Profilaktyka zdrowotna to obszar, w którym Polacy mają bardzo dużo do nadrobienia. To się nie zmienia od lat. Pokazują to kolejne badania. Jak choćby ankieta „Profilaktyka nowotworów oczami Polaków” przeprowadzona przez SW Research Agencję Badań Rynku i Opinii dla Institute for Health. Wynika z niej, że mimo rosnącej wiedzy o chorobach nowotworowych, profilaktyka nadal nie jest priorytetem dla dużej części społeczeństwa.
Za rzadko się badamy
Polacy mają świadomość, że badania profilaktyczne pomagają w wykrywaniu nowotworów we wczesnym stadium, ale nadal zbyt rzadko z nich korzystają. Głównymi przeszkodami w profilaktyce choroby nowotworowej są wysokie koszty badań poza NFZ, trudności w dostępie do lekarzy oraz brak poczucia potrzeby regularnego kontrolowania zdrowia.
Z przeprowadzonego badania wynika, że jedynie 25 proc. Polaków regularnie wykonuje badania profilaktyczne, a aż 37 proc. przyznaje, że nigdy nie poddało się takim badaniom. Główne przyczyny unikania profilaktyki to przede wszystkim wysokie koszty badań wykonywanych poza Narodowym Funduszem Zdrowia (30 proc.) oraz ograniczona dostępność specjalistów (30 proc.). Co czwarty respondent (25 proc.) twierdzi, że nie widzi potrzeby wykonywania badań, a 23 proc. wskazuje brak czasu jako główny czynnik rezygnacji z profilaktyki.
Dodatkowo 20 proc. badanych obawia się samej diagnozy, co także zniechęca ich do regularnych kontroli zdrowia. Świadomość związana z nowotworami jest nadal niewystarczająca, co wpływa na niską liczbę osób poddających się badaniom. Nowotwory złośliwe są szczególnie niebezpieczne, dlatego tak ważne jest zwiększenie świadomości na ich temat.
Głównie morfologia i cytologia
Mimo że 72 proc. Polaków wie o dostępnych badaniach profilaktycznych, a 81 proc. zgadza się, że nowotwory wykryte we wczesnym stadium mogą być uleczalne, to wśród osób, które deklarują wykonywanie badań profilaktycznych w ciągu ostatnich dwóch lat, najczęściej wybieranym badaniem była podstawowa morfologia krwi (79 proc.).
W przypadku kobiet popularna była również cytologia (62 proc.). Bardziej specjalistyczne badania, takie jak USG jamy brzusznej (43 proc.) czy RTG klatki piersiowej (38 proc.), cieszyły się znacznie mniejszym zainteresowaniem. Wyniki te wskazują, że wielu Polaków nie korzysta z pełnego wachlarza dostępnych badań, które mogłyby pomóc we wczesnym wykrywaniu nowotworów złośliwych. Wczesne wykrycie nowotworów złośliwych jest kluczowe dla skuteczności leczenia. Nowotwór złośliwy może prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych, dlatego jego wczesne wykrycie jest tak istotne.
Kto może przekonać Polaków do badań?
Kluczową rolę w zachęcaniu do badań odgrywają lekarze – zarówno specjaliści (39 proc.), jak i lekarze pierwszego kontaktu (37 proc.). Równie istotne jest wsparcie najbliższego otoczenia – rodziny (32 proc.) i znajomych (20 proc.).
Jednak aż 48 proc. badanych twierdzi, że żadne argumenty nie przekonają ich do badań, co wskazuje na silne bariery mentalne i potrzebę zwiększania świadomości w społeczeństwie. Kampanie edukacyjne oraz szeroko zakrojone akcje informacyjne mogłyby zachęcić do badań około 19 proc. niezdecydowanych osób, co może przyczynić się do wzrostu liczby osób poddających się profilaktycznym kontrolom zdrowia.
Wcześnie wykryty nowotwór daje większe szanse na skuteczne leczenie i wyzdrowienie.
Czytaj też:
Kulejąca profilaktyka zdrowotna w Polsce. Dlaczego tak rzadko kontrolujemy swoje zdrowie?