Zajadanie emocji może prowadzić do nadwagi, otyłości i zaburzeń odżywiania. Kluczowe jest świadome podejście do jedzenia i poznanie zdrowych strategii radzenia sobie ze stresem. Narodowy Fundusz Zdrowia przygotował film, w którym wyjaśnia jak poprawić nawyki żywieniowe i lepiej kontrolować emocje.
Nadwaga i otyłość – rośnie problem, rosną koszty
Otyłość stanowi jedno z głównych wyzwań zdrowia publicznego zarówno w Polsce, jak i na świecie. Z prognoz dla Polski wynika, że w 2035 r. ponad 35 proc. dorosłych mężczyzn i ponad 25 proc. dorosłych kobiet będzie chorych na otyłość. Co więcej, otyłość generuje ogromne koszty zdrowotne – w 2023 r. NFZ wydał 3,8 mld złotych na leczenie chorób powiązanych z nadmierną masą ciała.
Choć przyczyn nadwagi i otyłości jest wiele, jednym z czynników może być emocjonalne jedzenie – mechanizm, w którym sięgamy po jedzenie nie dlatego, że jesteśmy głodni, ale po to, by rozładować napięcie czy poprawić sobie nastrój.
Dlaczego sięgamy po jedzenie, gdy się stresujemy?
Kiedy odczuwamy stres, zmęczenie lub smutek, nasz mózg szuka szybkiego sposobu na poprawę samopoczucia. Słodkie i tłuste produkty aktywują układ nagrody, dając chwilową ulgę. Z czasem organizm zaczyna kojarzyć stres z potrzebą jedzenia, a to może prowadzić do niekontrolowanego podjadania.
– Bądźmy dla siebie wyrozumiali! Zmiana stylu życia powinna być stopniowa, długotrwała i dopasowana do realnych możliwości na tu i teraz – mówi mgr Baszar El-Helou, ekspert dietetyki z Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego PZH.
– Ewolucja stworzyła nas tak, że poszukujemy aktywnie źródeł cukru, tłuszczu i soli, bo kiedyś było tego za mało. Obecnie jest to praktycznie w każdym naszym posiłku i to już nam zostało, więc nasz mózg nagradza to, gdy jemy tego typu produkty słodkie, słone czy tłuste. Z drugiej strony też może tutaj być aspekt behawioralny związany z wychowaniem, z dzieciństwem: jeżeli dziecko było nagradzane słodyczami, pocieszane słodyczami, to zaczyna kojarzyć, że to jest reakcja na te emocje i tutaj zupełnie z innego mechanizmu, z innej strony będzie po te rzeczy sięgać – wyjaśnia.
NFZ tłumaczy mechanizm podjadania emocjonalnego
Aby pomóc lepiej zrozumieć ten mechanizm i nad nim zapanować, NFZ przygotował film „Podjadasz w stresie? Sprawdź, zanim sięgniesz po kolejny kęs!”.
Materiał z cyklu edukacyjnego „Zdrowie na pierwszym planie”, dostępnym na kanale YouTube Akademia NFZ wyjaśnia, dlaczego jemy pod wpływem emocji i jak nad tym zapanować.
W nagraniu ekspert wyjaśnia:
- Jak stres wpływa na wybory żywieniowe?
- Jak odróżnić głód fizjologiczny od emocjonalnego?
- Czy głód i apetyt to to samo?
- Jak działa układ nagrody w mózgu?
- Dlaczego trudno oprzeć się podjadaniu?
Czytaj też:
Zapomnijmy o słowie: odchudzanie. „To nie jest tylko sprawa kilogramów”