Za nami blisko pięć lat ery COVID-19. Wciąż pojawiają się nowe badania mówiące o tym, jak koronawirus wpłynął na nasze zdrowie, fizyczne i psychiczne. Najnowsza publikacja przedstawia zmiany, jakie się dokonały w mózgach nastoletnich chłopców i dziewcząt w czasie pandemii.
COVID-19 postarzył mózgi nastolatków
W Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America (PNAS), czasopiśmie naukowym Amerykańskiej Akademii Nauk ukazały się wyniki analizy przeprowadzonej przez naukowców z Uniwersytetu Waszyngtońskiego w Seattle. Pokazały, że w czasie pandemii i wprowadzanych wtedy lockdownów mózgi nastolatków starzały się znacznie szybciej niż wynikałoby to jedynie z upływu czasu.
Czytaj też:
Czy Polacy mogą żyć dłużej? Eksperci: Musimy pilnie odrobić stracony czas
Samo odkrycie nie było szczególnie zaskakujące, ale różnica między zmianami w mózgach dziewcząt a chłopców już tak. Badanie z udziałem rezonansu magnetycznego wykazało, że po pandemii mózgi dziewcząt było o 4,2 roku starsze niż "normalnie". W przypadku chłopów było 1,4 roku.
— Byliśmy zszokowani odkryciem, że różnica jest tak drastyczna — powiedziała prof. Patricia Kuhl, współdyrektor Instytutu Nauk o Uczeniu się i Mózgu na Uniwersytecie Waszyngtońskim w Seattle, cytowana przez „The Guardian”
Naukowcy wykorzystali dane z badania przeprowadzonego w 2018 r. w grupie 160 nastolatków w wieku 9-17 lat. Chcieli wtedy – za pomocą tomografii komputerowej — sprawdzić, jak kora mózgowa ulega ścieńczeniu w czasach szkolnych, co jest naturalnym procesem w okresie dojrzewania. W latach 2021 i 2022 przeprowadzili podobne badania w tej samej grupie, jednak były to już osoby w wieku 12-16 lat.
Analiza wykazała, że — w porównaniu do obrazów sprzed pandemii — doszło do przerzedzania kory mózgowej w jednym obszarze mózgu u chłopców i wielu obszarach u dziewcząt, w obu półkulach i wszystkich płatach.
Dzieci i młodzież wciąż odczuwają skutki pandemii
Wspólnym obszarem dla obu płci, gdzie mózgi się szybciej postarzały, były miejsca odpowiedzialna za widzenie i rozpoznawanie twarzy, u dziewcząt dodatkowo były to miejsca odpowiadające za okazywanie emocji, interpretowanie mimiki i rozumienie języka, czyli kluczowe elementy komunikacji.
Zdaniem prof. Kuhl zmiany odzwierciedlają różnice w okazywaniu emocji między płciami. — Dziewczęta znacznie częściej niż chłopcy rozmawiają i dzielą się swoimi emocjami. A relacje społeczne mają znacznie większy wpływ na ich samopoczucie, a także rozwój neuronowy, fizyczny i emocjonalny — powiedziała.
Czytaj też:
Epidemia, której nie ma. Ale trzeba wiedzieć, gdzie szukać pomocy dla dziecka
— Ważne jest, aby zdać sobie sprawę, że chociaż pandemia w dużej mierze się skończyła, dzieci i młodzież nadal odczuwają skutki stresu związanego z pandemią — powiedział „Guardianowi” Ian Gotlib, profesor psychologii na Uniwersytecie Stanforda, który przeprowadzał podobne badania.