Sprawdzili to naukowcy londyńskiego Francis Crick Institute we współpracy ze specjalistami z Niemieckiego Centrum Badań nad Rakiem w Heidelbergu i Centrum Krwiodawstwa Niemieckiego Czerwonego Krzyża. Wyniki zostały opublikowane w czasopiśmie „Blood”.
Oddawanie krwi powoduje mutacje
Komórki macierzyste tworzące krew starzeją się i mutują wraz z wiekiem, co w niektórych przypadkach może zwiększyć ryzyko chorób, w tym nowotworów krwi.
„W naszym badaniu przeprowadziliśmy kompleksowe badanie przesiewowe z udziałem 217 regularnych dawców krwi (3 donacje rocznie przez około 40 lat) oraz 212 nieregularnych, aby zbadać zjawisko klonalnej hematopoezy (CH)” – piszą autorzy badania na wstępie. To zjawisko, w którym komórki macierzyste wraz z wiekiem przyczyniają się do tworzenia odrębnej genetycznie subpopulacji komórek krwi, charakteryzującej się wspólną mutacją w DNA. Ta zmiana w niektórych przypadkach może prowadzić do powstawania nowotworów krwi, m.in. białaczki.
Próbki z obu grup wykazały podobny poziom różnorodności klonalnej – zawierały klony ze zmianami w genie o nazwie DNMT3A, który ulega mutacji u osób, u których rozwija się białaczka. Ale jednak rodzaj mutacji był inny. 50 proc. komórek regularnych dawców krwi miały mutacje niezwiązane z nowotworem. U nieregularnych dawców tych komórek było 30 proc.
Następnie te komórki przeszczepiono myszom, a następnie podano im zastrzyki z EPO, aby wywołać stres związany z oddaniem krwi. Komórki częstych dawców rosły normalnie w warunkach kontrolnych i promowały produkcję czerwonych krwinek w warunkach stresu, nie stając się komórkami nowotworowymi.
Korzystne zmiany genetyczne u dawców krwi
Wyniki sugerują, że regularne oddawanie krwi może prowadzić do niewielkiej zmiany genetycznej, która zmniejsza ryzyko zachorowania na nowotwory krwi.
„Analiza różnic w mutacjach, które kumulują się w naszych komórkach macierzystych krwi w miarę starzenia się, jest ważna, aby zrozumieć, jak i dlaczego rozwijają się nowotwory krwi i – miejmy nadzieję – zrozumieć, jak interweniować przed wystąpieniem objawów klinicznych” – piszą autorzy badania w podsumowaniu.
Jednak za wcześnie na jednoznaczne wnioski. „Nasza próba jest dość skromna, więc nie możemy powiedzieć, że oddawanie krwi zdecydowanie zmniejsza częstość występowania mutacji przedbiałaczkowych. Dlatego będziemy musieli przyjrzeć się tym wynikom na znacznie większej liczbie osób" – powiedziała Dominique Bonnet, jedna z autorek badania, kierownik grupy w laboratorium komórek macierzystych układu krwiotwórczego w Francis Crick Institute.
„Być może osoby oddające krew są generalnie zdrowsze, spełniają kryteria kwalifikacyjne do oddania krwi, co znajduje również odzwierciedlenie w ich klonach krwinek” – dodała.
Czytaj też:
Naukowcy: To zwiększa ryzyko raka skóry. Dotyczy 10 proc. Polaków