Nowoczesne, małoinwazyjne procedury strukturalne – jak przezskórna naprawa zastawki mitralnej (np. systemami MitraClip/PASCAL) czy zamknięcie uszka lewego przedsionka (LAAC) – wydłużają życie i poprawiają jego jakość u pacjentów z chorobami sercowo-naczyniowymi. Towarzyszy im jednak ryzyko powikłań zakrzepowo-zatorowych, w tym niemych klinicznie niedokrwień mózgu, które mogą wpływać na funkcje poznawcze. Dlatego kluczowe jest dobranie skutecznej i bezpiecznej terapii przeciwzakrzepowej/przeciwpłytkowej w okresie około- i pooperacyjnym. Obecne schematy są w dużej mierze empiryczne – brakowało dotąd solidnych danych z randomizowanych badań.
Trzy badania – jeden cel
Narodowy Instytut Kardiologii (NIKard) prowadzi z finansowaniem Agencji Badań Medycznych trzy powiązane projekty, które mają wypełnić tę lukę i przełożyć się na praktykę kliniczną:
STOP CLOT – sprawdza, czy wcześniejsze rozpoczęcie antykoagulacji po zabiegach w lewym przedsionku zmniejsza 30-dniowe ryzyko powikłań zakrzepowych bez nadmiernego wzrostu krwawień.
SAFE LAAC – porównuje różne schematy leczenia przeciwpłytkowego po LAAC: krótszą vs dłuższą podwójną terapię oraz kontynuację leczenia pojedynczym lekiem lub jego odstawienie.
SAFE LAAC CKD – koncentruje się na pacjentach z przewlekłą chorobą nerek wymagających dializ, u których bilans korzyści i ryzyka terapii przeciwzakrzepowej jest szczególnie trudny.
Połączenie badań pozwala efektywnie wykorzystać infrastrukturę, włączyć reprezentatywne grupy chorych i uzyskać wyniki o wysokiej użyteczności klinicznej.
Obarczeni wysokim ryzykiem
Rekrutowani są pacjenci poddawani zabiegom strukturalnym w obrębie lewego przedsionka wykonywanym z dostępu przez przegrodę międzyprzedsionkową. To m.in. chorzy z istotną niedomykalnością mitralną leczeni perkutane oraz pacjenci z migotaniem przedsionków kierowani na zamykanie uszka lewego przedsionka. Ta populacja jest jednocześnie obarczona wysokim ryzykiem zakrzepowym (udar, zatorowość) i krwotocznym, co czyni optymalizację farmakoterapii szczególnie ważną.
Doświadczeni klinicyści i badacze
Głównym Badaczem badania STOP CLOT jest dr hab. n. med. Jerzy Pręgowski, specjalista kardiologii interwencyjnej z bogatym dorobkiem naukowym i współpracą międzynarodową. Badania SAFE LAAC i SAFE LAAC CKD prowadzi jako Główny Badacz dr hab. n. med. Radosław Pracoń, we współpracy z prof. Marcinem Demkowem – Koordynatorem merytorycznym. Zespół tworzą doświadczeni klinicyści i badacze, autorzy wytycznych Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego.
Jak podkreśla dr hab. n. med. Jerzy Pręgowski, jeśli hipoteza STOP CLOT się potwierdzi, antykoagulację będzie można rozpoczynać wcześniej niż obecnie, ograniczając incydenty zakrzepowo-zatorowe po zabiegach w lewym przedsionku. Z kolei SAFE LAAC dostarczy danych do ustalenia optymalnej długości i intensywności podwójnej terapii przeciwpłytkowej po LAAC oraz ewentualnego przejścia na monoterapię lub jej zakończenia. W grupie dializowanych (SAFE LAAC CKD) możliwe będzie lepsze zbalansowanie korzyści antytrombotycznych z ryzykiem krwawień.
Ważne dla pacjenta i systemu
Standaryzacja postępowania w oparciu o wyniki badań:
- zwiększy bezpieczeństwo (mniej udarów i powikłań krwotocznych),
- ułatwi decyzje terapeutyczne zespołom zabiegowym,
- poprawi efektywność wykorzystania zasobów (krótsze hospitalizacje, mniej rehospitalizacji),
- ułatwi spójne zalecenia wypisowe i opiekę poszpitalną.
Projekt STOP CLOT / SAFE LAAC / SAFE LAAC CKD to przykład, jak niekomercyjne badania kliniczne mogą bezpośrednio przełożyć się na codzienną praktykę i realnie poprawić rokowanie pacjentów poddawanych nowoczesnym zabiegom strukturalnym serca.
Czytaj też:
„Przeżyłam trzy zatrzymania krążenia. Badania genetyczne dały mi życie”Czytaj też:
„Serce biło 240 razy na minutę. Przeżyłem dzięki szczęściu. Wielu pacjentów może go nie mieć”Czytaj też:
Prof. Katarzyna Elżbieta Biernacka: Dostęp do badań genetycznych w kardiologii w Polsce to fikcja