- Znamy czynniki ryzyka chorób serca, potrafimy je leczyć coraz lepiej, ale mimo to okazuje się, że liczba zawałów serca w Polsce nie maleje. – W 2023 roku było tyle samo zawałów co w 2014 roku. Są za to odpowiedzialne doskonale znane czynniki ryzyka, takie jak palenie tytoniu, nadciśnienie tętnicze, otyłość, cukrzyca, hiperlipidemia, i kilka nowych. Porównując się z innymi krajami w Europie wciąż jesteśmy pod kreską; np. jeśli chodzi o nadciśnienie tętnicze, Polska jest na drugim miejscu w Europie wśród mężczyzn i na siódmym wśród kobiet, a dobrą kontrolę ciśnienia ma tylko co trzeci, czwarty pacjent – zaznacza prof. Marek Gierlotka.
- Nie wykorzystujemy programów profilaktyki wtórnej, jak program opieki nad pacjentami po zawale serca (KOS Zawał). Mimo że dzięki udziałowi w tym programie znacznie zmniejsza się ryzyko zgonu w ciągu roku po zawale, to do programu jest włączonych tylko ok. 1/3 pacjentów. Podobnie wygląda kwestia rehabilitacji kardiologicznej. – Wszystko to przekłada się na wskaźniki epidemiologiczne; jeśli porównamy się do UE, to umieralność w Polsce z powodu chorób układu krążenia jest prawie dwa razy większa niż przeciętna dla Unii Europejskiej – mówi prof. Gierlotka.
- Kardiolodzy chcą to zmienić: stąd „Dziesiątka dla polskiej kardiologii”, zaprezentowana przez Polskie Towarzystwo Kardiologiczne.
Katarzyna Pinkosz: Gdy Ministerstwo Zdrowia mówi o oszczędnościach związanych z dziurą w budżecie NFZ, Polskie Towarzystwo Kardiologiczne ogłasza „10 dla polskiej kardiologii”. Dlaczego te punkty są tak ważne? Co ich spełnienie ma zmienić dla kardiologów, ale przede wszystkim dla pacjentów? I czy jest realne, skoro brakuj pieniędzy?
Prof. Marek Gierlotka, prezes Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego: „Dziesiątka dla polskiej kardiologii” jest bardzo szeroka, mówimy o ważnych postulatów dla polskiej kardiologii i dla pacjentów, ale też dla nas – dla środowiska kardiologicznego, by móc lepiej pomagać pacjentom.
Ogłaszamy je w momencie, gdy mówi się o problemach budżetowych NFZ, ale my na pierwszym miejscu stawiamy prewencję. Jeśli mielibyśmy dziś w coś zainwestować, przeznaczyć na coś dodatkowe środki, to właśnie na prewencję, bo jest to najlepsza inwestycja. Jeśli mamy usprawnić system, ograniczyć wydatki na leczenie, to musimy zainwestować właśnie w profilaktykę. Nie możemy tylko o tym mówić, musimy zacząć działać i przeznaczyć określone środki na to, żeby prewencja była realizowana.
Najważniejszym priorytetem jest szeroko pojęta prewencja, w tym opracowanie Narodowej Strategii Zapobiegania Chorobom Serca i Naczyń we współpracy z ekspertami z innych dziedzin i decydentami.
Są już programy profilaktyczne, ale wciąż za mało osób z nich korzysta…
Owszem, mamy ważne programy, m.in. program Moje Zdrowie, z którego jednak korzysta wciąż niewielki odsetek Polaków. Musimy stworzyć narzędzia, by profilaktyka była faktycznie realizowana. Gdy 80-90 proc. Polaków będzie realizować badania profilaktyczne i stosować się do zasad prewencji, to będziemy mogli powiedzieć, że odnieśliśmy sukces.
Jaki pomysł ma Polskie Towarzystwo Kardiologiczne, żeby Polacy chcieli się badać?
Moim zdaniem, żeby uzyskać efekt, liczą się głównie narzędzia finansowe. Jeśli jednostkom ochrony zdrowia – POZ, AOS czy częściowo szpitalom – będzie opłacać się realizować świadczenia profilaktyczne, to rozwiniemy profilaktykę, podobnie jak to się stało z leczeniem zawałów serca. Jednostki służby zdrowia same będą do tego zachęcać pacjentów. Oczywiście, musi być zbudowana świadomość w społeczeństwie, że to należy zrobić – to już nasza rola.
Jeśli jednak miałbym podpowiedzieć decydentom, to powiedziałbym – dobrze płaćmy za profilaktykę, a to się nam zwróci. To jest właśnie ten moment, żeby przeznaczyć strumień środków finansowych na prewencję, na świadczenia związane z badaniami przesiewowymi i profilaktyką.
To najważniejszy punkt z „10 dla polskiej kardiologii”?
Tak – i doskonale wpisuje się on w problemy związane z finansowaniem ochrony zdrowia.
W „10 dla polskiej kardiologii” jest też mowa o tym, że polscy pacjenci kardiologiczni wciąż nie mają dostępu do wszystkich wysoko efektywnych procedur medycznych. Są duże różnice geograficzne, ale też nie wszyscy pacjenci mogą korzystać z najbardziej efektywnego leczenia?
Z wielkim żalem widzimy, że nie wszyscy pacjenci mogą skorzystać z programów lekowych, które w kardiologii dotyczą chorób rzadkich albo prewencji wtórnej. Jeśli chodzi o technologie nielekowe, to mamy problem z realizacją nowoczesnych procedur związanych choćby z leczeniem przezskórnych wad zastawkowych. Pacjenci czekają w kolejkach.
Martwią nas głosy, że w przyszłym roku może być mniej pieniędzy na podstawową kardiologiczną opiekę, zarówno ambulatoryjną, jak szpitalną. Na pewno nie skróci to kolejek. Krajowa Sieć Kardiologiczna ma przeorganizować system opieki zdrowotnej w Polsce. Jeśli będzie mniej pieniędzy w przyszłym roku, to utrudni to sprawne wprowadzanie sieci w przyszłym roku.
Z zaproponowanej „10 dla Polskiej Kardiologii” – jak Pan ocenia: ile postulatów uda się zrealizować w ciągu Pana 2-letniej kadencji Prezesa PTK?
Zaczynamy dwuletnią kadencję, chcemy zrealizować wszystko, wierzę, że uda się to co najmniej w 80 procentach. Wydaje mi się, że większość rzeczy jest realnie możliwych do zrealizowania.
„10 dla Polskiej Kardiologii” na lata 2025-2027:
- Opracowanie Narodowej Strategii Prewencji Chorób Serca i Naczyń
- Równy Dostęp do Innowacyjnych Terapii i Nowoczesnej Diagnostyki
- Partnerstwo w Kreowaniu Polityki Zdrowotnej i Rozwiazań Systemowych
- Transformacja Cyfrowa PTK
- Partnerstwo z Pacjentami
- Pozycja Międzynarodowa Polskiej Kardiologii
- Wsparcie Młodego Pokolenia Kardiologów
- Wzmocnienie Potencjału Naukowego PTK
- Narodowy Program Leczenia Wstrząsu Kardiogennego oraz Narodowy Program Leczenia Zatorowości Płucnej
- Wzmocnienie Wewnętrznych Struktur Towarzystwa