Zapalenie mięśnia sercowego (ZMS) i kardiomiopatia zapalna to choroby, które mogą rozwijać się podstępnie, często po infekcjach wirusowych. Dotykają osób w pełni sił, ograniczając nie tylko ich zdrowie, ale i życie zawodowe oraz rodzinne. W ciężkich przypadkach prowadzą do niewydolności serca, arytmii i zgonu. Choć diagnostyka uległa poprawie, wciąż brakuje terapii, która znalazłaby swoje miejsce w międzynarodowych rekomendacjach.
Badanie, które może zmienić standardy
Na tę lukę odpowiada projekt IMPROVE-MC – pierwsze w Polsce i jedno z nielicznych na świecie randomizowanych badań klinicznych, które ocenia skuteczność leczenia immunosupresyjnego u pacjentów z wiruso-negatywnym zapaleniem mięśnia sercowego i kardiomiopatią zapalną.
– Potwierdzenie skuteczności i bezpieczeństwa tej terapii może dać nam pierwszą na świecie metodę opartą na dowodach naukowych, która trafi do zaleceń międzynarodowych. Próby trwają od dekad, ale nigdy nie udało się przeprowadzić badania o tak wysokiej jakości metodologicznej – podkreśla prof. Marcin Grabowski, główny badacz projektu.
Czytaj też:
Nagły zgon sercowy u młodych pacjentów. Prof. Grabowski: Wczesna diagnostyka ratuje życie
Jak przebiega IMPROVE-MC?
Do badania zostanie włączonych 100 pacjentów w wieku 18–65 lat. Kryterium to biopsja serca potwierdzająca wiruso-negatywne ZMS oraz obniżona frakcja wyrzutowa lewej komory (≤45 proc.) lub istotne arytmie oporne na leczenie.
Pacjenci są losowo przydzielani do grupy otrzymującej:
immunosupresję (prednizon + azatiopryna) lub placebo.
Wszyscy pozostają pod standardową terapią kardiologiczną. Leczenie trwa 12 miesięcy, a następnie pacjenci są obserwowani przez kolejny rok, by ocenić długoterminowy efekt.
– Zapalenie mięśnia sercowego nie jest rzadkie, ale trudne diagnostycznie. Biopsja serca to złoty standard, choć w Polsce wciąż zbyt rzadko stosowany. Dzięki edukacji rośnie jednak liczba pacjentów kierowanych do ośrodków referencyjnych – zaznacza prof. Krzysztof Ozierański, współtwórca projektu.
Międzynarodowa współpraca
IMPROVE-MC realizuje Warszawski Uniwersytet Medyczny przy wsparciu Agencji Badań Medycznych i we współpracy z czołowymi ośrodkami w Polsce oraz zagranicą, m.in. z Uniwersytetem w Padwie – autorami europejskich zaleceń dotyczących ZMS.
Projekt angażuje siedem renomowanych ośrodków kardiologicznych. Centralna ocena wyników (echo, rezonans, biopsje, badania laboratoryjne) odbywa się w tzw. core labach, co gwarantuje najwyższą wiarygodność analiz.
– To badanie powstało oddolnie, bez zaplecza wielkiej firmy farmaceutycznej. Konsultowane ze światowymi ekspertami, przez sześć lat nie wymagało merytorycznych zmian – to powód do dumy – mówi dr hab. Agata Tymińska, współtwórczyni projektu.
Czytaj też:
50 nowych terapii od października dostępnych dla pacjentów. Wiemy, kto zyska
Liderzy projektu
Projekt prowadzi prof. Marcin Grabowski, kierownik I Katedry i Kliniki Kardiologii WUM, autor ponad 200 publikacji naukowych, ekspert Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego.
Współtwórcami i kierownikami są również:
prof. Krzysztof Ozierański – kardiolog, operator biopsji i implantacji urządzeń, laureat m.in. Nagrody Prezesa Rady Ministrów, wyróżnienia „Złoty Skalpel” i wielu nagród naukowych,
dr hab. Agata Tymińska – specjalistka w zakresie echokardiografii i rezonansu serca, nagradzana m.in. przez Polskie Towarzystwo Kardiologiczne i w konkursie „Złoty Skalpel”.
Dlaczego to ważne?
IMPROVE-MC ma potencjał zmienić losy pacjentów z zapaleniem mięśnia sercowego – chorobą, która często prowadzi do przeszczepu serca lub przedwczesnej śmierci. Potwierdzenie skuteczności immunosupresji pozwoliłoby wdrożyć terapię do międzynarodowych wytycznych i poprawić rokowanie tysięcy chorych.
Wstępne dane już znalazły się w prestiżowym European Heart Journal. Ostateczne wyniki mogą stać się przełomem w kardiologii i jedną z najważniejszych innowacji medycznych ostatnich lat.
Projekt IMPROVE-MC to przykład, jak polska nauka może wpływać na światowe standardy. Dzięki współpracy z międzynarodowymi ekspertami, rygorystycznej metodologii i wsparciu Agencji Badań Medycznych, pacjenci z zapaleniem mięśnia sercowego mają szansę na skuteczniejsze leczenie. Jeśli badanie zakończy się sukcesem, może ono zmienić sposób postępowania z chorobą, która dotąd pozostawała bez skutecznej terapii opartej na dowodach naukowych.