Jak podkreśla na swojej stronie Narodowy Instytut Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie – Państwowy Instytut Badawczy, Polska była pionierem w otwieraniu drzwi do farmacji dla kobiet. W 1824 roku bowiem, na Uniwersytecie Jagiellońskim, po raz pierwszy w historii kobietom umożliwiono studiowanie farmacji i zdobycie w tej dziedzinie tytułu magistra. Tym samym Polska stała się pierwszym krajem na świecie, który oficjalnie przyznał kobietom dyplomy farmaceutyczne.
Dla bezpiecznej i skutecznej terapii
W NIO-PIB apteka szpitalna to nie tylko miejsce wydawania leków – to „centrum dowodzenia” całego procesu farmakoterapii. To tutaj, z największą precyzją i odpowiedzialnością są wydawane i powstają indywidualnie przygotowywane leki. Każda decyzja, każdy przeliczony miligram, każda etykieta – mają znaczenie. Wymagają nie tylko wiedzy, ale absolutnej koncentracji i perfekcji.
– Praca farmaceutów to nieustanna czujność, analiza i gotowość do podejmowania decyzji wpływających bezpośrednio na bezpieczeństwo pacjentów. To odpowiedzialność, w której nie ma miejsca na błędy. To właśnie ta cicha, ale jakże niezbędna obecność farmaceutów sprawia, że leczenie może przebiegać bezpiecznie i skutecznie – każdego dnia, za kulisami klinicznej rzeczywistości – czytamy na stronie Narodowego Instytutu Onkologii. Codzienna praca farmaceutów – choć często niewidoczna – ma wielkie znaczenie.
Czytaj też:
Nie tylko kobiety świętują dziś w NIO. „Dama z Lampą” drogowskazem
Eksperci nie tylko w zakresie leków
Międzynarodowy Dzień Farmaceuty, obchodzony corocznie 14 maja, stanowi wyjątkową okazję do przypomnienia znaczenia farmaceutów w systemie ochrony zdrowia. Jak zauważa Naczelna Izba Aptekarska, pierwsze obchody tego święta zorganizowano w Turcji w 1968 roku, jednak przez lata jego znaczenie urosło do rangi globalnego wydarzenia, honorowanego na całym świecie.
Dzisiaj farmaceuci to nie tylko eksperci w zakresie leków. Ich rola i możliwości zawodowe dynamicznie się poszerzają. Znajdują zatrudnienie również np. w firmach farmaceutycznych, instytucjach naukowych, laboratoriach diagnostycznych czy organizacjach zajmujących się kontrolą jakości leków.
Istotnym obszarem, który zdobywa popularność wśród farmaceutów, są badania kliniczne. Zatrudnienie na stanowiskach związanych z nadzorowaniem procesów klinicznych pozwala farmaceutom aktywnie uczestniczyć w rozwoju nowoczesnych terapii i innowacyjnych leków.
Współpraca z lekarzami i pacjentami
NIA podkreśla, że w ostatnich latach istotnie wzrosło znaczenie farmaceutów w szpitalach, gdzie obejmują oni stanowiska farmaceutów klinicznych. Bezpośrednio współpracują z lekarzami oraz pacjentami, zapewniając kompleksową opiekę w zakresie leczenia farmakologicznego.
Przełomem w rozwoju zawodu był rok 2020, kiedy pandemia COVID-19 znacząco przyspieszyła zmiany prawne i kompetencyjne farmaceutów. Dzięki temu mogą dziś wykonywać szczepienia ochronne, co początkowo miało odciążyć lekarzy w czasie pandemii, a ostatecznie zostało trwałym elementem opieki zdrowotnej w aptekach.
Farmaceuci mogą obecnie wystawiać również recepty farmaceutyczne oraz recepty pro auctore i pro familiae, co znacznie zwiększyło dostępność leków dla pacjentów w nagłych sytuacjach zdrowotnych. Możliwość elektronicznego wystawiania recept dodatkowo uprościła ten proces.
Opieka farmaceutyczna rozwija się intensywnie, obejmując dziś takie usługi jak przeglądy lekowe, konsultacje dotyczące nowych terapii (usługa „Nowy Lek”) czy możliwość wykonywania badań diagnostycznych bezpośrednio w aptekach. Takie badania obejmują m. in. testy antygenowe na COVID-19, pomiar glukozy, panel lipidowy czy szybkie testy wykrywające infekcje bakteryjne.
W lutym tego roku roku farmaceuci uzyskali również możliwość wystawiania refundowanych recept na szczepionki, co dodatkowo ułatwiło pacjentom dostęp do szczepień ochronnych.
WHO o nowoczesnej roli farmaceutów
Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) podkreśla, że rola farmaceutów w systemie ochrony zdrowia znacząco ewoluowała i obecnie wykracza daleko poza tradycyjne wydawanie leków. Farmaceuci są uznawani za kluczowych członków zespołów terapeutycznych, aktywnie uczestniczących w poprawie jakości opieki nad pacjentem.
W raporcie WHO dotyczącym roli farmaceuty w systemie opieki zdrowotnej podkreślono, że farmaceuci odgrywają istotną rolę w:
- zapewnianiu dostępu do leków,
- doradztwie terapeutycznym,
- monitorowaniu terapii pacjentów,
- edukacji zdrowotnej społeczności.
WHO uznaje farmaceutów za nieodzownych partnerów w systemie opieki zdrowotnej, których rola obejmuje nie tylko dystrybucję leków, ale także aktywne uczestnictwo w procesie leczenia, edukacji pacjentów i promocji zdrowia. Ich zaangażowanie jest kluczowe dla poprawy jakości opieki zdrowotnej i osiągania lepszych wyników terapeutycznych.
Czytaj też:
Ważne narzędzie dla lekarzy. NIO-PIB o wytycznych diagnostyczno-terapeutycznych w raku piersi