Szczepionka przeciwko HPV to jeden z najprostszych i najskuteczniejszych sposobów ochrony przed zakażeniem wirusem wirusowi brodawczaka ludzkiego (HPV). Jak wygląda poziom zaszczepienia wśród dzieci w Polsce?
Szczepienia przeciwko HPV trwają dwa lata
HPV (Human Papilloma Virus) jest czynnikiem wywołującym wszystkie zachorowania na raka szyjki macicy. Może wywoływać również raka pochwy i sromu u kobiet, raka prącia u mężczyzn oraz raka odbytu, jamy ustnej, nosogardzieli, nasady języka i migdałków, okolic głowy i szyi u obu płci. Wyróżnia się ponad 150 typów HPV, wśród których 40 wywołuje zmiany: skórne, w okolicy narządów płciowych oraz innych okolic ciała. Wirus przenoszony jest drogą płciową.
Jak podkreśla Ministerstwo Zdrowia, szczepienia przeciwko HPV to jeden z najprostszych i najskuteczniejszych sposobów ochrony przed zakażeniem HPV i chorobami wywołanymi tym wirusem. Po 10 latach programów szczepień przeciw HPV w różnych krajach świata, kraje oceniające ich efektywność odnotowały 90 proc. redukcję infekcji wirusem HPV oraz 90 proc. zmniejszenie zachorowalności na brodawki narządów płciowych. Ponadto aż o 85 proc. zmniejszyła się liczba patologii wysokiego stopnia szyjki macicy.
Szczepionki przeciw HPV zalecane są dziewczętom i chłopcom. Można je podawać już po ukończeniu przez dziecko 9. roku życia.
W Polsce bezpłatne szczepienia w szkołach wprowadzono w czerwcu 2023. Początkowo dotyczyły dzieci w wieku 11-14 lat, we wrześniu 2024 r. ten przedział rozszerzono do 9-14 lat. Program realizuje założenia i cele Narodowej Strategii Onkologicznej na lata 2020-2030.
Zdaniem specjalistów i polityków ten element NSO jest realizowany zbyt wolno. Kilka tygodni temu interpelację w tej sprawie wystosowała do minister zdrowia dwójka posłów: Anna Gembicka i Jarosław Sachajko. Poziom zaszczepienia poszczególnych roczników w szkołach uznali za „niezadowalający”. Przypomnieli, że założenia NSO mówiące o tym, że do 2028 r. zaszczepionych ma zostać przynajmniej 60 proc. dziewcząt oraz chłopców w wieku dojrzewania w Polsce. Z kolei zgodnie z wytycznymi Światowej Organizacji Zdrowia, do 2030 r. zaszczepionych przeciwko HPV ma być 90 proc. dziewcząt.
Uwagę na to zwróciła także Onkofundacja Alivia, która opublikowała w lipcu raport podsumowujący realizację Narodowej Strategii Onkologicznej (NSO) w latach 2020–2024. Fundacja zaznacza, że większość oczekiwanych rezultatów Strategii nie została osiągnięta, jednym z nich jest właśnie szczepienie dzieci szkolnych przeciwko HPV.
„W zakresie profilaktyki pierwotnej wyszczepialność przeciw HPV osiągnęła zaledwie około 11 proc. przy oczekiwanym rezultacie 60 proc”. – podkreśliła Alivia.
Ile dzieci zostało zaszczepionych?
Jak wynika z danych prezentowanych przez serwis e-zdrowie, w docelowej grupie 4,88 mln dzieci od 9 do 18 lat lat zaszczepionych jest obecnie 14,12 proc. Dziewczynki są częściej zaszczepione niż chłopcy (17,81 proc. w porównaniu do 10,63 proc.).
Największy odsetek zaszczepionych dzieci dotyczy rocznika 2011. Szczepionkę przyjęło 30,06 proc. dzieci (35,94 proc. dziewczynek i 24,48 proc. chłopców).
W roczniku 2010 zaszczepionych zostało 26,13 proc.
Najmniej zostało zaszczepionych dzieci z rocznika 2006. Do 6 lipca preparat został podany 5,75 proc. uczniów.
Ogółem szczepionkę przyjęło 691 635 dziewczynek i chłopców z 4 899 427.
Najmniej zaszczepionych dzieci jest w województwach: podkarpackim (9,49 proc.), lubelskim (10,87) i podlaskim (11,03 proc.). Najczęściej przeciwko HPV zaszczepiali dzieci rodzice w województwach: kujawsko-pomorskim (18,72 proc.), mazowieckim (17,95 proc.) i śląskim (17,75 proc.).
Czytaj też:
Nowotwory w Polsce 2025 – co pokazuje najnowszy raport ECO? Wnioski są niepokojące