5 lipca weszła w życie jedna z nowelizacji ustawy antytytoniowej. Wprowadziła zakaz sprzedaży e-papierosów bez nikotyny i woreczków nikotynowych dla dzieci i młodzieży poniżej 18. roku życia, a także zakaz sprzedaży przez internet i w automatach. Czy faktycznie ograniczyło to zdalną sprzedaż tych produktów?
Jak wygląda w praktyce zakaż sprzedaży przez Internet?
Tematem zainteresowała się posłanka PiS Lidia Czechak. Wystosowała interpelację do minister zdrowia.
Pomimo istnienia tego zakazu wciąż dochodzi do sytuacji, w których produkty te są oferowane i sprzedawane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej za pośrednictwem zagranicznych platform handlowych. Mechanizm działania tego typu serwisów – formalne prowadzenie działalności poza granicami Polski, brak fizycznych punktów dystrybucyjnych w kraju oraz korzystanie z pośredników logistycznych – w praktyce utrudnia skuteczne egzekwowanie zakazu sprzedaży na odległość – pisze posłanka.
Przypomina dane Światowej Organizacji Zdrowia, z których wynika, że w krajach europejskich obserwuje się stały wzrost używania papierosów elektronicznych przez młodzież – odsetek regularnych użytkowników w wieku 15–19 lat wynosi już średnio 15–20 proc. W Polsce, jak wynika z raportu Głównego Inspektoratu Sanitarnego, nawet 30 proc. uczniów szkół ponadpodstawowych deklaruje regularne korzystanie z e-papierosów. „Co istotne, młodzież wskazuje właśnie zakupy online jako jeden z najłatwiejszych sposobów nabycia tych produktów” – podkreśla Czechak.
Kieruje do minister zdrowia Jolanty Sobierańskiej-Grendy następujące pytania:
- Czy zdaniem ministerstwa nowelizacja przepisów rozwiąże problem sprzedaży e-papierosów przez zagraniczne platformy handlowe? Jeśli tak, w jaki sposób resort zamierza egzekwować nowe regulacje?
- Ministerstwo Zdrowia monitoruje skalę sprzedaży papierosów elektronicznych oraz pojemników zapasowych za pośrednictwem platform takich jak Temu i czy prowadzi w tym zakresie współpracę z innymi organami (m.in. UOKiK, KAS, GIODO)?
MZ: iluzoryczność kontroli
Na pytania posłanki PiS odpowiedział wiceszef MZ Wojciech Konieczny.
Wyjaśnia, że zmiana przepisów ma za zadanie m.in. rozszerzenie zakazu sprzedaży na odległość o zakaz sprzedaży woreczków z nikotyną oraz płynów beznikotynowych do elektronicznych papierosów, analogicznie jak w przypadku wyrobów tytoniowych i płynów zawierających nikotynę, a sprzedaż wysyłkowa z wykorzystaniem Internetu, podobnie jak sprzedaż za pomocą urządzeń automatycznych, jest jedną z form udostępniania wyrobów nikotynowych osobom niepełnoletnim, które mają być chronione przed uzależnieniem od nikotyny.
„Rozwiązanie polegające na rejestrowaniu podmiotów podejmujących sprzedaż wysyłkową oraz wprowadzaniu urządzeń weryfikujących wiek klienta nie zasługują na akceptację ze względu na iluzoryczność kontroli i nieskuteczność ograniczenia możliwości zakupu przez osoby nieuprawnione” – pisze wiceminister.
Odnosząc się do drugiego pytania, Konieczny wskazuje, że kontrolę przestrzegania przepisów ustawy w zakresie niezastrzeżonym dla innych organów przeprowadza nie resort zdrowia, a Inspekcja Handlowa, która jest odpowiednim podmiotem do podejmowania działań nadzoru rynku, „bowiem posiada zarówno odpowiednio przeszkolony i posiadający wieloletnie doświadczenie kontrolne personel, sieć placówek w całym kraju oraz wypracowane wewnętrzne metodyki kontroli”.
Inspekcja Handlowa aktualnie posiada kompetencje do kontroli wyrobów tytoniowych i wyrobów powiązanych, jest też właściwym organem w przedmiocie kontroli produktów znajdujących się w obrocie handlowym lub przeznaczonych do wprowadzenia do takiego obrotu oraz kontroli legalności i rzetelności działania przedsiębiorców prowadzących działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów odrębnych w zakresie produkcji, handlu i usług – pisze Konieczny.
Czytaj też:
Przez palenie papierosów umiera w Polsce 81 tysięcy osób rocznie. Jakie rozwiązania?Czytaj też:
Uzależnienia od wyrobów tytoniowych. Pilne wyzwania na rok 2025