Święta Bożego Narodzenia to czas spotkań z rodziną i przyjaciółmi. Wspólne świętowanie może być jednocześnie okazją do obserwacji i wychwytywania zmian w zachowaniu, które mogą świadczyć o początkach choroby. W tym przypadku mowa o schorzeniach demencyjnych.
Czas świąt – obserwuj zmiany w zachowaniu u bliskich
Świąteczne zamieszanie może u osób starszych powodować dezorientację i niepokój. Zdezorientowany czy zdenerwowany senior może być efektem stresu wynikającego z nadmiernej liczby osób wokół czy nietypowych okoliczności, ale też może świadczyć o czymś poważniejszym.
„Święta to czas na wspólne spędzanie czasu i tworzenie wspomnień, ale często w okresie Bożego Narodzenia się zdarza, że ktoś zaczyna sobie zdawać sprawę, że jest coś nie tak z jego bliskim. Na początku może się to wydawać chwilowymi problemami z pamięcią i być może oznaką starzenia się, ale po pewnym czasie to zaczyna martwić” – mówi Simon Wheeler z brytyjskiego Alzheimer’s Society dla "The Times".
Specjaliści przypominają, że różne rodzaje demencji mogą się objawiać w różny sposób. Głównie dotyczą utraty pamięci i trudnościami w wykonywaniu codziennych obowiązków. Najczęstszym rodzajem chorób otępiennych jest choroba Alzheimera (wczesne objawy obejmują dezorientację i problemy z pamięcią krótkotrwałą), a następnie demencja naczyniowa (problemy z planowaniem i koncentracją) i otępienie z ciałami Lewy’ego (obejmuje to drżenie kończyn jak w chorobie Parkinsona, trudności z koncentracją i urojenia).
Problemy z pamięcią są objawami wielu rodzajów demencji, szczególnie we wczesnych stadiach.
Czytaj też:
To schorzenie może wskazywać na demencję na kilka lat przed jej pierwszymi objawami
Objawy, na które warto zwrócić uwagę
Jakie sygnały widoczne podczas wspólnego spędzaniu czasu w czasie świąt powinny niepokoić i skłonić do konsultacji z lekarzem?
Zapominanie
„Osoby starsze mogą rozmawiać o Bożym Narodzeniu sprzed wielu lat i pamiętać wszystkie szczegóły. Ale jeśli zapytasz ich, co robili wczoraj i nie są w stanie odpowiedzieć, to wtedy wiesz, że może być problem” – mówi Angelo Makri z Alzheimer’s Society. Zaniepokoić powinno także zapominanie imion znajomych lub relacji z kimś z rodziny.
Pojawiające się z wiekiem problemy z pamięcią nie jest niczym nietypowym, ale jeżeli dotyczą rzeczy ważnych i stałych w życiu seniora, mogą świadczyć o rozwijającej się chorobie.
Powtarzające się pytania
„Podobnie jak w przypadku utraty pamięci, jest to dość spójne we wszystkich typach demencji i może się zdarzyć dość wcześnie” – mówi Makri
„Pierwszym zauważalnym objawem choroby Alzheimera jest zanik pamięci epizodycznej. Dzieje się tak, gdy dana osoba ma problemy z kodowaniem wspomnień nowych zdarzeń. Jest to spowodowane uszkodzeniem obszarów mózgu zwanych hipokampem i korą entorynalna” – wyjaśnia Wheeler.
Jakie jeszcze sygnały mogą świadczyć o rozwijającej się chorobie otępiennej?
- Trudności w wykonywaniu codziennych czynności.
- Problemy z technologią.
- Problemy z doborem słów i śledzeniem wątku rozmowy.
- Brak orientacji przestrzenna i czasowa.
- Trudności z kontrolowaniem emocji.
- Nieodpowiednie zachowanie. To problem związany głównie z otępieniem czołowo-skroniowym, rzadszym typem demencji, który obejmuje zwyrodnienie płatów czołowych lub skroniowych mózgu.
- Nagła podejrzliwość. To z kolei jest typowe dla otępienia z ciałami Lewy’ego.
Czytaj też:
Ma powstać program przeciwdziałania chorobom otępiennym