Udar to niewydolność krążenia krwi, która wpływa na część obszaru mózgu i powoduje śmierć komórek nerwowych.
Udar dotyczy coraz młodszych
Jak podkreślała niedawno prof. Anna Kostera-Pruszczyk, szefowa Katedry i Kliniki Neurologii WUM, w Unii Europejskiej udar mózgu stał się drugą najczęstszą przyczyną zgonów i najczęstszą przyczyną niepełnosprawności osób dorosłych. Między 2010 a 2019 r. całkowita liczba udarów i zgonów związanych z udarem wzrosła odpowiednio o 4 proc. i 6 proc. Najnowsze prognozy dotyczące zapadalności i zgonów mówią 27 proc. wzroście do 2047 r.
Ministerstwo Zdrowia przypomina, że udar może się zdarzyć każdemu, w dowolnym miejscu i czasie.
Udar przestał być domeną jedynie ludzi starszych, coraz częściej dotyczy także młodych. Zdarzają się nawet osoby 20-letnie, które doświadczają tego zdarzenia. To m.in. skutek wzrostu liczby zaburzeń metabolicznych zwiększające ryzyko chorób naczyniowych mózgu: otyłości, cukrzycy nadciśnienia, hipercholesterolemii.
Do niedawna sądzono, że w Polsce dochodzi do 70 tys. przypadków udaru rocznie. Jednak ubiegłoroczny raport Polskiego Towarzystwa Neurologicznego oraz Fundacji Zdrowie i Edukacja Ad Meritum wskazał na liczbę 90 tys. 30 proc. dotyczy osób mających mniej niż 65 lat.
Udar – najważniejsze objawy
Istnieją 3 rodzaje udarów:
- Udar niedokrwienny. Stanowi ok. 80 proc. przypadków. W jego przypadku najczęściej dochodzi do zamknięcia tętnicy i ograniczenia dopływu krwi do mózgu.
- Udar krwotoczny, zwany również wylewem. To ok. 20 proc. przypadków. Powstaje w wyniku krwotoku śródmózgowego lub podpajęczynówkowego.
- Udar żylny, występujący w mniej niż 1 proc. przypadków, jest konsekwencją zakrzepicy zatok żylnych mózgowia.
Ministerstwo Zdrowia apeluje, aby zwracać szczególną uwagę na moment pojawienia się objawów. Niektóre opcje leczenia zależą od czasu ich wdrożenia po udarze.
Resort przypomina o najważniejszych sygnałach świadczących o udarze:
- Kłopoty z mówieniem i rozumieniem tego, co mówią inni. Możesz doświadczyć trudności ze zrozumieniem mowy lub sam mieć kłopoty z mówieniem.
- Paraliż lub drętwienie twarzy, rąk lub nóg. Może wystąpić nagłe drętwienie, osłabienie lub porażenie ręki lub nogi. Często dotyczy to tylko jednej strony ciała. Postaraj się jednocześnie podnieść obie ręce nad głowę. Jeśli jedno ramię zacznie spadać, być może masz udar. Innym objawem jest opadanie jednej strony twarzy, gdy próbujesz się uśmiechnąć.
- Osłabienie mięśni twarzy np. opadnięcie kącika ust po jednej stronie.
- Problemy z widzeniem w jednym lub obu oczach. Możesz nagle widzieć niewyraźne lub mieć ciemne plamy w polu widzenia w jednym lub obu oczach lub możesz widzieć podwójnie.
- Ból głowy. Nagły i silny ból głowy, któremu mogą towarzyszyć wymioty, zawroty głowy lub zaburzenia świadomości, może wskazywać na udar.
- Kłopoty z chodzeniem. Możesz się potknąć lub stracić równowagę. Możesz również mieć nagłe zawroty głowy lub utratę koordynacji ruchowej.
Czytaj też:
Zaskakujące badanie. Prosta czynność poważnie zmniejsza ryzyko udaru