletnim okresie po pandemii 2022–2023 wśród mężczyzn najdłuższego życia mogli oczekiwać mieszkańcy miasta Sopot (78,9 roku), natomiast najkrótszego mieszkańcy powiatu oleckiego z woj. warmińsko-mazurskiego (70,2 roku), a więc różnica w oczekiwanej długości życia między tymi skrajnymi powiatami wynosi ok. 8,7 lat.
Oznacza to wzrost zróżnicowania w porównaniu z okresem przed pandemią 2018–2019, kiedy długość życia mężczyzn w Sopocie była dłuższa niż w powiecie kutnowskim o 7,4 roku. W porównaniu z okresem przed pandemią długość życia mężczyzn w Sopocie zwiększyła się o 1,1 roku natomiast mężczyzn w powiecie oleckim uległa skróceniu o 1,3 roku.
W przypadku kobiet zróżnicowanie jest trochę mniejsze niż u mężczyzn. Przeciętnie w latach 2022–2023 najdłuższego życia mogły oczekiwać mieszkanki powiatu tatrzańskiego (84,3 roku), natomiast najkrótszego miasta Chorzów (77,8 roku), a więc różnica wynosi ok. 6,5 lat. W porównaniu z okresem przed pandemią długość życia kobiet w powiecie tatrzańskim zwiększyła się o 1,2 roku natomiast w Chorzowie uległa skróceniu o 0,5 roku.
Większość powiatów, w których mężczyźni żyją najdłużej, cały czas skupia się w Polsce południowej oraz środkowo-zachodniej, natomiast kobiety żyją najdłużej w powiatach w południowo-wschodniej oraz wschodniej części kraju z wyjątkiem powiatów w północno-wschodniej części woj. lubelskiego.
Czytaj też:
Polacy się nie ruszają, mają nadwagę i przegrywają z nowotworami. Jak wypadamy na tle innych?Czytaj też:
Holendrzy żyją znacznie dłużej niż Polacy i są szczuplejsi. Oto kilka powodów