W Dzienniku Urzędowym Ministra Zdrowia pojawił się komunikat Głównego Inspektora Sanitarnego w sprawie Programu Szczepień Ochronnych na 2026 r. To tzw. kalendarz szczepień, który zawiera szczegółowy wykaz szczepień obowiązkowych i zalecanych oraz zasady dotyczące ich realizacji.
Program Szczepień Ochronnych
Szczepienia ochronne odgrywają kluczową rolę w zapobieganiu chorobom zakaźnym. Dzięki globalnym programom szczepień udało się wyeliminować niektóre choroby, takie jak ospa prawdziwa oraz znacząco ograniczyć zachorowalność i śmiertelność z powodu innych, m.in. krztuśca, gruźlicy, odry czy różyczki wrodzonej – podkreśla GIS.
W Polsce, zgodnie z PSO, szczepienia pozwalają skutecznie chronić zarówno dzieci, jak i dorosłych przed poważnymi infekcjami i ich powikłaniami.
Program składa się z następujących części:
Szczepienia obowiązkowe:
-
A. Szczepienia obowiązkowe dzieci i młodzieży:
A.1. Wariant szczepień z użyciem szczepionki wysokoskojarzonej (DTaP-IPV-Hib),
A.2. Wariant szczepień z użyciem szczepionki wysokoskojarzonej (DTaP-IPV-Hib-HBV) w schemacie 3+1
A.3. Wariant szczepień z użyciem szczepionki wysokoskojarzonej (DTaP-IPV-Hib-HBV) w schemacie 2+1 - B. Szczepienia obowiązkowe osób narażonych w sposób szczególny na zakażenie w związku z przesłankami klinicznymi lub epidemiologicznymi
- C. Szczepienia poekspozycyjne
Szczepienia zalecane:
- A. Szczepienia zalecane dzieci i młodzieży
- B. Szczepienia zalecane dorosłych
- C. Szczepienia zalecane kobiet w ciąży D. Szczepienia zalecane dla osób wykonujących zawód medyczny
- E. Szczepienia zalecane dla innych grup pracowników
- F. Szczepienia poekspozycyjne
Szczepienia obowiązkowe dzieci i młodzieży
Jak wyglądają szczepienia obowiązkowe dzieci i młodzieży (wariant A)?
W 1. roku życia:
W ciągu 24 godzin po urodzeniu szczepienia przeciwko:
- gruźlicy – śródskórnie szczepionką BCG
- wirusowemu zapaleniu wątroby typu B (WZW typu B) – pierwsza dawka szczepienia podstawowego
W 2. miesiącu życia (od ukończenia 6. tygodnia życia) szczepienie przeciwko:
- zakażeniom wywołanym przez rotawirusy (pierwsza dawka w schemacie 2- lub 3-dawkowym)
- WZW typu B (druga dawka)
- błonicy, tężcowi, krztuścowi (pierwsza dawka szczepienia podstawowego)
- Inwazyjnym zakażeniom Haemophilus Influenzae typu b (pierwsza dawka szczepienia podstawowego)
- inwazyjnym zakażeniom Streptococcus Pneumoniae (pierwsza dawka szczepienia podstawowego)
W 4. miesiącu życia (po upływie 4 tygodni od pierwszej dawki) szczepienie przeciwko:
- zakażeniom wywołanym przez rotawirusy (druga dawka szczepienia podstawowego)
W 4. miesiącu życia (od ukończenia 12. tygodnia życia) przeciwko:
- ostremu nagminnemu porażeniu dziecięcemu – poliomyelitis (pierwsza dawka szczepienia podstawowego)
W 4. miesiącu życia (od ukończenia 14. tygodnia życia – po upływie 8 tygodni od pierwszej dawki) szczepienie przeciwko:
- błonicy, tężcowi, krztuścowi (druga dawka szczepienia podstawowego)
- inwazyjnemu zakażeniu Haemophilus Influenzae typu b (druga dawka szczepienia podstawowego)
- inwazyjnym zakażeniom Streptococcus Pneumoniae (druga dawka szczepienia podstawowego)
W 5.–6. miesiącu życia (po upływie 4 tygodni od drugiej dawki) szczepienie przeciwko:
- zakażeniom wywołanym przez rotawirusy (trzecia dawka szczepienia podstawowego)
W 6. miesiącu życia (po upływie 8 tygodni od poprzedniej dawki) szczepienie przeciwko:
- błonicy, tężcowi, krztuścowi (trzecia dawka szczepienia podstawowego)
- inwazyjnemu zakażeniu Haemophilus Influenzae (trzecia dawka szczepienia podstawowego)
- poliomyelitis (druga dawka szczepienia podstawowego)
W 7. miesiącu życia szczepienie przeciwko:
- WZW typu B (trzecia dawka szczepienia podstawowego)
W 2. roku życia:
W 13.–15. miesiącu życia szczepienie przeciwko:
- odrze, śwince, różyczce (szczepienie podstawowe)
W 13.–15. miesiącu życia (po upływie 6 miesięcy od drugiej dawki) szczepienie przeciwko:
- inwazyjnym zakażeniom Streptococcus Pneumoniae (trzecia dawka szczepienia podstawowego)
W 16.–18. miesiącu życia szczepienie przeciwko::
- błonicy, tężcowi, krztuścowi (czwarta dawka szczepienia podstawowego)
- inwazyjnemu zakażeniu Haemophilus Influenzae (czwarta dawka szczepienia podstawowego)
- poliomyelitis (trzecia dawka szczepienia podstawowego)
W 6. roku życia szczepienie przeciwko:
- błonicy, tężcowi, krztuścowi (pierwsza dawka szczepienia przypominającego)
- odrze, śwince, różyczce (pierwsze szczepienie przypominające)
- poliomyelitis (szczepienie przypominające)
W 14. roku życia szczepienie przeciwko:
- błonicy, tężcowi, krztuścowi (druga dawka szczepienia przypominającego)
W 19. roku życia szczepienie przeciwko:
- błonicy, tężcowi (trzecia dawka szczepienia przypominającego)
Szczepienia zalecane dzieci i młodzieży
Szczepienia przeciwko:
- COVID-19,
- grypie,
- zakażeniom wirusem syncytialnym układu oddechowego (RSV),
- inwazyjnym zakażeniom Neisseria Meningitidis,
- inwazyjnym zakażeniom Haemophilus Influenzae typu b,
- kleszczowemu zapaleniu mózgu (KZM),
- WZW typu B,
- WZW typu A,
- odrze, śwince, różyczce,
- ludzkiemu wirusowi brodawczaka (HPV),
- gruźlicy,
- cholerze,
- durowi brzusznemu,
- wściekliźnie,
- ostremu nagminnemu porażeniu dziecięcemu (poliomyelitis),
- ospie wietrznej,
- japońskiemu zapaleniu mózgu,
- żółtej gorączce,
- chorobie denga,
- chorobie mpox.
Szczepienia zalecane dorosłych
Jak wyjaśnia GIS, zalecane szczepienia ochronne zabezpieczają przed groźnymi chorobami i ich powikłaniami. Rekomenduje się je w danym wieku lub z określonych wskazań zdrowotnych. Ich lista jest znacznie dłuższa niż w przypadku szczepień obowiązkowych. Te szczepienia są płatne.
Chodzi o szczepienia przeciwko:
- COVID-19,
- grypie,
- zakażeniom wirusem syncytialnym układu oddechowego (RSV),
- inwazyjnym zakażeniom Neisseria Meningitidis,
- inwazyjnym zakażeniom Streptococcus Pneumoniae,
- inwazyjnym zakażeniom Haemophilus Influenzae typu b,
- kleszczowemu zapaleniu mózgu (KZM),
- WZW typu B,
- WZW typu A,
- odrze, śwince, różyczce,
- błonicy, tężcowi, krztuścowi,
- ludzkiemu wirusowi brodawczaka (HPV),
- gruźlicy,
- cholerze,
- durowi brzusznemu,
- wściekliźnie,
- ostremu nagminnemu porażeniu dziecięcemu (poliomyelitis),
- ospie wietrznej,
- półpaścowi,
- japońskiemu zapaleniu mózgu,
- żółtej gorączce,
- chorobie denga,
- chorobie mpox.
Czytaj też:
Są dalekosiężne skutki szczepień. 7 mało znanych faktówCzytaj też:
Rewelacyjny efekt szczepień przeciwko HPV. Liczba zakażeń spadła do minimum