Gdyby co drugi nieaktywny fizycznie mieszkaniec Polski zaczął ćwiczyć, liczba zgonów rocznie mogłaby spaść o 13,7 proc., a oszczędności z tytułu absencji chorobowych sięgnęłyby 1,9 mld zł – wynika z raportu „Korzyści z aktywności fizycznej Polek i Polaków – ocena wpływu na zdrowie, gospodarkę i rynek pracy”, opracowanego przez Instytut Badań Strukturalnych na zlecenie Benefit Systems.
Według najnowszych badań poziomu aktywności fizycznej Polaków, prowadzonych na zlecenie Ministerstwa Sportu i Turystyki, zaledwie 23 proc. osób powyżej 15. roku życia spełnia rekomendacje WHO dotyczące minimalnej dawki aktywności fizycznej w czasie wolnym (bez uwzględnienia spacerów). Sekretarz stanu w Ministerstwie Sportu i Turystyki, Piotr Borys, podkreśla, że po włączeniu do analizy osób regularnie przemieszczających się na rowerze odsetek ten rośnie do jedynie 29 proc.
– W praktyce oznacza to, że blisko 7 na 10 dorosłych Polaków rusza się zbyt mało, by osiągnąć korzyści zdrowotne wynikające z aktywności fizycznej – mówi wiceminister. – Naszym zadaniem – jako rządu, samorządu, nauczycieli, pracodawców, a także rodziców i po prostu świadomych obywateli – jest stworzyć warunki i kulturę, w której ruch stanie się naturalnym wyborem dla każdego. Inwestycja w aktywność fizyczną to inwestycja w zdrowie narodu i przyszłość nas wszystkich – dodaje.
Korzyści z aktywności
Analiza scenariuszy dotyczących zmiany poziomu aktywności fizycznej dowodzi, że gdyby co drugi nieaktywny mieszkaniec Polski podjął średni wysiłek, zmiana ta miałaby istotny wpływ na zdrowie publiczne. Zgodnie z symulacją opracowaną na potrzeby raportu dot. kosztów bezruchu, w części demograficznej wyraźne byłoby zmniejszenie liczby zgonów rocznie o 13,7 proc. – z 407,3 tys. do 351,4 tys. Równocześnie oczekiwana długość życia wzrosłaby do 79,9 lat, czyli o 13 miesięcy. Zmniejszyłaby się również liczba dni hospitalizacji o 1,7 mln do 31 mln.
– Wobec rosnących potrzeb i kosztów opieki zdrowotnej w Polsce, zwiększenie aktywności fizycznej obywateli staje się pożądanym celem i racjonalnym rozwiązaniem. Każdy spadek zachorowalności czy skrócenie pobytu w szpitalu, nawet o niewielką wartość, bezpośrednio przełoży się zarówno na korzyści demograficzne jak i realne oszczędności finansowe w ramach systemu ochrony zdrowia – podkreśla Marek Trepko, członek Zarządu Benefit Systems.
Analiza wykazuje, że zwiększenie aktywności fizycznej może przynieść realne korzyści zdrowotne w wielu obszarach. W onkologii spadek liczby zachorowań wyniósłby łącznie 4,4 tys. przypadków rocznie. W chorobach układu krążenia efekty również byłyby znaczące. Liczba zachorowań zmniejszyłaby się o 973 tys. osób. W przypadku udarów przewidywany jest spadek o 7,2 tys. zdarzeń, a w przypadku nadciśnienia aż o 1,2 mln przypadków.
W grupie chorób metabolicznych częstość występowania obniżyłaby się o 304,8 tys. osób. Poprawie uległyby także wskaźniki masy ciała, zarówno wśród osób z otyłością, jak i z nadwagą, łącznie o 577,2 tys. osób. Zmniejszyłaby się również częstość występowania depresji o 407,7 tys. osób, a liczba dni absencji związanych z tą chorobą spadłaby o 586,3 tys. dni.
Poprawa na rynku pracy
Dane z raportu „Korzyści z aktywności fizycznej Polek i Polaków – ocena wpływu na zdrowie, gospodarkę i rynek pracy” wskazują, że wzrost aktywności fizycznej wśród połowy osób dotychczas nieaktywnych mógłby znacząco poprawić sytuację na rynku pracy. Liczba osób pracujących zwiększyłaby się o 127 tys., a liczba korzystających z zasiłków chorobowych zmniejszyłaby się o 560 tys. osób. Łączna liczba dni absencji chorobowej spadłaby o 14,6 mln dni, co w wymiarze finansowym przełożyłoby się na oszczędności rzędu 1,9 mld zł.
– Promocja aktywności fizycznej jest opłacalną inwestycją społeczną, która jednak wymaga skoordynowanych działań rządu, samorządów, pracodawców i systemu edukacji. Polska stoi dziś przed poważnym wyzwaniem związanym z odwróconą dywidendą demograficzną. Od ponad 10 lat obserwujemy systematyczny spadek liczby osób w wieku produkcyjnym i wzrost liczby osób w wieku poprodukcyjnym. Te niekorzystne trendy demograficzne będą się nasilać w kolejnych latach i generować wyzwania zarówno dla pracodawców jak i w wielu obszarach funkcjonowania państwa. Dlatego niezbędne są systemowe rozwiązania – zaznacza Kacper Olejniczak, Dyrektor Departamentu Ochrony Zdrowia i Sektora Life Science, Konfederacja Lewiatan.
Pójść drogą Szwecji
W Polsce przez ostatnie trzy dekady oczekiwana długość życia wzrosła z 70,7 do 78,4 lat. Jest to efekt poprawy warunków ekonomicznych, postępów w medycynie, rozwoju systemu ochrony zdrowia oraz poprawy warunków pracy. Mimo to pozostaje o 3 lata krótsza niż średnia w krajach UE. Jednym z czynników, który może pomóc zmniejszyć tę różnicę, jest wzrost aktywności fizycznej np. wzorem Szwecji, która od ponad 20 lat z powodzeniem realizuje innowacyjny program „Physical Activity on Prescription” (PAP), czyli „Ruch na receptę”.
W ramach PAP lekarze przepisują pacjentom, w tym z chorobami metabolicznymi i depresją, spersonalizowane plany aktywności fizycznej, a nie tylko ogólne zalecenia. Długoterminowe efekty tego systemowego podejścia potwierdza badanie pacjentów z zespołem metabolicznym, które wykazało, że po pięciu latach w programie PAP ich średni czas aktywności fizycznej wzrósł o 3 godziny tygodniowo i co istotne zaobserwowano znaczącą poprawę w 9 z 11 monitorowanych wskaźników zdrowotnych (m.in. masy ciała, ciśnienia krwi i poziomu glukozy).
– Szwedzki model udowadnia, że zorganizowane i systematyczne wspieranie ruchu to skuteczna i opłacalna interwencja, która bezpośrednio przekłada się na lepsze zdrowie publiczne i obniżenie presji na system opieki zdrowotnej. Może to być dobry wzór dla Polski w kontekście redukcji kosztów bezruchu – podkreśla Marek Trepko z Benefit Systems i jednocześnie zaznacza: – Pracodawcy w Polsce już robią dużo w zakresie poprawy aktywności fizycznej, niezbędne jest jednak wsparcie poprzez odpowiednie polityki publiczne i wielopoziomową współpracę.
Czytaj też:
Prosta codzienna aktywność zmniejsza ryzyko 13 różnych nowotworówCzytaj też:
WHO: aktywność fizyczna seniorów wydłuża ich życie