Katarzyna Pinkosz, Wprost o Kardiologii: Klub 30 PTK istnieje już prawie 30 lat, jego celem jest integracja środowiska młodych kardiologów, dzielenie się pomysłami naukowymi. Jaka jest młoda polska kardiologia AD 2023?
Dr hab. Agnieszka Kapłon-Cieślicka: Klub 30 jest sekcją Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego, która zrzesza młodych kardiologów, mających już pewne osiągnięcia naukowe, poparte publikacjami w recenzowanych czasopismach. Osiągnięcia muszą być zdobyte przed ukończeniem 35. roku życia – taki jest warunek przyjęcia do Klubu. Zrzesza on zatem osoby ukierunkowane na działalność naukową. Oczywiście, nie każdy lekarz klinicysta interesuje się pracą naukową, zatem Klub 30 nie reprezentuje całej „młodej” polskiej kardiologii. Celem Klubu jest integracja środowiska młodych kardiologów-naukowców w Polsce. Są tu osoby z różnymi zainteresowaniami, to całe spektrum różnych podspecjalizacji w obrębie kardiologii – kardiologia ogólna, diagnostyka obrazowa, biomarkery, kardiologia interwencyjna, zarówno w zakresie hemodynamiki, jak i elektrofizjologii czy elektroterapii.
Jakie są najważniejsze projekty naukowe kardiologów z Klubu 30?
Członkowie i członkinie Klubu 30 mają swoje indywidualne osiągnięcia naukowe, natomiast nam, jako sekcji, zależy na tym, aby łączyć siły i zachęcać do współpracy naukowej w ramach projektów wieloośrodkowych. W tym celu stworzyliśmy internetową Platformę Współpracy Naukowej Klubu 30 PTK. Dzięki niej Klubowicze dowiadują się o toczących się projektach naukowych, do których mogą dołączać. Mogą je także sami zgłaszać na Platformie i zapraszać do nich innych jej użytkowników. Obecnie na Platformie toczy się kilkanaście projektów naukowych, z czego pięć zostało już zakończonych, owocując 23 publikacjami oryginalnymi w prestiżowych czasopismach międzynarodowych o wysokim współczynniku oddziaływania (łączny Impact Factor tych prac przekracza 120). Pokazuje to siłę naszej współpracy. Decyzją Zarządu Głównego PTK od maja b.r. Platforma Współpracy Naukowej Klubu 30 została otwarta dla wszystkich chętnych członków PTK, nawet jeżeli nie należą do Klubu 30 – warunkiem jest nieukończenie 40. roku życia.
Do projektów zrealizowanych na Platformie należało m.in. badanie LATTEE (Left Atrial Thrombus on TransEsophageal Echocardiography), które miałam zaszczyt koordynować. Dotyczyło ono oceny ryzyka stworzenia skrzepliny w sercu u pacjentów z migotaniem przedsionków. Taka skrzeplina może wraz z prądem krwi popłynąć do mózgu, powodując udar niedokrwienny – najgroźniejsze powikłanie migotania przedsionków, jednej z najczęstszych arytmii serca. W badaniu LATTEE uczestniczyło 13 ośrodków kardiologicznych z całej Polski, co pozwoliło na włączenie ponad 3 tysięcy pacjentów z migotaniem przedsionków poddawanych echokardiografii przezprzełykowej. To bardzo duża liczba pacjentów i jednemu ośrodkowi na pewno nie udałoby się w tak krótkim czasie włączyć tak dużej liczby pacjentów. Im większa liczba pacjentów, tym bardziej wiarygodne wnioski można wyciągać na podstawie analizy danych. Tak duża liczba chorych umożliwiła przeprowadzenie analizy przy pomocy nowoczesnych metod uczenia maszynowego (sztucznej inteligencji). Ta analiza, przeprowadzona przez dr n. med. Konrada Pieszko, została opublikowana w European Heart Journal, jednym z wiodących czasopism kardiologicznych w Europie i na świecie. Badanie LATTEE dostarczyło także danych do innych znakomitych publikacji, opracowanych przez badaczy z poszczególnych ośrodków – jest zatem doskonałym przykładem na owocną współpracę wieloośrodkową w ramach Platformy Naukowej Klubu 30 PTK.
Pozostałe zakończone już projekty, prowadzone w ramach Platformy, koncentrowały się na innych populacjach chorych z migotaniem przedsionków (rejestry POL-AF i CANT), a także na pacjentach z chorobą wieńcową leczonych implantacją stentów powlekanych (rejestry DEB-Dragon i CRACK). Badania, które obecnie toczą się na Platformie, dotyczą różnorodnej tematyki m.in. wstrząsu kardiogennego, niedomykalności zastawki trójdzielnej, zawału serca u pacjentów z aktywną chorobą nowotworową, występowania udarów mózgu na oddziałach kardiologicznych czy zastosowania nowoczesnych technik obrazowania u pacjentów z zapaleniem mięśnia serca. Tak szerokie spektrum zagadnień dobrze obrazuje różnorodność zainteresowań naukowych młodych kardiologów i kardiolożek w Polsce.
A jakie są Pani najważniejsze zainteresowania naukowe?
Obok migotania przedsionków, to przede wszystkim niewydolność serca, zwłaszcza niewydolność serca z zachowaną frakcją wyrzutową. Mam przyjemność współpracować w tym zakresie z prof. Larsem Lundem z Karolinska Institute, a także z Asocjacją Niewydolności Serca Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego. Na podstawie danych z rejestru niewydolności serca Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego opracowaliśmy kilka publikacji naukowych, stanowiących istotne źródło wiedzy na temat epidemiologii, charakterystyki klinicznej i rokowania chorych z niewydolnością serca w Europie. Na co dzień pracuję w Klinice Kardiologii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, kierowanej przez prof. Marcina Grabowskiego i zajmuję się echokardiografią, w tym echonawigacją w trakcie zabiegów strukturalnych serca – mam szczęście być częścią fantastycznego zespołu zajmującego się leczeniem przezcewnikowym wad zastawkowych czy wykonującego zabiegi zamknięcia uszka lewego przedsionka.
Jestem już jednak ustępującą przewodniczącą Klubu 30 – od października funkcję tę przejmie dr n. med. Karolina Kupczyńska – świetna klinicystka, echokardiografistka i naukowczyni.
Nie jest Pani jednak pierwszą kobietą pełniącą funkcję przewodniczącej Klubu PTK?
Pierwsza była Pani Prof. Ewa Jankowska, światowej klasy ekspertka z zakresu niewydolności serca. W polskiej kardiologii jest wiele wybitnych kobiet, które aktywnie działają naukowo – zarówno w Klubie 30, jak i poza nim. W Klubie 30 mamy też wielu znakomitych kardiologów, w tym wspaniałych Past-Przewodniczących – lista jest długa, ale pozwolę sobie wymienić tylko trzech ostatnich Past-Prezesów Klubu: prof. Miłosz Jaguszewski, dr Błażej Michalski, a wcześniej prof. Paweł Burchardt.
Wszystkich, którzy są zainteresowani pracą naukową, gorąco zachęcamy do aplikowania do Klubu 30 PTK. Jako sekcja PTK, koncentrujemy się wokół kardiologii. Jednak oprócz kardiologów mamy w swoim gronie także kardiochirurgów, kardiochirurżki, specjalistów i specjalistki innych dziedzin chorób wewnętrznych, radiologii czy pielęgniarstwa. Bardzo nas to cieszy, ponieważ im więcej różnorodnych zainteresowań, tym bardziej bogata może być nasza działalność.
Fakt istnienia Klubu 30 jest inspiracją dla młodych lekarzy, aby zajmować się działalnością naukową?
Mamy taką nadzieję. Klub 30 prowadzi też szereg inicjatyw skierowanych do młodych kardiologów, m.in. koordynujemy europejski egzamin z kardiologii (European Exam in Core Cardiology), przygotowujemy doniesienia z kongresów Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego, przyznajemy granty naukowe, jak Grant dla Młodych Naukowców (na projekt naukowy), grant wyjazdowy Klubu 30, tzw. Specialized Research Fellowship (SRF), dzięki któremu laureat może realizować pięcio- lub sześciomiesięczny staż w renomowanym ośrodku europejskim. Co roku przyznajemy także nagrodę za najlepszą publikację naukową – Nagrodę Naukową Klubu 30 im. prof. Leszka Ceremużyńskiego – nieżyjącego już pomysłodawcy idei Klubu 30 i jego założyciela. O wszystkich tych inicjatywach, i o samym Klubie, można dowiedzieć się więcej z naszej strony internetowej: klub30.ptkardio.pl.
Ciekawe projekty naukowe, współpraca, także międzynarodowa: wśród obecnych (lub byłych) członków Klubu 30 być może jest też przyszły laureat Nagrody Nobla?
Myślę, że byłoby sporo kandydatów; wielu już zdobyło uznanie w Polsce i za granicą. Bardzo ważne jest, że te osoby poświęcają się nie tylko pracy naukowej, ale także klinicznej z pacjentami. Klub 30 istnieje już niemal 30 lat; wywodzą się z niego prezesi Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego czy Polskiego Towarzystwa Nadciśnienia Tętniczego, a także wielu znamienitych ekspertów działających w ramach Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego. Cieszymy się, że Klub 30 jest coraz bardziej włączany w prace i struktury Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego. W mijającej kadencji mieliśmy ogromne wsparcie prezesa Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego, prof. Przemysława Mitkowskiego (zresztą Klubowicza) i całego Zarządu Głównego PTK. Dzięki przychylności Komitetu Naukowego Kongresów byliśmy (i będziemy) obecni z sesjami Klubu 30 zarówno na Konferencji Wiosennej PTK i Kardiologii Polskiej, jak i na wrześniowym Międzynarodowym Kongresie PTK. Mamy nadzieję, że dzięki takiej promocji „młodej” kardiologii zachęcimy do aktywności naukowej wiele zdolnych, pracowitych osób – w tym być może faktycznie przyszłego laureata lub laureatkę Nagrody Nobla.
Członkowie Klubu 30 PTK na spotkaniu w trakcie konferencji. Od lewej: doc. Agata Tymińska (sekretarz w kadencji 2021-2023), doc. Agnieszka Kapłon-Cieślicka (przewodnicząca w kadencji 2021-2023), dr Błażej Michalski (przewodniczący w kadencji 2017-2019), prof. Miłosz Jaguszewski (przewodniczący w kadencji 2019-2021), doc. Wojciech Wańha (członek zarządu w kadencji 2021-2023), dr Karolina Kupczyńska (przewodnicząca w kadencji 2023-2025), prof. Aleksander Prejbisz (Klubowicz, prezes Polskiego Towarzystwa Nadciśnienia Tętniczego w kadencji 2020-2022), prof. Piotr Dobrowolski (członek zarządu w kadencji 2021-2023, sekretarz PTNT w kadencji 2020-2022), prof. Paweł Balsam (Klubowicz), prof. Paweł Krzesiński (Klubowicz)