Nauka i medycyna cały czas szukają klucza do długowieczności. Aktywności fizyczna, odpowiednia dieta, ograniczenie nałogów i szkodliwych czynników to naukowo udowodnione elementy, które pozytywnie wpływają na długość życia lub długość życia w dobrym zdrowiu.
Na długość życia wpływa 25 czynników środowiskowych
Naukowcy z Oksfordu, Harvardu i kilku europejskich uczelni poszli krok dalej i przeanalizowali aż kilkaset czynników, które mogą wydłużać lub skracać życie. Wyniki ich analizy ukazały się w czasopiśmie Nature.
W badaniu wzięło udział 492 567 osób z Anglii. Dane dotyczące ich zdrowia zostały wzięte z brytyjskiego BioBanku, uczestnicy odpowiadali też na pytania zawarte w kwestionariuszach.
Czas obserwacji wynosił średnio 12 i pół roku. W tym czasie zmarło z różnych przyczyn 31 716 osób. Badacze przeanalizowali 164 możliwe czynniki środowiskowe mogące mieć wpływ na śmiertelność, a dokładnie na 22 najpoważniejszych chorób, głównie tych związanych ze starzeniem się.
Okazało się, że warunki środowiskowe są nawet 10 razy ważniejsze niż geny w wyjaśnianiu, dlaczego niektórzy ludzie mają większe ryzyko przedwczesnej śmierci niż inni.
Życie z partnerem wpływa na długowieczność
Elementy, które w badaniu wykazały największy wpływ na większe ryzyko przedwczesnej śmierci, to palenie papierosów, wynajmowanie mieszkań komunalnych i wskaźnik deprywacji materialnej (inaczej indeks Townsenda lub wskaźnik zagrożenia ubóstwem). Z kolei zmniejszenie tego ryzyka najbardziej wpływało: mieszkanie z partnerem (w porównaniu do mieszkania samemu lub mieszkania z kimś, kto nie jest partnerem), liczba pojazdów w gospodarstwie domowym, bycie zatrudnionym i wyższy dochód w gospodarstwie.
Naukowcy podkreślają, że ich badania wskazuje na ogromne znaczenie ekspozomu, czyli wszystkich czynników środowiskowych, jakie na nasze zdrowie i życie wpływają od narodzin do śmierci. To m.in. warunki mieszkaniowe, nałogi, praca lub jej brak, jakość diety i nasz styl życia.
„W przypadku wielu chorób to środowisko i ekspozycja na jego elementy są czynnikami, które w dużym stopniu wpływają na ryzyko ich wystąpienia” – powiedział dr Austin Argentieri, specjalista ds. genetyki, zdrowia publicznego i geriatrii, pracujący na Oksfordzie, Broad Institute of MIT and Harvard oraz w Massachusetts General Hospital.
Badacze ograniczyli liczbę czynników środowiskowych, które mogą mieć wpływ na ryzyko przedwczesnej śmierci, najpierw z 164 do 85, a następnie, po kolejnej selekcji, do 25.
Czynniki, które wpływają na krótsze życie to: częste uczucie znudzenia, zagrożenie ubóstwem, bycie niższym w wieku 10 lat niż średnia dla tego wieku, bycie bardziej otyłym w wieku 10 lat niż średnia dla tego wieku, mieszkanie w bloku (w porównaniu do mieszkania w domu), palenie przez matkę w okresie okołoporodowym, brak zatrudnienia, problemy finansowe w ostatnich dwóch latach, brak entuzjazmy, inne rasa niż biała, zbyt częste drzemki lub spanie ponad dziewięć godzin, palenie papierosów, tendencja do bycia zmęczonym.
Z kolei elementy, które sprzyjają dłuższemu życiu to: używanie otwartego ognia do ogrzewania, spożywanie sera, bycie zatrudnionym, łatwość opalania się, korzystanie z siłowni, mieszkanie z partnerem, wyższy poziom dochodów w gospodarstwie domowym, aktywność fizyczna i poziom wykształcenia.
Co zaskakujące, w badaniach nie zostało wykazane, że spożywanie alkoholu, mięso, soli, warzyw lub owoców ma wpływ na długość życia.
„Czy to oznacza, że dieta w ogóle nie ma znaczenia? Nie możemy tego jednoznacznie stwierdzić w naszym badaniu, ale to głównie dlatego, że czynniki związane z dietą są niezwykle trudne do zmierzenia” – powiedziała inna autorka badań, prof. Cornelia van Duijn, specjalistka epidemiologii w St Cross w Oxford Population Heath.
Czytaj też:
Sekret długowieczności? Eksperci: Znajdziesz go na talerzu, przez cały rok
Jak zaznaczają badacze, z 25 wspomnianych czynników, które były powiązane ze starzeniem się i śmiertelnością, tylko dwa są niemodyfikowane. To elementy związane z pochodzeniem etnicznym oraz wzrostem w wieku 10 lat. Pozostałe 23 są potencjalnie modyfikowalne.
Czytaj też:
Jak żyć 120 lat. Prof. Postuła: Mamy już pięć leków na długowieczność