Minister zdrowia podpisała rozporządzenie zmieniające standard organizacyjny opieki okołoporodowej. To dokument, który wprowadza jednolite zasady postępowania wobec kobiet w ciąży, rodzących i w połogu, niezależnie od miejsca zamieszkania czy typu placówki medycznej.
Zmiany podkreślają podmiotowe traktowanie kobiet, konieczność współpracy z personelem medycznym i respektowanie praw pacjenta. W centrum systemu opieki znalazła się kobieta i jej dziecko – zarówno w zdrowiu, jak i w sytuacjach trudnych.
Większy dostęp do znieczulenia
Jedną z najważniejszych zmian jest ułatwienie dostępu do znieczulenia zewnątrzoponowego, które skutecznie łagodzi ból porodowy. Każda kobieta rodząca będzie miała zapewniony dostęp do co najmniej jednej farmakologicznej metody łagodzenia bólu, a szpitale zostaną zobowiązane do publikowania informacji o wszystkich dostępnych metodach na swoich stronach internetowych.
Rozporządzenie precyzuje także sposób podawania opioidów oraz określa warunki, jakie muszą spełnić placówki, by możliwe było jednoczesne wykonanie kilku znieczuleń. Wzmacnia się również rola położnych anestezjologicznych, które będą aktywnie uczestniczyć w opiece nad rodzącą.
Dwugodzinny kontakt „skóra do skóry”
Nowe przepisy gwarantują każdej kobiecie minimum dwugodzinny, nieprzerwany kontakt z noworodkiem tuż po porodzie – niezależnie od tego, czy był to poród naturalny, zabiegowy czy cięcie cesarskie.
Ten pierwszy kontakt „skóra do skóry” ma ogromne znaczenie dla zdrowia dziecka – stabilizuje jego oddech, temperaturę i tętno, wzmacnia więź z matką i ułatwia rozpoczęcie karmienia piersią. W tym czasie ważenie i mierzenie dziecka nie mogą przerywać kontaktu matki z noworodkiem.
Rozporządzenie dopuszcza także możliwość spożywania przez rodzącą lekkostrawnych, płynnych posiłków w trakcie porodu, bez konieczności uzyskiwania zgody personelu medycznego.
Więcej wsparcia laktacyjnego
Szczególny nacisk położono na edukację i pomoc w zakresie karmienia piersią. Kobiety już w ciąży będą lepiej informowane o zasadach żywienia noworodka, a po porodzie – objęte profesjonalną opieką laktacyjną.
Pomoc ta obejmie również kobiety, które doświadczyły poronienia, urodzenia dziecka martwego, niezdolnego do życia lub zmarłego po porodzie. W ich przypadku wsparcie będzie dotyczyć m.in. bezpiecznego hamowania laktacji.
Większa rola położnej po porodzie
Nowe przepisy rozszerzają obowiązki położnej także na opiekę domową po zakończeniu hospitalizacji. Każda kobieta w połogu – również ta, której dziecko przebywa w szpitalu lub zmarło po urodzeniu – ma zagwarantowaną opiekę położnej w miejscu zamieszkania lub pobytu.
Wprowadzono także możliwość odbywania wizyt patronażowych przez położne podstawowej opieki zdrowotnej u wcześniaków i dzieci długo hospitalizowanych.
Opieka w sytuacjach szczególnych
Rozporządzenie uwzględnia potrzeby kobiet w wyjątkowo trudnych sytuacjach, np. po poronieniu, urodzeniu martwego dziecka lub dziecka z wadami letalnymi. Kobiety te nie będą umieszczane w salach z kobietami w ciąży lub matkami zdrowych noworodków – zostaną przyjęte do sal jednoosobowych, aby zminimalizować stres i traumę.
Szpital, w którym doszło do poronienia, ma także obowiązek – na życzenie kobiety – wydać odpowiednio zabezpieczony materiał z poronienia, umożliwiający wykonanie badań genetycznych.
Kobiety w sytuacjach szczególnych będą mogły liczyć na rozszerzoną opiekę położnej, dostosowaną do ich stanu zdrowia i indywidualnych potrzeb.
Nowe zasady, jednolity standard
Zmiany w rozporządzeniu są efektem pracy interdyscyplinarnego zespołu ekspertów ds. poprawy bezpieczeństwa zdrowotnego kobiet, powołanego przez ministra zdrowia w maju 2024 r.
Celem jest nie tylko poprawa jakości i bezpieczeństwa opieki, ale także ujednolicenie standardów w całym kraju – tak, aby każda kobieta, niezależnie od miejsca porodu, mogła liczyć na ten sam poziom troski, empatii i profesjonalizmu.
Nowe przepisy wejdą w życie po upływie sześciu miesięcy od ogłoszenia.
Czytaj też:
FAS – cichy zabójca dziecięcego potencjału