Powszechne bezpłatne szczepienia przeciw HPV, które mogą chronić przed jedną z przyczyn raka, zostały uruchomione kilkanaście miesięcy temu. Jak informuje CEZ, do tej pory skorzystało z nich co dziesiąte dziecko. 4 lutego obchodzony jest Światowy Dzień Raka.
Szczepienia w Polsce trwają kilkanaście miesięcy
O skuteczności szczepień przeciwko wirusowi brodawczaka ludzkiego przekonują przykłady państw, które uruchomiły program powszechnych szczepień kilka, kilkanaście lat temu. Niedawno pisaliśmy o Szwecji, gdzie wprowadzone w 2012 r. szczepienia nie tylko zmniejszyły znacznie występowanie wirusa, ale także pozwoliły uzyskać efekt odporności stadnej.
W Polsce bezpłatne szczepienia w szkołach wprowadzono w czerwcu 2023. Początkowo dotyczyły dzieci w wieku 11-14 lat, we wrześniu 2024 r. ten przedział rozszerzono do 9-14 lat.
Zapisując dziecko na szczepienie, rodzice mogą wybrać jedną z dwóch dostępnych szczepionek – 2-walentną Cervarix lub 9-walentną Gardasil9. Jak podkreśla Centrum e-Zdrowia, obie szczepionki dają porównywalne korzyści.
CEZ przypomina, że można zaszczepić także starsze dziecko. Szczepionka 2-walentna Cervarix przeciw HPV jest bezpłatna dla wszystkich dzieci do 18 lat. „Wystarczy, że lekarz wystawi e-receptę, rodzic odbierze szczepionkę w aptece i umówi dziecko na szczepienie bezpośrednio w przychodni” – informuje Centrum na swojej stronie.
Rak szyjki macicy
Wirus HPV (ang. Human Papillomavirus) jest śmiertelnym zagrożeniem. Powoduje przede wszystkim raka szyjki macicy.
Rak szyjki macicy jest istotną przyczyną zachorowań na raka i zgonów kobiet na świecie. Na świecie zabija jedną kobietę co dwie minuty. Jak informuje Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego – Państwowy Zakład Higieny, w krajach UE/EOG rozpoznaje się 33 tys. przypadków raka szyjki macicy i ponad 13 tysięcy zgonów z tego powodu każdego roku. W Polsce z tego powodu przedwcześnie umiera co roku ponad 2 tysiące kobiet. Codziennie sześć Polek dowiaduje się, że ma raka szyjki macicy, a cztery Polki umierają z powodu tej choroby.
Wirus HPV przenosi się drogą płciową. W ciągu swojego życia 80 proc. kobiet i mężczyzn miało lub będzie miało z nim kontakt.
Wirus HPV, poza rakiem szyjki macicy, powoduje także:
- raka pochwy i sromu u kobiet,
- raka prącia u mężczyzn,
- raka odbytu oraz okolic głowy i szyi u obu płci.
Czytaj też:
Ponad 1,17 mln osób usłyszało taką diagnozę. Chorych przybywa z każdym rokiem
Ile dzieci zostało zaszczepionych?
CEZ przypomina, że szczepionki podawane w formie zastrzyku są jednymi z najlepiej przebadanych preparatów na świecie. Tymczasem w Polsce w grupie 4,88 mln dzieci od 9 lat do ukończenia 18 lat zaszczepionych jest obecnie 11,8 proc. dzieci. Dziewczynki są częściej zaszczepione niż chłopcy (15,1 proc. w porównaniu do 8,7 proc.).
W ramach bezpłatnego programu szczepień rodzice chętniej szczepią starsze dzieci: w roczniku urodzonym w 2010 r. zaszczepionych jest częściej niż co czwarte dziecko (25,4 proc.), w tym 31,6 proc. dziewczynek, a w grupie urodzonych w 2011 roku – 26,8 proc., w tym co trzecia dziewczynka (32,59 proc.).
Centrum informuje, że od 1 czerwca 2023 r. do 2 lutego 2025 r. zaszczepiło się ponad 539,6 tysięcy dzieci, a od 1 września 2024 r., kiedy szczepienia udostępniono młodszym rocznikom, prawie 224 tys., czyli ponad 40 proc. wszystkich zaszczepionych od początku programu.
Najmniej zaszczepionych dzieci jest w województwach: podkarpackim (8,02 proc.), podlaskim (9,05 proc.) i lubelskim (9,13 proc.). Najczęściej przeciwko HPV zaszczepiali dzieci rodzice w województwach: kujawsko-pomorskim (16,2 proc.), mazowieckim (14,76 proc.) i śląskim (14,63 proc.).
Czytaj też:
Róbmy jak w Danii. Onkolog: Czekanie zmniejsza szanse na życie