Minister zdrowia Izabela Leszczyna podpisała rozporządzenie, na mocy którego od 1 lipca zostanie wdrożony nowy model opieki nad pacjentkami z endometriozą. Powstanie sieć ośrodków eksperckich wyspecjalizowanych w diagnozowaniu i leczeniu tego schorzenia. Zwiększony zostanie także zakres świadczeń gwarantowanych realizowanych w poradniach ginekologiczno-położniczych. Pacjentki w różnych stadiach choroby, od potrzebujących leczenia zachowawczego, aż po wymagające skomplikowanych ingerencji chirurgicznych, zostaną objęte bezpłatną specjalistyczną opieką.
Kompleksowa diagnostyka i leczenie
Nowy model opieki zwiększy dostęp do kompleksowej diagnostyki i leczenia, a także ma szanse poprawić wyniki procesu terapeutycznego. Opiekę prowadzić będą ośrodki funkcjonujące w ramach jednego z dwóch poziomów referencyjności. Na pierwszym poziomie pacjentki będą mogły rozpocząć leczenie farmakologiczne w poradniach ginekologiczno-położniczych. W przypadku bardziej zaawansowanych zmian chorobowych, zostaną skierowane do placówek z drugiego poziomu – wysokospecjalistycznych ośrodków eksperckich doświadczonych w diagnozie i leczeniu, w tym chirurgii, endometriozy głębokiej.
Ministerstwo Zdrowia przygotowało wprowadzany model przy współpracy z konsultantem krajowym w dziedzinie położnictwa i ginekologii oraz z ekspertami z tego zakresu. Uwzględniona została również perspektywa pacjentek. Jedną z osób zaangażowanych od samego początku w poprawę sytuacji kobiet z endometriozą, w tym w proces legislacyjny, była Lucyna Jaworska – Wojas, założycielka i prezeska Fundacji „Pokonać Endometriozę”.
Czytaj też:
Na wyniki tego badania czeka 3 mln kobiet w Polsce. „Narządy wyglądają jak sklejone butaprenem”
Endometrioza zaczęła być dostrzegana
Jak podkreśla Lucyna Jaworska-Wojas, widoczne dziś zmiany to efekt długich lat starań i szeregu aktywności, które sprawiły, że endometrioza zaczęła być dostrzegana przez decydentów i społeczeństwo. Dotychczas pacjentki zmuszone były samodzielnie zmagać się z chorobą i jej licznymi konsekwencjami. Z powodu braku alternatyw korzystały z leczenia w prywatnych ośrodkach i, jeśli miały taką możliwość, same opłacały liczne wizyty lekarskie, leki czy nawet operacje. Dzięki wprowadzanym zmianom bariera finansowa zostanie zmniejszona. – To duża radość dla wielu kobiet, które do tej pory musiały same zmagać się nie tylko ze swoją chorobą i jej konsekwencjami, ale przede wszystkim spędzały lata na wizytach u różnych specjalistów zanim natrafiły na kogoś, kto postawił prawidłową diagnozę, a później szukały sposobu na sfinansowanie leczenia. Liczne koszty związane z konsultacjami u różnych specjalistów, badaniami, środkami i metodami terapeutycznymi oferowane przez prywatne podmioty nierzadko wykraczały poza możliwości finansowe pacjentek. Z kolei placówki publiczne nie miały narzędzi, by w pełni odpowiedzieć na potrzeby tej grupy chorych – mówi Lucyna Jaworska-Wojas. – Przez lata kobiety z endometriozą były dla systemu niewidoczne. Zmiany, które dziś obserwujemy, to efekt lat starań i ogromu pracy, rzecznictwa, uświadamiania społeczeństwa, lekarzy, pacjentek. Nie sposób zliczyć czasu, jaki poświęciłam na to, by o endometriozie zaczęło się mówić w Polsce. I kiedy wiele lat temu rozpoczynałam swoją krucjatę, walkę o swoje zdrowie i swoje prawa, nie spodziewałam się też, że po latach ten ruch będzie miał aż tak wielki zasięg. Założenie Fundacji pozwoliło mi zbudować całą społeczność osób, które dzisiaj walczą o prawa kobiet z endometriozą w Polsce. To dowód na to, że nawet w pojedynkę można zapoczątkować wielkie zmiany.
Poprawa jakości i dostępności procedur
Utworzenie centrów diagnostyki i leczenia endometriozy to ważny krok w kierunku poprawy opieki zdrowotnej nad kobietami w Polsce. Wprowadzenie kompleksowego i zintegrowanego systemu umożliwi skrócenie czasu diagnozy, która obecnie, według szacunków, zajmuje ok. 12 lat. Celem regulacji jest również poprawa jakości i dostępności stosowanych procedur terapeutycznych oraz bezpieczeństwa pacjentek.
Jak zaznaczają eksperci Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników, endometrioza to choroba przewlekła, która może wpływać na funkcjonowanie całego organizmu kobiety, w tym na płodność. Wymaga długofalowego planu leczenia dostosowanego do indywidualnych potrzeb pacjentki. Ze względu na różnorodność występujących objawów oraz stanu chorej, duże znaczenie ma szeroki dostęp do różnych możliwości terapeutycznych. – Szeroki dostęp do różnych opcji [terapeutycznych – przypis red.] jest ważny, gdyż czasem jedna substancja nie jest dobrze tolerowana przez kobietę, a inna już tak […]. Pewne leki, które stosujemy w farmakoterapii, nie są refundowane. Są bardzo drogie i wiele kobiet nie może sobie na nie pozwolić – mówi dr hab. n. med. Paweł Basta, specjalista ginekologii onkologicznej z Kliniki Ginekologii i Ginekologii Onkologicznej Szpitala Uniwersyteckiego w Krakowie oraz Katedry Ginekologii i Położnictwa Uniwersytetu Jagiellońskiego Collegium Medicum, Przewodniczący Sekcji Senologicznej Polskiego Towarzystwa Ginekologii i Położnictwa, w wywiadzie dla portalu NewsMed.
Nowocześnie i innowacyjnie
Zgodnie z zapowiedziami ministry zdrowia leczenie zachowawcze, tj. terapia hormonalna, skierowane do tej grupy chorych zostanie rozszerzone o nowe środki, w tym nowoczesne i innowacyjne leki. Obecnie w procesie refundacyjnym znajduje się jeden preparat ze wskazaniem objawowego leczenia endometriozy. O udostępnienie leku pacjentkom apelowała prezeska Fundacji „Pokonać Endometriozę”.
– Jako fundacja nie ustajemy w staraniach o poprawę sytuacji kobiet chorujących na endometriozę w Polsce. Zabiegamy o udostępnienie pacjentkom skutecznego leczenia na najwyższym możliwym poziomie, zgodnym z rekomendacjami ekspertów i międzynarodowych towarzystw naukowych. Jednym z fundamentów tego leczenia jest odpowiednio dobrana farmakoterapia – podkreśla Lucyna Jaworska-Wojas, prezeska Fundacji „Pokonać Endometriozę” – Liczymy, że już wkrótce nowoczesne leki będą refundowane, dzięki czemu faktycznie będziemy mieli w Polsce kompleksowy system diagnostyki i leczenia endometriozy, o jakim pod koniec maja mówiła ministra zdrowia Izabela Leszczyna z mównicy sejmowej.
Czytaj też:
Ma dewastujący wpływ na życie. Dlaczego endometrioza jest tak groźna?